Varen op de Middellandse Zee, is er een mooiere vakantie denkbaar? Vooral dan met een zeilschip waarmee je kunt aanmeren in kleine havens waar de grotere cruiseschepen nooit komen.

De Star Clipper zeilt bij avond weg uit Civitavecchia. Het is merkwaardig rustig aan boord, een beetje geroezemoes van medepassagiers, een beschaafd bevel op de brug en voor de rest alleen maar grote kalmte. Ondersteund door de romantische muziek die Vangelis schreef voor 1492: Conquest of Paradise, een film van Ridley Scott over de ontdekking van Amerika door Columbus. Eigenlijk zou ik het liefst Rod Stewarts bombastische I am sailing horen en hard meezingen tegen de wind in.

Star Clippers, ondertussen is het een vloot van drie motor assisted sailing ships met roots in België: de Clipper en de Flyer werden bijna tien jaar geleden gebouwd op de ondertussen ter ziele gegane werf Langerbrugge bij Gent. Dit jaar werd in Rotterdam de Royal Clipper te water gelaten.

Het jongste schip van Star Clippers werd gebouwd naar het model van de Preussen, in 1902 was dat het grootste zeilschip dat ooit van stapel liep. De Royal Clipper is 134 meter lang en kan 228 gasten herbergen. Maar de sfeer is er, net als op de twee vorige schepen van de maatschappij, die van het echte varen. De brug is altijd toegankelijk voor de passagiers, de bemanning is zeer aanspreekbaar en er wordt niet aan dikdoenerij gedaan, geen smokings en cocktailjurken.

Typisch is dat bij de overtochten van de Atlantische en de Indische Oceaan, van en naar de Middellandse Zee, de Clippers een bezetting van 92 procent hebben en dat passagiers die dan aan boord komen, dat vooral doen om een handje toe te steken bij het echte zeilen. Die malen er niet om als de zee eens wat wild is. Twee gepensioneerde Zwitserse schooljuffrouwen hebben er al vijftig overtochtweken op zitten, zo verslingerd zijn ze aan het varen met deze machtige viermasters.

Eigenaar Mikael Krafft, die nog steeds niet kan zwijgen over zijn gelukkige Belgische jaren, ook al woont hij nu – om fiscale redenen allicht – in Monaco, is en blijft een gedreven man. In Monte-Carlo komt hij met een hele staf aan boord van de Star Clipper. In zeven haasten eet hij een hap met ons mee en maakt zich ondertussen zorgen over het duikmateriaal, dat niet helemaal compleet meer blijkt te zijn en dat hij persoonlijk wil gaan controleren, lijstje bij de hand.

Hij heeft het ook over de plannen voor nieuwe vaarroutes. Ik verdenk hem ervan een beetje te overdrijven als hij vertelt hoe hij in een helikopter en met een zodiac de kust van Honduras heeft afgespeurd. Hoe hij, op zoek naar de beste aanlegplaatsen op de route die een van zijn schepen in de winter van 2002-2003 zal gaan varen, in zijn zodiac sliep. Het plan is om te vertrekken vanuit Cozumel in Mexico, lang de kust van Belize te varen, waar de duikmogelijkheden volgens hem beter zijn dan in het Australische Great Barrier Reef, en zo naar Honduras. Krafft is wild van het Hondurese eiland Roatan, waar ze volgens hem een klein maar schitterend oceanografisch museum hebben en waar het zwemmen tussen dolfijnen een unieke ervaring is. Hij vertelt een bewogen verhaal over Samantha, de wijfjesdolfijn die zo verliefd op hem was dat ze hem overal volgde en hem overlaadde met zoenen. En voor zo’n dolfijn maakt het niets uit of je drie cruiseschepen hebt.

Mikael Krafft is een mens met romantische ideeën over varen die zowel bij zijn gasten als bij zijn bemanning aanslaan. Chief engineer Louis Deravet (55), geboren in Marche-en-Famenne, die vele jaren de lange omvaart heeft gedaan en op onderzoeksschepen werkte die speuren naar gas en oliebronnen in de oceaan, zou niets liever willen dan zijn loopbaan afmaken op een van de Clippers van Krafft.

“Toen ik jong was, ja toen was varen op een vrachtschip nog romantisch”, zegt hij ’s avonds, met een whisky in de hand. “We bleven vier weken in Afrika of twee weken in New York, on faisait des connaissances. Maar dat is allemaal voorbij. Tegenwoordig heb je zelfs geen tijd meer om van boord te gaan op die grote bakken. Ik had een contract van zes maanden op de Star Flyer gedaan en was toen weer naar een vrachtschip getrokken. Tijdens een vakantie zag ik de klipper aan de kade liggen en ik was meteen weer verkocht. Ik ben nu al een paar maanden terug. Hier ontmoet je tenminste nog mensen.”

Het moet gezegd: Louis, met zijn getaande grijze kop en felle donkere ogen, is een vedette aan boord, hoewel hij niet zo graag en zo goed danst als kapitein Marek.

