De wijk Strijp-S in Eindhoven is zo nieuw dat de gps de straten niet eens kent. Nochtans bestaat de site al bijna honderd jaar. Alleen kon je er vroeger niet zomaar binnen. De fabriekswijk van Philips

stond bekend als de ‘Verboden Stad’ :

de slagbomen gingen alleen open voor

de 12.000 werknemers van het lichtmerk, onder wie ook duizenden Belgische grensarbeiders.

Een gigantisch industrieel complex met indrukwekkende fabrieksgebouwen met charmante namen als het ‘Veem’, het ‘Pompgebouw’ of gewoon het ‘Ketelhuis’. Vandaag wordt er in het industriële erfgoed gewoond, gewerkt, geshopt, gedronken. Tussen parkjes en pleinen. Een tweede stadshart, op een kwartier wandelen van het centrum. Zevenentwintig hectare fabrieksgebouwen kregen een nieuwe invulling. “Wonen in een fabriek is hip, dus aan interesse geen gebrek”, zegt Sietske Aussems van projectontwikkelaar Trudo. En al zeker niet als je weet dat er ook een ‘luchttuin’ is. In de tijd van Philips fungeerde de Leidingstraat als metalen drager voor leidingen ; die zijn er nog altijd en de beroemde Nederlandse tuinontwerper Piet Oudolf maakte er een ’tuin’ van, net zoals hij in New York een oude spoorlijn omtoverde tot de The High Line. Er wonen vandaag in Strijp-S al 1300 mensen en er komen nog honderden appartementen en lofts te koop. Allemaal met authentieke, afbladderende fabrieksmuren : very Brooklyn.

Er is een ijsjesbar met een toog zoals in een café, waar je tot ’s avonds laat kunt gaan hangen. Er is een chocoladefabriek waar je in de kelder kunt gaan kijken hoe de chocolaatjes van Pure C gemaakt worden. Er is een restaurant in de oude Gereedschapsmakerij waar je eet tussen de wastafels en lockers van de arbeiders. Ook allemaal very Brooklyn. Maar er is meer dan hippe winkels en horeca. Rond de fabrieksreuzen die hier vorige eeuw verrezen, waait een pioniersgeest. Al meer dan vijfhonderd ondernemers en bedrijven hebben er hun intrek genomen, voornamelijk in het Glasgebouw, een voormalige gloeilampenfabriek.

Voor jonge starters zijn er ‘pro-Deo-

flexplekken’ : werkplaatsen voor creatievelingen die geen budget voor een bureau hebben. Te midden van Strijp-S, op een stukje verloren grond waarvoor geen plannen waren, bouwden buurtbewoners dit Glaspaviljoen, gemaakt van oude

deuren en raamkozijnen. Een van de drijvende krachten is ontwerper Bas Luiting, voor één keer geen jonge vis maar een vijftiger met ervaring. Hij is voorstander van de ‘Circulaire Economie’ : grondstoffen hergebruiken. “De cirkel rond maken. Het borrelt hier. We moeten gebruikmaken van die energie.”

Petroleum Zuid in Antwerpen, Renault in Vilvoorde, Ford in Genk : misschien kunnen Belgische overheden in Eindhoven eens hun licht gaan opsteken ? In Nederland krijgen leegstaande gebouwen snel en efficiënt een herbestemming, denk ook aan de Westergasfabriek in Amsterdam. Het is de stad Eindhoven zelf die voortrekker is in het hele project. “Iedereen die er woont, werkt of shopt, denkt innovatief. En dat is de kracht van zo’n project”, meent Sietske Aussems. Immo staat er niet zomaar gelijk aan ‘woonblokken neerplanten’. Waar dat innovatief DNA vandaan komt ? Eindhoven is de bakermat van Dutch Design, dat heeft er ongetwijfeld mee te maken. Niet alleen wegens Piet Hein Eek, die de eerste was om een voormalige Philipssite te transformeren tot hotspot (4 km verder, op Strijp-R), maar ook wegens de Design Academy, waar zowat alle grote Nederlandse ontwerpers zijn afgestudeerd. En Philips zelf ook niet te vergeten natuurlijk. Tenslotte brandde daar meer dan één lamp voor het eerst.

Op Strijp-S is er ook nog ‘De Ontdekfabriek’, waar kinderen oude elektrische apparaten in en uit elkaar schroeven, of een zwemmende dolfijn bouwen. De cirkel rond maken, alweer.

Veerle.helsen@knack.be

VEERLE HELSEN

“Renault in Vilvoorde, Ford in Genk : misschien kunnen Belgische overheden in Eindhoven eens hun licht gaan opsteken ?”