Voor veel designfreaks blijkt de Finse ontwerper Ilmari Tapiovaara een grote onbekende. Daar komt verandering in met de heruitgave van zijn mooiste meubels.

In de tweede helft van vorige eeuw bracht Noord-Europa een verrassend groot aantal ontwerpers voort. Ze waren niet altijd even origineel. Ze herkneedden niet zelden ontwerpen die ze van elkaar afsnoepten of ze inspireerden zich op het traditionele, Scandinavische, houten meubilair. Ook de Fin Ilmari Tapiovaara (1914-1999) hoort in deze categorie thuis. Door de recente heruitgave van enkele van zijn boeiendste ontwerpen werd hij door het Finse bedrijf Aero Design Furniture aan de vergetelheid onttrokken. De collectie werd dit jaar gepresenteerd op de meubelbeurs van Stockholm. Wij konden er een deel van bewonderen in de designzaak Surplus in Gent (Zwartezustersstraat 9). En dat was een verrassing. Er zitten elegante meubels bij die erg hedendaags ogen. Tapiovaara blijkt bovendien een interessante ontwerper die een internationale carrière opbouwde. Enkele hoogtepunten springen meteen in het oog. Na zijn studies werkte hij in 1937 even bij Le Corbusier. Dat gaf hem de gelegenheid om de Parijse Wereldtentoonstelling te bezoeken, waardoor hij in de ban geraakte van de moderne vormgeving. In 1947 ontwierp hij zijn belangrijkste stoel voor de Domus Academia in Helsinki. Deze houten stapelstoel voor studentenkamers was meteen een succes, want de Domuschair werd over heel Europa geproduceerd. In 1951 bracht Knoll hem op de markt onder de naam Finnchair. Via deze weg werd de stoel zelfs tot in de jaren zestig in licentie geproduceerd door de Kortrijkse meubelfirma Decoene. Tapiovaara heeft de korte armleuningen en de ergonomisch perfecte zit en rug later hertekend voor andere fauteuils en zelfs voor metalen stoelen. De armleuningen werden zijn meest herkenbare stijlelement.

Bij Mies van der Rohe

Zoals veel Noord-Europeanen inspireerde hij zich ook op traditioneel meubilair. Tijdens de oorlog ontwierp hij onder meer blokhutten en primitieve meubels voor militairen. Midden de jaren vijftig vloeide daaruit onrechtstreeks de Pirkka chair voort, met een wat Flintstonesachtig design.

Tapiovaara profiteerde ook van de grote belangstelling voor Scandinavisch design vanuit de States. In 1947 nam hij deel aan een wedstrijd voor goedkoop meubilair, die door het Museum of Modern Art in New York uitgeschreven was. Zo werd zijn werk direct geconfronteerd met dat van Charles Eames en Eero Saarinen. Net als Eames werkte hij ook met plywood (triplex). Via deze weg kwam de Fin dan in 1953 terecht als docent in het Illinois Institute of Technology in Chicago, dat als het New Bauhaus werd beschouwd. Mies van der Rohe was er directeur. Ondertussen was Tapiovaara’s werk ook te zien op de belangrijke meubelbeurzen van Milaan.

In de jaren vijftig was de man bijzonder productief en ontwierp prachtige tafels en metalen stoelen, zoals de Tale, de Nana en de Domino Table. In de jaren zestig werkte hij van in Zuid-Amerika tot in Rusland en ontwierp ook lampen, bestek, serviesgoed en glaswerk. Na de bloeitijd van het Scandinavisch design in de jaren vijftig en zestig verdween de Finse ontwerper naar de achtergrond, om nu weer heel actueel uit de hoek te komen. Daarom stak fabrikant Aero Design Furniture sommige van zijn ontwerpen in een nieuwe jas, met een kleurrijker uitvoering die goed past in een hedendaagse context.

Info : www.surplusinterieur.be en www.ilmaritapiovaara.fi

Door Piet Swimberghe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content