Terreinwagens en hun stadsneefjes, de populaire softroaders liggen tegenwoordig her en der onder vuur. Terwijl dat helemaal niet nodig is.

Wie ervan uitgaat dat de mens in de eerste plaats een redelijk wezen is, wordt keer op keer teleurgesteld door het onvoorspelbare gedrag van de medemens. Wie er zich bij neerlegt dat de mens in de eerste plaats een wezen is dat bij zijn keuzen geleid wordt door impulsen, instincten en andere onduidelijke drijfveren, heeft minder moeite met dat gedrag. Of het nu om liefde, om de voorkeur voor een de- signobject of modieuze kleren dan wel om auto’s gaat, altijd weer regeert de impuls van het moment, de onverwacht opduikende hartenklop.

Neem nu auto’s. De auto is al lang niet meer alleen een functioneel object. Weinig mensen kopen de auto die ze redelijkerwijze nodig hebben. De rage van de SUV’s ( Sport Utility Vehicles, de zachte terreinwagens) bewijst dat : hoe minder rijders gebruikmaken van onverharde, moeilijk te berijden paden, hoe groter de hang naar een terreinwagen. Nu is daar wat ons betreft niets mis mee en wel in de eerste plaats omdat vierwielaandrijving onmiskenbare voordelen bezit als het om veiligheid draait, omdat de techniek in kritieke omstandigheden ingrijpt waar de mens dat niet langer kan. Of dat nu mechanisch of elektronisch gebeurt, een herverdeling van de beschikbare krachten is altijd een zegen bij doorslippende wielen, omdat ze resulteert in een betere grip, en grip is wat een chauffeur nodig heeft als het misloopt.

Toch is vierwielaandrijving verre van gemeengoed bij gewone berlines. Pionier Subaru mag dan een voorloper zijn en er tegenwoordig zijn hele gamma mee uitrusten, hoge verkoopcijfers halen de Japanners niet. Audi laat de klant vaak de keuze tussen voorwiel- of vierwielaandrijving, maar in onze contreien waar de winters mild uitvallen kiest slechts een minderheid voor het veelgeroemde quattrosysteem.

Aan de aandrijving ligt de keuze voor een terreinwagen blijkbaar niet. LaetitiaOutters, marketing communication manager bij Volvo stelt in Forward, het VBO-blad : “Het hele concept van de SUV is één grote knipoog naar de vrije-tijdsmaatschappij. SUV’s zijn ontworpen om zowel het professionele, familiale als sociale leven gemakkelijker te maken. Verder beschikken ze over meer been- en bagageruimte, comfort en functionaliteit. Maar ze zijn ook praktisch, flexibel en dynamisch.” Bij dezelfde bevraging vindt Kris Verleye ( Fleet Sales Manager BMW) “dat het rijplezier in een SUV veel verder reikt dan de klassieke kick van de snelheid. Een SUV staat voor alles wat niet saai en vervelend is”. Philippe Robbrecht (directeur marketing Land Rover) gelooft dat “minder dan het avontuur zelf, het idee en de indruk van avontuur belangrijk is, en dat SUV’s daarom bij uitstek emotionele voertuigen zijn”.

Verhoogd veiligheidsgevoel

Wie bij klanten van dit soort modellen informeert naar de aankoopimpuls krijgt gewoonlijk als antwoord dat veiligheid aan de basis lag, en dan wordt niet de techniek van de vierwielaandrijving aangehaald, maar de hogere zit. Het klopt dat die hogere zit een supplementaire troef is, omdat het anticiperen (de sleutel tot een veiliger weggedrag) dankzij de betere uitkijk vroeger kan gebeuren. Anderzijds betekent die hoge zit ook een hoger zwaartepunt en dat is weer een nadeel : hoe hoger de auto, hoe minder stabiel. In de Verenigde Staten stelden zowel de National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) als het Insurance Institute for Higway Safety (IIHS) vast dat SUV’s door hun hoge zwaartepunt drie keer meer neiging hebben tot omkantelen dan normale personenwagens. Daar valt in de praktijk veel aan te verhelpen via ESP (zie kader) en Volvo bouwt het RSC-systeem ( Roll Stability Control) in waarbij een sensor de hellingshoek analyseert en de bestuurder helpt de controle te behouden wanneer die hoek een bepaalde limiet overschrijdt.

Erger zijn de problemen bij een botsing tussen verschillende voertuigcategorieën. Bij botsingen tussen lichte vrachtwagens (en dat zijn niet uitsluitend SUV’s) en personenauto’s vindt men 81 procent van de dodelijke slachtoffers in de personenwagens : dat wil zeggen dat die laatsten minstens vier keer zoveel risico lopen om te worden gedood dan de inzittenden van SUV’s. Dat valt te verklaren door het grotere gewicht van die lichte vrachtwagens (tot 3,5 ton), waarin de terreinwagens absoluut de lichtste vertegenwoordigers zijn. Precies daarom moet die laatste conclusie gerelativeerd worden.

Dat de SUV’s zwaar en dorstig uitvallen is overdreven. De populairste en de comingstar van de SUV’s in ons land (zie kader), de Toyota RAV4 en de Hyundai Tucson wegen respectievelijk 1430 en 1616 kg, nauwelijks meer dan een doorsnee personenauto. En laten we niet vergeten dat een Audi A6/3.2 en een BMW 530i respectievelijk 1540 en 1570 kg wegen. Terwijl een Audi A8/4.0TDI al 1940 kg en een BMW 760 Li al 2150 kg op de weegschaal zetten.

Anders liggen de zaken bij de echte off-roaders zoals de Range Rover (2570 kg) en de Nissan Patrol (2200 kg). Omdat het hoogteverschil tussen de bumpers van berlines en terreinwagens een probleem vormt, heeft het Europese actieprogramma voor verkeersveiligheid het verbeteren van de botscompatibiliteit tot een van haar prioriteiten gemaakt. Constructeurs als Volvo en Land Rover zijn daar zelf al mee bezig. Voor het monteren van een agressieve bull bestaat uiteraard geen excuus.

De groeiende aversie van een deel van het publiek tegenover de SUV’s betreft het verbruik van de SUV’s, maar datzelfde publiek zwijgt over monovo-lumes of zware berlines. Natuurlijk ligt het verbruik iets hoger dan bij een vergelijkbare personenauto, maar de populaire SUV’s vervallen absoluut niet in excessen. De RAV4 2.0 diesel verbruikt gemiddeld 7,1 liter/100 km, de Land Rover Freelander TD4 7,6 liter/100 km en de Hyundai Tucson 2.0 CRDI net 7 liter/100 km. En Lexus heeft als eerste zijn potige RX400 uitgerust met een hybride systeem van diesel/elektrische aandrijving waardoor het verbruik verlaagd wordt tot dat van een doorsnee berline. De Volvo XC90, het zwarte beest van minister Landuyt, is een zevenzitter die 9,1 liter/100 km verbruikt.

Techniek bijspijkeren

De toename van het aantal SUV’s hoeft niet noodzakelijk als een probleem worden beschouwd, integendeel. Men zou de gebruikers ervan ook kunnen aanzetten meer en beter de mogelijkheden van hun wagen te leren kennen. Want wie met respect voor de natuur en voor zijn voertuig een off-roadparcours heeft afgelegd, is niet alleen een beter chauffeur geworden, hij leert gaandeweg de mechaniek niet te bruuskeren en de hindernissen met een gevoel voor finesse te nemen. De leek is natuurlijk bang voor het onbekende, en stelt zich een hoop narigheid voor bij zo’n parcours, en nog veel meer schade. Dat hoeft allemaal niet, op voorwaarde dat men de zaken een beetje rationeel aanpakt.

Een goede introductie in de vierwielaandrijving, ver weg van de begane paden en omringd door een overweldigende natuur is de Scottish Tour, een tweejaarlijks evenement dat door journalist Michel d’Awans en zijn kompanen in Noord-Schotland wordt opgezet. De veertiendaagse bestaat uit verbindingsritten, en uit ritten op onverhard terrein, waarbij vaak gebruik gemaakt wordt van privé-wegen die alleen voor de gelegenheid worden opengesteld. Respect voor de omgeving staat bovenaan de agenda en hardrijders gaan er dan ook onherroepelijk uit. Wie het allemaal begrepen heeft, beleeft de tijd van zijn leven, inclusief de ontmoetingen met kasteelheren en zonderlingen en geniet van de kameraadschappelijke omgang onderweg. Het comfort van de overnachtingen kan door elke deelnemer vrij bepaald worden. Uiteraard is het parcours zo opgesteld dat de deelnemers een moeilijke rit kunnen overslaan als ze dat willen.

Nog indrukwekkender is natuurlijk de jaarlijkse Farao Rally die door Jacky Ickx en enkele van zijn vrienden in Egypte wordt georganiseerd. Het evenement bestaat uit twee delen : een zuiver competitieve rally, maar daarnaast is er ook een parcours voor heuse amateurs û te midden van de onvergetelijke schoonheid van de woestijn.

Wie dat allemaal nog wat te hoog gegrepen vindt, kan zich bij een club aansluiten en in clubverband kennismaken met de techniek van het terreinrijden en eigenlijk kunnen we dat van harte aanraden. Een paar uurtjes theorie over de techniek van het terreinrijden. Wie de smaak te pakken heeft, kan zich aan meer technische excursies wagen, zoals die door de Grands Randonneurs worden opgezet, met als absolute topper de Croisière Blanche die in hartje winter in de Franse Hautes Alpes wordt verreden. Al zweren anderen dan weer bij de Trophée Cévenol (12 tot 15 mei 2005) die het landschap van de Cevennes doorkruist. n

Tekst Pierre Darge

Weinig mensen kopen de auto die ze redelijkerwijze nodig hebben. De rage van de SUV’s bewijst dat.