Varen is op je rug vooraan op de boeg liggen, de wolken voorbij zien drijven tussen de zeilen door, één worden met de beweging van de boot. Varen is proberen de namen van de zeilen te onthouden en ze als een litanie opzeggen: buitenkluiver, grootkluiver, binnenkluiver, stormfok, grootstagzeil, bezaansstagzeil. Voor mij zonder enige hoop evenwel ooit wijs te raken uit de puzzel van duizenden vierkante meters doek die gereefd en gestreken worden. Zonder enige hoop om het spel van touwen en knopen ooit te ontwarren. Maar het blijft mooi en indrukwekkend om die jonge mensen gade te slaan die aan dek in de weer zijn om de zeilen naar de wind te zetten. Varen is romantisch, vooral met een schip dat de Middellandse Zee doorklieft op de kracht van de wind.

De Star Clipper legt aan op plekken waar je met een groter cruiseschip niet kunt komen. Bonifacio aan de zuidkust van Corsica bijvoorbeeld. Een arendsnest waar het moeilijk binnenvaren is in het beschutte haventje. Maar het zeilschip laveert zich elegant naar de kade. In Portofino, het elegante haventje van de Riviera di Levante, liggen kanjers van luxueuze jachten aangemeerd. De Clipper blijft liggen voor de kust en de passagiers worden aan land gebracht met tenders. Tijd voor een kop koffie of een campari soda op een van de chique terrassen, voor windowshopping bij juwelier Damiani, bij Hermès, Armani en andere groten die er een miniatuurversie van hun elegante boetieks in de grote Italiaanse steden hebben. De troep gepensioneerde schooljuffrouwen uit Fort Lauderdale ligt op apegapen bij het zien van zoveel luxe en schoonheid in zo’n klein plaatsje. Je kunt een wandeling maken naar de vuurtoren waar Italianissimo, een ijsventer, zijn vaste stek heeft. Of de lijnboot nemen naar andere kustplaatsjes als Rapallo of San Fruttuoso en Camogli, met Italiaanse gezinnen die de bambini gaan uitlaten. Ach, een dag in Portofino is zo om.

De sfeer in Monte-Carlo is totaal anders. Veel dagjesmensen die eens komen kijken naar het prinsdom waarvan de reputatie er tegenwoordig meer een is van schandalen dan van romantische sprookjes. Waar anders worden schatrijke Libanese bankiers vermoord of leven ongetrouwde prinsessen met hun onwaardige minnaars samen in een woonwagen? Monaco: classy en trashy. Met mijn stomme kop heb ik een Thaise massage geboekt bij Sue om zes uur ’s middags, als het schip voor anker ligt. Precies het uur dat op de kade bouwvakkers ontwaken uit hun siësta en woest tekeergaan met drilboren. Monaco, de illusie van het meeste geld per vierkante kilometer in Europa.

’s Avonds na het diner komt Mikael Krafft weer aan boord met een heel gezelschap. Hij hangt aan de bar met de gasten, danst mee in de Tropical Bar op de muziek van een zoeterig duo dat heel Frans moet klinken in de oren van de Amerikaanse gasten. Ze moeten de scheepseigenaar bijna van boord dwingen als het schip wil uitvaren. Deze man speelt zijn rol met overgave.

Ik word ’s anderendaags wakker als we binnenvaren in Livorno. Het water klotst tegen de patrijspoort, mijn cabine ligt voor twee derde onder de waterlijn en dat geeft soms een vreemd gevoel bij klaarlichte dag.

Vanuit de bus naar het luchthaventje is mij nog een blik gegund op Firenze. De Star Clipper vaart nog door naar Elba en daarna weer naar Civitavecchia. Vanavond dansen kapitein Marek en Louis Deravet weer met de juffrouwen uit Fort Lauderdale. Ze spelen hun rol met evenveel geestdrift als hun Zweedse baas.

praktisch

De drie Star Clippers zijn lang van tevoren volgeboekt.

Tot eind oktober vaart de Star Clipper in het Middellandse-Zeegebied. De route zoals hierboven beschreven of vanuit Civitavecchia via Paestum, Taormina, Lipari, Sorrento en Palmarola terug naar Civitavecchia. De Star Flyer vaart vanuit Athene via Kusadasi, Patmos, Mikonos en Kea terug naar Athene. De Royal Clipper vaart tot eind oktober vanuit Cannes via Corsica, Livorno, Portovenere en via Monte-Carlo terug naar Cannes. De Balearen-route gaat van Cannes via Hyères naar Menorca, Mallorca, Barcelona, Cap Creus en via Saint-Tropez terug naar Cannes.

Volgende winter varen de Royal Clipper en de Star Clipper in het Caraïbisch gebied, de Star Flyer doet een unieke route in de Andamanse Zee, voor de kust van Thailand en Maleisië.

Star Clippers kunt u onder meer boeken bij Cruise Travel, een cruisespecialist. Jaarlijks geeft die zijn Cruise Compass uit, een catalogus waarin u de reizen vindt van zo’n 120 zeeschepen en van zo’n 20 riviercruisers. Ze ontwikkelden ook een zoeksysteem, CruisePassepartout, waarmee uw reisagent binnen zeer korte tijd een cruise naar uw gading kan vinden. Bent u een fervent cruiser geworden, dan kunt u cruisemiles sparen. Daarmee kunt u prijsreducties krijgen of sparen voor cadeaus.

De Cruise Compass kunt u bij uw reisagent vinden of aanvragen bij Cruise Travel, Stierstraat 12, 2018 Antwerpen, Tel. 03-236 89 39, fax 03-236 53 27.

Tessa Vermeiren