De dotcom-generatie is niet te stuiten. De eigengereide lefgozers schoppen graag tegen heilige huisjes: zo hebben ze het niet begrepen op blauwe pakken en gepoetste schoenen. We gingen in Belgische IT-bedrijven hún dresscodes bekijken. Of wat ervan overblijft.

Sun Microsystems, Brussel

Een van de pioniers in Silicon Valley is Sun Microsystems, opgericht in de vroege jaren tachtig. In België en Luxemburg heeft het Amerikaanse bedrijf 200 mensen aan te werk. De leverancier van netwerkvoorzieningen koestert een open en dynamische bedrijfscultuur. “Californië speelt daarbij een grote rol”, zegt algemeen directeur Luc Opdebeeck (40 en met die leeftijd al een uitzondering in het bedrijf). “Het is een prachtige streek met non-stop zonneschijn. Zelfs ’s avonds kun je er surfen, golven of biken. De werkomgeving is daarop afgestemd, zowel de kantoorinrichting en werktijden als de wijze waarop mensen werken.”

Ook in Zaventem wordt gewerkt volgens de principes van flexible office: het personeel heeft geen vast bureau, maar reserveert een werkplaats en logt in op de server met een smartcard. Collega’s worden teruggevonden met een zoeksysteem. Werkmateriaal wordt bewaard in een persoonlijke trolley, die per verdieping aan de hal wordt geparkeerd. “De bedrijfscultuur is een belangrijk argument bij aanwervingen. Men verlangt naar evenwicht tussen werk en privé en wil zichzelf zijn. Onze dress down day, die we tien jaar geleden al invoerden, geeft uiting aan die drang”, stelt Opdebeeck. Op vrijdag mag het bij Sun Microsystems allemaal wat informeler, tot sandalen toe. “We zijn daar heel flexibel in: als je geen afspraken hebt, kun je ook op dinsdag een jeans dragen. En als je op vrijdag een ontmoeting hebt, trek je uiteraard een pak aan.” Bij externe contacten gelden wel regels. Klanten gaan van internet- en telecombedrijven, tot de overheid, universiteiten en de bank- en gezondheidssector. “België is vrij traditioneel: veel grote bedrijven staan erop dat je afgeborsteld bent. Misschien is het gewoon een kwestie van tijd. Zelfs op Wall Street is casual nu normaal.” Toch is er al heel wat veranderd: “Ook bij ons is er een interneteconomie met een ondernemersgeest die afwijkt van het traditionele zakendoen.”

Zelf kleedt Opdebeeck zich casual als het kan, in pak op formele meetings. “Men heeft verwachtingen van mensen in hoge functies. Uiteindelijk wil je die inlossen. Aandacht voor je kleding getuigt van een professionele aanpak.” Zelfs bij afspraken met andere internetbedrijven, zegt Opdebeeck: “Nochtans zijn die vaak heel informeel en op inhoud gericht. Als ik Stijn Bijnens van Ubizen ontmoet, lachen we soms om elkaars das. Zullen we dat eens laten, zeggen we dan. Je wilt respect tonen, maar eigenlijk zit je allebei zoveel beter in een lossere outfit.”

Smartmove, Leuven

Steven Buytaert en Marc Maes zijn beiden 35. Vijf jaar geleden stichtten ze Smartmove. Het bedrijf, dat een 90-tal werknemers telt, is gespecialiseerd is in m-commerce en telematica. Centraal staat het dienstenaanbod in de auto, van mp3 on demand en navigatie op basis van verkeersinformatie, tot het zoeken, reserveren en betalen van een parkeerplaats. Buytaert en Maes noemen zichzelf de ideale tandem: de eerste leidt de technologische kant van het bedrijf, de tweede neemt de financiën voor zijn rekening.

Terwijl Buytaert meestal een jeans aantrekt, draagt Maes kostuums: “Anders zou ik me niet comfortabel voelen, in de financiële wereld ben je dan de underdog. Geen kostuum aantrekken bemoeilijkt onderhandelingen, zeker met grote namen. Het is een van de middelen die je onbewust gebruikt om de overhand te hebben. Het straalt professionaliteit uit en wekt vertrouwen bij potentiële investeerders. Vooral bij hen is een positieve eerste indruk van het management cruciaal.” Onder techneuten telt alleen de inhoud, zegt Buytaert. “Ingenieurs zijn doorgaans informeel gekleed. Op belangrijke conferenties pik je ze er zo uit. Sommigen komen gewoon in een afgewassen T-shirt. Jeans zijn geen statement, ik voel me er goed in. Kostuums draag ik alleen als ik een verschil wil maken. Hier in het bedrijf, met de collega’s, denk ik er niet aan. Het kan trouwens geen kwaad op te vallen tussen de maatpakken. Ten slotte wil je als klein bedrijf een dynamisch imago uitstralen.”

Negatieve reacties uit de financiële sector zijn uitzonderlijk: “Mensen waarderen je gedurfde houding. Ze bewijst dat je overtuigd bent van je zaak. Alleen bij oudere mensen ligt het wat moeilijker. Een pak is dan een kwestie van respect.” Omgekeerd merkt ook Maes weinig weerstand: “Met ingenieurs vormt een kostuum echt een culturele kloof. Zodra je elkaar wat beter kent en begrijpt, wordt je keuze gerespecteerd.”

Zelf laten ze hun personeelsleden vrij, zegt Buytaert: “Iedereen beslist zelf, al moet je wel opletten bij afspraken met klanten. Aan casual friday heb ik een hekel. Regels hoeven niet van hogerhand opgelegd te worden, mensen regelen zichzelf wel. Een van onze oudere collega’s kwam de eerste dag in pak en das. Hij kreeg meteen een boormachine om zijn bureau in elkaar te steken. De volgende dag was het afgelopen: hij droeg een korte broek.”

Uniway, Brussel

Jonge bedrijven denken jong, zoals het in 1995 opgerichte IT-bedrijf Uniway. De oprichters deden allen ervaring op in gevestigde bedrijven, maar de gemiddelde leeftijd bedraagt niet eens 30 jaar. De 22 werknemers bieden uiteenlopende diensten aan, van het beheer van besturingssystemen en de beveiliging van netwerken tot de ontwikkeling van interactieve websites. Europay, Luxair en Prémaman, dat onder meer zijn geboortelijsten op het web heeft gezet, maken er gebruik van.

Ook bij Uniway is er geen formele dress code. Baskets, jeans, shorts, T-shirts en andere vrijetijdskleding worden er veelvuldig gedragen. Al is kleding ook hier een kwestie van strategie: “Je moet je als een kameleon gedragen”, zegt marketing- en sales-assistent Kathleen Pierco (31). “In huis is iedereen cool gekleed, maar bij financiële instellingen gebruik je hun code. Niet alleen wat je taal betreft, maar ook je kleding. In een salopette naar een bank gaan werpt alleen maar barrières op. Soms moet je aftasten hoever je kunt gaan. Bij onze eerste persconferentie droegen sommigen een pak, dat zou nu niet meer het geval zijn.” Vertrouwen speelt een belangrijke rol: naarmate de contacten intenser worden, verruimen de mogelijkheden. Bovendien moet de persoonlijkheid van de werknemers kunnen spreken: “Een van onze consultants had vroeger een paardenstaart, terwijl een graficus een piercing draagt. Het zou nooit in ons opkomen daar wat over te zeggen. Dat zou indruisen tegen de cultuur van het bedrijf. Nu goed, over een punkkapsel of gewaagde outfits zouden we wel even moeten nadenken.” Toch moet het beeld van internetbedrijven als een easy going sector bijgesteld worden, vindt Pierco: “Sommige grote bedrijven zweren bij een kostuum en das. Daar wagen alleen de durvers zich aan blauw. Bovendien is er een overwicht van mannen. Daardoor kleden vrouwen zich vaak wat mannelijker. En dus allesbehalve los.”

IBM, Brussel

Ook bij gevestigde namen is een pak niet langer de norm. Bij IBM, ooit het white collar dark suit-bedrijf bij uitstek, gelden er voor 2300 personeelsleden geen kledingregels. “Vijftien jaar geleden werd van mannen een donker pak, een wit hemd en glanzend zwarte schoenen verwacht”, herinnert woordvoerster Marianne Schouten (40) zich. “Voor dames was een mantelpakje met een blouse gebruikelijk. Een broek mocht niet.” Echte regels hoefden niet: de tijdgeest volstond. “Het was maar normaal dat je netjes gekleed was. De normen bij IBM golden overal.”

Ondertussen is er veel veranderd. Het pak bestaat nog, zoals in afdelingen die werken met banken en het verzekeringswezen, maar kan perfect vervangen worden door een informele outfit. De trend werd volgens Schouten ingezet voor de komst van de internet start ups: “Kijk rond op straat: onze kledinggewoonten zijn veel makkelijker en relaxter geworden. De hele samenleving en de mode zijn veranderd. Bedrijven sturen die evolutie niet, maar weerspiegelen haar. En vergis je niet: vaak dragen juist jonge IT-professionals pakken van Armani en Boss.” Maar er is meer, zegt Schouten. Informatica en technologie doordringen immers het dagelijkse leven. Computer, internet, gsm en wap-telefoon zijn normale gebruiksvoorwerpen. “De informatica is naar de mensen toegekomen. Tegenwoordig kun je zelfs praten met je computer. Het is maar normaal dat die evolutie zich vertaalt in lossere kleding, in plaats van de afstandelijke pakken van weleer.” Bij IBM voelt men de gevolgen bijzonder sterk: terwijl het vroeger voornamelijk hardwarde produceerde, zijn de kernactiviteiten nu e-business en pervasive computing. “Klanten hebben heel andere verwachtingen van een dienstenbedrijf”, aldus Schouten. Een andere factor is het hoge aantal vrouwen en jongeren dat IBM aanwerft. “De gemiddelde leeftijd bedraagt 37 jaar. Dat jaagt een nieuwe wind door het bedrijf”, zegt Schouten. Een dress down day, zoals bij IBM Amerika, zit er volgens haar niet in. “Dat zou niet kloppen met de Belgische omgeving. Er wordt niet zo’n punt van gemaakt. Hoe je je kleedt, is gewoon een zaak van gezond verstand.”

Wim Denolf / Foto’s Guy Kokken

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content