De wijnboeren aan de Loire hoor je niet mopperen over klimaatopwarming, zij doen er, voorlopig toch, hun voordeel mee. Herwig Van Hove proeft en looft de oogst 2009.

Het grote Loiregebied, de derde grootste wijnregio van Frankrijk, loopt grosso modo van oost (Sancerre, OrlƩans) naar west (Nantes en Muscadet) tot aan de Atlantische kust. De Loire betekent ook een noord-zuidklimaatsgrens met veel wisselende invloeden en microklimaten. Daarom zijn de wijnen van tegen de noordelijke grens uiterst gevarieerd, niet alleen van kleur, maar ook van cƩpage. In het rood overheerst de cabernet franc die bij marginale rijpheid wat poivron-achtig begint te smaken. In het wit gaan we van sauvignon blanc naar chenin tot muscadet.

In tegenstelling tot de andere grote Franse wijngebieden, vooral Bordeaux, is Loire tot nu nooit het voorwerp geweest van wilde prijsspeculatie : voor minder dan 10 euro vindt men er een weelde van perfect drinkbare en bij de tafel passende flessen.

Maar er is meer dat het gebied nu zo aantrekkelijk maakt : het opwarmende klimaat. Als we even het jaar 2000 en het jaar 2007 buiten beschouwing laten, zijn er in het laatste decennium praktisch geen slechte of arme jaren geweest. Het millƩsime 2009 belooft zelfs uitzonderlijk veel. Ook commercieel zit het goed : de VS en Groot-Brittanniƫ hebben hun invoer van Franse wijn met meer dan twintig procent verminderd, vooral de duurdere soorten, champagne (-23 %) en cognac (-16 %) voelen dat. De algemene trend is gunstig voor matiger geprijsde producten, voor de Loires bijvoorbeeld.

Het klimaat teistert de wijnwereld. In AustraliĆ« dreigt een enorm watertekort, het zuiden van Spanje riskeert in een woestijn te veranderen met catastrofale gevolgen voor de wijnen van La Mancha, het alcoholgehalte stijgt in de meeste appellations tot boven de 14 graden, wat de wijn ongeschikt maakt voor de tafel. Maar er zijn gunstiger effecten : in Duitsland en in Elzas worden de rode wijnen beter en zelfs in BelgiĆ« wordt nu goede (witte) wijn gemaakt. Vooral het Loiregebied boert goed met de klimaatsverandering. De rode wijnen van cabernet franc worden beter rijp met diepe fruitigheid tot gevolg. Bovendien volgt het rijpingspatroon veel beter de microklimaten – vroeger was alles onrijp en zuur – zodat nuance tot stand komt, en de wijnen kunnen een terroir-accent krijgen.

In 1998 begint de grote coƶperatie van Saumur een serie lieux-dits (plaatsnamen) te definiĆ«ren : gunstige, aaneengesloten percelen (5 tot 15 ha) waarvan de wijn tot een eigen expressie kan komen. Enkele jaren later neemt de Alliance-Loire, de co-operatiekoepel met wel 775 leden en 4050 ha, het concept over. De wijnboeren op de geselecteerde percelen krijgen alle logistieke steun van de coƶperatie en de wijnen ervan worden met ‘zachte’ methoden verwerkt, onder meer zonder houtlagering. Voor 2009 zijn de resultaten wonderbaar. We maken een verkennende ronde.

Muscadet

In BelgiĆ« zijn er twee wijnen die iedereen meteen associeert met de mosselkeuken : Entre-Deux-Mers en Muscadet. Onherroepelijk gaat er een flinke scheut van in de mosselpot en de gevorderden drinken er dan een pint bier bij. Die associatie is er een van “smaakgever in de keuken” en niet van een “wijn om te drinken”. La rĆ©gion Nantaise, het gebied omheen de stad Nantes, de meest westelijke van het Loirebekken (nog 30 km en we zijn in Saint-Nazaire aan de Atlantische kust) is gekenmerkt door een rond, heuvelend landschap. De nabijheid van de kust met zijn Golfstroom snijdt de grote klimaatspieken weg, zowel de hoge als de lage : daardoor is het hele jaar uniform vrij zacht. Alles samen zijn er ongeveer 13.000 ha wijngaarden met vier AOC’s ( Appellation d’Origine ContrĆ“lĆ©e) : een regionale Muscadet en drie subregionale : Muscadet de SĆØvre et Maine, Muscadet des CĆ“teaux de la Loire en Muscadet de Grand-Lieu.

De mise sur lie, het bottelen op de droesem voor meer frisheid, was voor 1994 een lachertje. Men mocht toen immers wijn uit het gistvat in citernes overpompen en vervoeren om ergens anders te bottelen, ver van de lie. Nu mogen alleen nog druivensap en druiven zelf vervoerd worden en dan nog enkel binnen de AOC-regio. De procedure is ook voorbehouden voor de subregionale appellations. Wijn die sur lie op het etiket heeft staan, mag ten vroegste op 1 maart worden gebotteld, vroeger kwam de sur lie al op 15 december op de markt, veel te vroeg voor het droesemeffect en de bijbehorende finesse.

De naam van de druivensoort muscadet is afgeleid van het Franse musquƩ, wat vroeger geoxideerd betekende, en van cadet, of jongste. Hij is pas na de vernietigende vorst van 1709 uit Bourgondiƫ ingevoerd en zijn officiƫle naam is Melon de Bourgogne. Beendroge Muscadet moet volgens de boekjes smaken naar de zilte zee en naar neutraal, naamloos fruit. Muscadet moet fris (8 tot 9 graden) gedronken worden, niet kouder, want dan gaat de delicate smaak en de neus verloren. Hij past bij alles wat uit de zee komt.

Beide voorgestelde wijnboeren met Muscadet behoren samen met nog honderd anderen tot de coƶperatie les Vignerons des Terroirs de la NoĆ«lle, die vooral in de regio’s van Nantes en Anjou actief is.

La HaudiniĆØre van Michel Olivier in de AOC Muscadet SĆØvre et Maine sur lie omvat 6 ha zuidelijke heuvelflanken ( coteaux) met een vroege rijpheid als gevolg. Bovendien worden de rendementen beperkt. De 2008 komt levendig en fris in het glas, maar de 2009 heeft er een indrukwekkende smaakvulling bovenop. Ronduit verbluffend. De andere plaatsnaam, Les Grandes Vignes van Hubert Guiton, in de AOC Muscadet Coteaux de Loire sur lie omvat 4,4 ha Loireflanken met minerale ondergrond die in de wijn doorsmaakt en wat rieslingtrekjes genereert. Ook hier is de 2009 getekend door een indrukwekkende vulling bovenop de gespannen lengte. ( Invoer : Delhaize)

Bourgueil

Wie de loodzware, inktzwarte rode wijnen van syrah of merlot-cabernet wat beu is, vindt hier de oplossing. Fijne, puntige cabernet franc uit de Loire (o.m. de AOC Bourgueil), die nu veel gemakkelijker dan vroeger voldoende rijp wordt om geen smaaktoets te hebben van groene harde poivrons. Vooral in het komende jaar 2009 mag men spreken van overvloedig rood fruit met diepte.

