Kofi Annan, Luciano Pavarotti en Donald Trump zijn eraan verknocht. Staatsmannen, maffiosi en beroemdheden met goede smaak hebben er eeuwige trouw aan gezworen. Brioni is dan ook het meest luxueuze kledingmerk van de planeet.

Door Dries De Wilde / Foto’s Alexandre Von Buxehoeveden

Flitspalen zijn hier nog niet aangeplant, merk ik. Met 190 kilometer per uur suist de gestroomlijnde Alfa Romeo over het verhitte Italiaanse asfalt. De fotograaf en ik zijn niet gehaast, chauffeur Gabriele Napolitano is dat duidelijk wel. De marketing manager van het Italiaanse luxemerk Brioni heeft een missie. De komende 48 uur wil hij deze Belgische delegatie ervan overtuigen dat de traditionele Italiaanse kleermakersbranche springlevend is, en dat zijn merk ook in de 21e eeuw dé referentie zal blijven in tijdloze herenkleding. Zijn troeven : zestig jaar vakmanschap en een uitgebreid arsenaal aan anekdotes.

We arriveren in Penne . Dat is niet alleen de welbekende pasta, het is ook een stadje in de Abruzzen, een heuvelachtige regio aan de Adriatische Zee. Als een volleerde gids loodst Gabriele ons door de paradijselijke streek. “Wist je dat onze werknemers ieder jaar een week vrijaf krijgen om hun olijven te oogsten ?” Met zo’n 1200 zijn ze en ze wonen hooguit een halfuurtje rijden van de Brioni-ateliers. Een voor een dragen ze hun steentje bij aan de bijna legendarische kwaliteit van de pakken. Hun gedrevenheid gaat soms heel ver, zegt Napolitano. “Onlangs sprak ik een naaister die net terug was uit vakantie in Parijs. Op haar eerste dag ter plaatse had ze prompt de Brioni-winkel bezocht. De Eiffeltoren kon wel even wachten. Noem me eens een kledingmerk met zulke gemotiveerde werknemers ?”

De ziel van de Mona Lisa

De sterkte van Brioni zit in de werknemers, weten ze in de Abruzzen. Meer bepaald in hun handen. In de ‘fabriek’, veeleer een enorm naaiatelier, regeren kleermakersscharen, vingerhoedjes en vooral de menselijke touch. Handwerk is hier het motto. Terwijl ik tussen de honderden naaisters laveer, dwarrelen lapjes stof rond mijn schoenen. Vaak kostbare stoffen, waarvan Brioni er zo’n vijfduizend in voorraad heeft. “We experimenteren graag met nieuwe materialen. We zijn de enigen ter wereld die vicuñawol gebruiken. Die lamasoort leeft op de Peruviaanse hoogvlakten en heeft onder aan de buik een uiterst warme vacht – prachtige winterwol.”

Op de airco na zijn de naaimachines de meest gesofistikeerde apparaten in het gebouw. Ze ogen een tikje ouderwets, al vindt ploegbaas Franscesco van niet. Een Brioni-pak gaat door ontelbare mensenhanden, wat een perfect eindproduct garandeert. We nemen de proef op de som. Collega-journalisten bieden hun Britse ontwerpersjasjes ter inspectie aan. Francesco’s vergelijkende studie is frappant : het stikwerk van de prijzige ‘bandwerkpakken’ vertoont machinale slordigheden, Brioni doorstaat de test met glans. Italië-Engeland : 1-0. Franscesco glundert, de pretlichtjes in zijn ogen verraden zijn passie voor precisie.

Tijdens de op en top Italiaanse lunch in de kantine voorziet Gabriele me van een verse lading anekdotes. Zo leidde hij ooit een Japanse klant door de fabriek. De pientere zakenman merkte op dat maar liefst vier arbeiders aan één knoopsgat van een mouw werkten. “Ik kan u een machine verkopen die al dat werk in minder dan een seconde doet”, klonk zijn lucratieve voorstel. “Bent u ooit in het Louvre geweest ?” repliceerde Gabriele toen. “U kunt reproducties van de Mona Lisa kopen met tien keer betere kleuren dan het originele schilderij. Maar die missen wel een zíel.” Italië-Japan : 1-0.

Bij het dessert komt het prijskaartje van al dat vakmanschap ter sprake. ” Brioni is costly, not expensive” krijg ik te horen, want de loonkosten wegen fors op de eindafrekening : maatwerk, goed voor een kwart tot een derde van Brioni’s omzet, kost om en bij de 2500 euro per pak. “Elk exemplaar vergt achttien uur handwerk, maar dat is ook een van de redenen waarom mensen voor Brioni kiezen, ze willen dat draagcomfort voelen. Bovendien gaan onze jasjes minstens tien jaar mee. Dat doet geen enkele concurrent ons na.”

Bij het atelier hoort trouwens ook een eigen school. Ervaren werknemers leren er jongens en meisjes vanaf vijftien de knepen van het vak. Enkel de uitblinkers mogen daarna ook echt aan de slag, wordt ons verzekerd. Voor Brioni is dat dé manier om zijn eigen toekomst te verzekeren.

Geheim agent

Al dat maatwerk wordt met de nodige flair aan de man gebracht. Als de architect het allemaal precies heeft becijferd, opent de pakkenmaker volgende lente zijn eerste restaurant, in samenwerking met de Milanese superchef Gualtiero Marchesi. De locatie is het charmante Museo Bagatti Valsecchi, gewijd aan de verzameling negentiende-eeuwse kunst van de gelijknamige familie. Het restaurant op de benedenverdieping wordt Brioni-terrein, waar zelfs het tafellinnen en de whisky de geraffineerde luxe van de pakkenmaker moeten illustreren. Enkele maanden later volgt een Brioni-ruimte in de spa van het Four Seasons Hotel in Via Gesú. Deze maand al kunnen de eerste klanten de Brioni-suite op de hoogste verdieping van het Milanese jetsethotel betrekken. Een van de eigenaardigheden is een uitvergroot kruiswoordraadsel in eik en walnoot, over de gehele lengte van de bibliotheek.

Het label weet zich af en toe ook op een originele manier in de kijker te werken. Bij iedere nieuwe James Bond-film, bijvoorbeeld. Die samenwerking hebben de Italianen eigenlijk aan Suzy Menkes te danken, de modegoeroe van The Herald Tribune. Na haar lovend verslag van een bedrijfsbezoek, nam toenmalig Bond-vertolker Pierce Brosnan contact op met Brioni. Sindsdien draagt de beroemde geheim agent Italiaanse vakwerk, en ook Brosnan zelf is een trouwe klant gebleven.

In tegenstelling tot vele andere Italiaanse luxemerken investeert de pakkenmaker opvallend weinig in reclame. “Het klinkt misschien wat blasé, maar wij hebben geen grootscheepse campagnes nodig. De kwaliteit van Brioni kun je niet in foto’s vatten, die moet je voelen. Onze campagne heet mond-aan-mondreclame. Die gaat ook wereldwijd, wees gerust”, knipoogt Napolitane.

Dries De Wilde

“We zijn de enigen ter wereld die vicuNawol gebruiken. Die lama heeft onder aan de buik een uiterst warme vacht – prachtige winterwol.”