In Amerika is het een duidelijke trend : grootouders, ouders en kinderen die opnieuw gaan samenwonen. En hier ? We vroegen het iemand die het kan weten.

Miet Timmers is historica, specialiste intergenerationele relaties bij Generatielink en ze is als gastdocente verbonden aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen van de HU Brussel. Ze werkt aan een boek over intergenerationeel wonen.

„In Amerika dwingt vooral de economische toestand generaties tot samenwonen. De huizencrisis snijdt er zo diep, dat veel mensen hun hypotheek niet meer kunnen afbetalen en hun huis uit moeten. Hele gezinnen met kinderen trekken bij hun ouders in, omdat ze anders op straat staan.”

„Er zijn te weinig cijfers die bevestigen dat die trend naar onze contreien overwaait. Ik ben vooral geïnteresseerd in de beleving van de familieleden. Wat zijn hun motieven om onder één dak te wonen ? Toen ik mijn onderzoek begon, heb ik via Facebook een oproep gelanceerd : wie kent families die met drie generaties onder één dak wonen ? Ik kreeg vrij snel veel reacties.”

„Uit gesprekken blijkt duidelijk dat intergenerationeel samenwonen bij ons heel anders is dan pakweg vijftig jaar geleden, terwijl het vandaag in veel allochtone gezinnen vaak nog een traditie of verwachting is. Zo was het hier een halve eeuw geleden vanzelfsprekend om grootouders in het gezin op te nemen, bij gebrek aan een goede ouderenzorg. Nu is die er wel. Als generaties nu gaan samenwonen, is dat niet uit noodzaak maar een vrije keuze.”

„Men gaat niet meer samenwonen vanuit een hulpvraag van de ouderen, al komt dat nog wel voor. Meestal begint men er veel vroeger aan. Als de jonge generatie een eigen gezin sticht, is dat dikwijls het moment dat men met de ouders een woning wil delen. Handig voor kinderoppas : een babyfoon op het nachtkastje van de grootouders, af en toe de kinderen van school halen.”

„Maar het is niet evident om een geschikte woning te vinden voor twee gezinnen, want elk gezin wil een eigen woongedeelte. Vergeet niet dat de oudere generatie van vandaag vooral babyboomers zijn. Die mensen zijn altijd gesteld geweest op hun privacy en hun autonomie. En die willen ze ook behouden als ze ouder worden. Vorige generaties zouden zich buitengesloten of beledigd gevoeld hebben als ze niet elke dag met het jonge gezin mee aan tafel mochten zitten en apart moesten eten. Grootouders van deze tijd zijn zelfstandige mensen die een eigen woonst willen, met het comfort van een eigen keuken, living en badkamer.”

„Deze generatie grootouders is zelf nog heel actief. Ze willen wel voor hun kleinkinderen zorgen, maar binnen bepaalde grenzen. Zeker niet elke dag, ze willen ook hun avondjes uit. Deze babyboomers verwachten ook niet dat hun volwassen kinderen als vanzelfsprekend voor ze klaarstaan als ze hulpbehoevend worden. Ze vinden het geen probleem om hulp van buitenaf in te schakelen, zoals thuisverpleging of huishoudhulp. Vandaag is deze manier van samenleven minder gericht op het puur functionele, maar op het emotionele. Alle mensen die ik gesproken heb, waren enthousiast over hun woonproject. Maar het is uiteraard zo dat de meeste families er alleen maar aan beginnen als ze een goede verstandhouding hebben. Als je goed overeenkomt, duidelijke afspraken maakt en elkaars privacy respecteert, doen zich weinig of geen echte problemen voor.”

DOOR GRIET SCHRAUWEN FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE