Wat is er zo fascinerend aan de Tulip Table van Eero Saarinen ? Dat ze op een ufo lijkt ? Dat ze zo organisch oogt ? Zelden was een tafel zo sensueel en origineel.
Misschien dacht Eero Saarinen (1910 -1961) bij het ontwerpen van de Tulip Table wel aan een ufo, want zijn futuristische creatie ziet eruit als een zwevende schijf. Net toen hij de tafel ontwierp, werden in de westerse wereld overal vliegende schotels gesignaleerd. Saarinen, een Amerikaanse Fin, was in de eerste plaats een beeldhouwer. Hij deed ook aan design, ontwierp gebouwen en was helemaal weg van organische schelpvormen, zoals zijn tijdgenoten Charles Eames en Harry Bertoia.
Het gebouw dat hij voor de JFK-luchthaven in New York tekende, heeft trouwens ook die typische schelpvorm. Saarinen zat verder in de jury voor het Sydney Opera House dat omstreeks 1957 ontworpen werd door de Deen Jorn Utzon. Dat operagebouw lijkt niet op de Tulip Table, maar getuigt van een gelijkaardige denkwijze. Het ziet er niet uit als een gebouw, net zoals de Tulip van Saarinen niet lijkt op een tafel. Wèl als we met de ogen van nu kijken, omdat we de tafel intussen gewend zijn te zien. Maar toen de Tulip in ’57 op de markt kwam, was ze uniek : een tafel zonder poten, met een ovalen blad dat rust op een trompetvaas. Dat was ongezien.
Hoe kwam Saarinen op het idee ? We weten dat hij zich ergerde aan het gedoe met poten onder tafels en stoelen. Hij wilde alles laten zweven als een miniatuurruimteschip met een mooie stroomlijn. Voor die tulpvorm speelde hij leentjebuur bij Charles en Ray Eames, die al in de vroege jaren ’40 met gelijkaardige curves uitpakten voor een designwedstrijd rond Organic Design In Home Furnishings in het New Yorkse Museum of Modern Art. Europa was toen volop in oorlog en onze architectuur- en designcultuur was op sterven na dood. Net dan ontkiemde in de States een designtrend die ons pas in de jaren ’50 overdonderde en uiteindelijk uitmondde in de Expostijl.
Wat de beroemde tweepotige salontafel van Isamu Noguchi betekende voor de zithoek, was de ronde of ovale Tulip voor de eethoek. Denk nu niet dat deze iconen destijds overal in huis stonden, ze waren een vrij exclusieve aangelegenheid. De tafels en stoelen van Saarinen braken bij ons pas goed door in de jaren ’60 en ’70, toen de producten van de firma Knoll hier vervaardigd en verdeeld werden door het Kortrijkse huis De Coene. Maar ook toen bleef de tafel iets aparts. Het is een van die zeldzame designpareltjes die je nooit meer opnieuw kunt uitvinden.
Lezers van Knack Weekend kunnen Saarinens Tulip Table uit de Pedestalcollectie van Knoll krijgen met korting, zie p. 47.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
