“Tegenover Goliath voel ik me geplaatst : in één nacht kan ik nog niet één krant kreatief omwerken, terwijl op dat ogenblik weer miljoenen druksels het daglicht zien. ” Deze uitspraak van de Antwerpse kunstenaar Denmark (1950) lijkt het perfekte adagium voor zijn oeuvre, waarvan momenteel een groot overzicht te zien is in het Antwerpse Muhka. Drieëntwintig jaar geleden stelde Denmark, na zijn studies kunstgeschiedenis, vast dat hij tot zijn knieën in de kunstboeken stond en dat het onmogelijk was om de almaar zwellende informatiestroom die op elk van ons afkomt op een serieuze manier te verwerken. En dus ging Denmark die stroom op zijn eigen manier aanpakken door ze te ontmantelen, te transformeren, te stapelen, versnijden, vouwen, persen, kleven, vastschroeven. Of door ze te konserveren in vacuümverpakking, in paraffine, gelatine, in ijs, in kratten en in flessen. Denmark : “Ik stockeer de informatiestroom, maar telkens met een andere benadering. Ik haal ze uit elkaar om ze op een andere manier weer vorm te geven. ” Het is Denmark daarbij niet te doen om vernietiging, want informatie blijft belangrijk, “maar het individu, de konsument moet in staat zijn een visueel antwoord te geven op de anonieme pletwals die hem bedreigt. “

Men zou kunnen stellen dat Denmarks jarenlange variaties op hetzelfde tema weinig artistieke zeggingskracht en vernieuwing (meer) in zich hebben, dat hij een “makkelijke” kunst maakt waarin het herkenningseffekt (of de Aha-Erlebnis) een grote rol speelt. Maar wie een rondgang door het Muhka maakt, wordt toch gepakt en geboeid door de ongelooflijk inventieve en verhelderende manier waarop Denmark telkens weer een nieuwe invalshoek vindt om zijn levenstematiek aan te pakken. Eerst maakte hij “Dode Letters” en “Dode Archieven” door respektieveljk boeken te versnijden (waardoor aan de oppervlakte slechts sporen van tekst overbleven) of door oude kranten, eksamentoetsen, computerpapier of het Belgisch Staatsblad op diverse manieren te stockeren. De loodzware delen van de “Moniteur Belge” plaatste hij bijvoorbeeld op wankele stelten, om de labiliteit van de gestaag aanzwellende wettenstroom te illustreren. (Elke Belg wordt verondersteld die allemaal te kennen.) Een andere manier is de verpulvering : kunsttijdschriften, maar ook bergen geschreven informatie over bijvoorbeeld de Golfoorlog werden tot papierstof verwerkt en in flessen of bokalen opgeslagen. Alle papieren informatie zal, hoe dan ook, ooit onomkoombaar tot stof vergaan.

Vooral met glossy-kunsttijdschriften heeft Denmark een gezonde haat-liefde-verhouding : hij stapelt ze als primeurfruit op in kistjes, stolt ze in de gelatine, laat ze vacuüm verpakt in aquaria zakken waar ze ‘gelezen’ kunnen worden door stomme goudvissen, legt de avant-gardeblaadjes onbereikbaar hoog op een glazen legplank, stelt ze voor als zaadzakjes, gebruikt ze als schietschijven en dies meer. Eén van de bekendste en meest sprekende werken is de Newsweek-reeks : gedurende 52 weken vouwde Denmark elk blad van het Amerikaanse weekblad één na één op tot de kleinst plooibare vorm en hing al die vouwsels in 52 reeksen naast elkaar, pagina per pagina. De kijker “leest” zo in één oogopslag een hele Newsweek-jaargang. Het jongste werk in het Muhka heet “A grip on news” : Denmark dompelde honderden krantepagina’s in water en kneedde ze in zijn vuist tot keien. De informatie-stroom heeft ons in zijn ijzeren greep, maar elk individu kan op zijn beurt een (kleine) vuist maken. De fossiele resten van een papieren tijdperk liggen nu uitgestald op een Muhka-vloer.

Tegelijk lopen in het Muhka ook tentoonstellingen van Stephen Sack en Frédérick Le Junter, waarop we later in deze rubriek terugkomen.

“A Grip on News 1972-1995” van Denmark in het Muhka, Leuvenstraat in Antwerpen, tot 28 mei. Info : (03) 238.59.60.

“Dood Archief XV” (1983-1989) van Denmark : opgerolde tijdschriften als een groeiende berg dynamietstaven.