We bezoeken Beauregard, van de wijnboer Gerald Lefief : een oppervlakte van 3 ha perfect zuidelijk georiƫnteerd op de gemeente RestignƩ in het middengebied van de Loire, het centrum van de appellation Bourgueil. Lefief is president van de ruim honderd leden tellende coƶperatie Cave des Vins de Bourgueil. De Loire is hier meer dan tien kilometer breed, geologisch vroeger een stukje zee. Daarvan komt een zeer gevarieerde bodemsamenstelling en structuur. Op Beauregard is de ondergrond kleiachtig met aan de oppervlakte een zandlaag met veel kiezel en silex. Dat geeft aan de wijnstokken een goede beworteling en een vrij snelle, oppervlakkige opwarming van de planten. Een vroege rijping is altijd gunstig om het optimale oogstmoment te kiezen. We proeven een excellente, zeer grote 2009 : volop braambessen en rood fruit. ( Invoer : Mestdagh, ongeveer 6,50 euro)

Saumur Champigny

De Cave de Saumur is een van de belangrijkste coƶperaties van het Loiregebied. Ook beschikt zij over een immens ondergronds kelderwerk : 10 km gaanderijen over 4,5 ha op een diepte van 25 m uitgehouwen in de kalksteen ( tuffeau) en vanaf 1975 omgevormd tot een wijnmakerstempel. Voor de wijnbouw buffert deze kalksteen de seizoensvochtigheid en de dagelijkse hitte van de zomer.

Met 300 leden en 1800 ha is de coƶperatie de belangrijkste speler van de AOC’s Saumur en Saumur Champigny : meer dan 100.000 hl per jaar : praktisch de helft rood, 10 procent witte Saumur en de rest in rosĆ© en schuimwijn.

Van de lieu-dit Les Epinats proeven we de witte Saumur (100 procent chenin) met een goede expressie in 2008, maar alweer excellentie in 2009. Droge cheninwijn is karaktervol en heeft wat aardsheid over zich, friszuur en met een mooie toets van witte perzik. Les Epinats (8 ha) in de gemeente Brissay is door omliggende bossen afgeschermd van wind en vertoont al een wat continentaal klimaat. ( Invoer : Delhaize, ongeveer 6 euro).

Maar de triomf van 2009 laat zich vooral goed proeven in de rode Saumur Champigny met twee, in Belgiƫ al ruim bekende lieux-dits : les Villaises en Les Vignoles.

Les Vignoles, 5,3 ha cabernet franc en Jean-Claude Anger als een van de wijnboeren, ligt boven op een kalkplateau bij de steile boorden van de Loire, zachtjes aflopend en zuid-zuidwestelijk georiƫnteerd. In de diepe kalksteenondergrond zijn vele gaanderijen ingenomen door de champignonkweek, die de wijngemeente Turquant een extra imago geeft. De oppervlaktelaag van verweerd kalkgesteente is meestal niet meer dan 60 cm dik, waardoor een relatief constante en spaarzame aanvoer van vocht vanuit de kalksteenonderlaag tot stand komt. De AOC zelf, Saumur Champigny, wordt gekenmerkt door stevige zomerwarmte (de naam komt van het Latijn, campus igni betekent land van vuur). De wijn heeft iets van zwarte kersen en kruidigheid, de 2009 is uitzonderlijk goed. ( Invoer : Mestdagh, ongeveer 7 euro).

Les Villaises, 9,7 ha cabernet franc, vinden we in de gemeente Saint-Cyr-en-Bourg, ten zuiden van Saumur. Weer op een kalkbult met nauwelijks 60 cm losse, verweerde grond. Het teveel aan winterse nattigheid wordt door de kalkondergrond gedurende de zomer spaarzaam vrijgegeven, de hitte van een zomerdag wordt vastgehouden en de koude van de nacht getemperd.

In het glas is Les Villaises getekend door een diepe kleur en een neus van rood fruit. In de mond : een en al soepelheid. De uiterst aantrekkelijke 2009 heeft het allemaal in overvloed. ( Invoer : Velu Vins, een flinke 8 euro)

De Loire 2009 komt vanaf mei-juni op de markt, afhankelijk van de ijver en de stocks van de invoerders.

Door HERWIG VAN HOVE

DE BEENDROGE MUSCADET WORDT FRIS GEDRONKEN EN PAST BIJ ALLES WAT UIT DE ZEE KOMT.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content