Vreemd stukje Nederland, Curaçao. Uiteraard is er Willemstad, het ‘Volendam in de tropen’, en zijn er met palmen afgezoomde stranden. Maar in de westhoek ontdek je ook een maanlandschap van koraalsteen of een stukje ‘Jurassic Park’. En dan zijn er nog de wonderlijke dolfijnen.

Met een grote smile komt ze naar je toe. Kijkt je recht in je ogen. Geeft een heel zachte kus op je wang. En dan ben je verkocht. Deedee volgt je overal. Komt naast je zwemmen. Past haar snelheid aan. Draait zich op de rug en geniet van het aaien op haar buik. Haar huid voelt stevig en zacht aan. Even pletsen met de handpalmen op het water en ze komt er weer aan. Zingen, zwaaien, draaien. Ze doet het op een vingerbeweging. Ik voel mij letterlijk als een vis in het water. Heerlijk. “Ken je één iemand die niet van dolfijnen houdt ?” zegt George Kieffer, hoofdtrainer van de Dolphin Academy in het Sea Aquarium op Curaçao. Hij is marinebioloog van opleiding en al 22 jaar bezig met dolfijnen, voorheen in de Golf van Mexico en sinds 2002 in het zeecentrum in Curaçao. “Mensen zijn een op het gezicht gefocuste soort. Deze dieren hebben een bijzondere attractie omdat ze altijd lijken te lachen en ook echte interesse tonen voor de persoon. Terwijl de meeste dieren van je wegkijken, zoeken zij oogcontact, ook als ze zingen. En ze zijn ontzettend slim.”

“Hou je handen samen en beweeg je alleen voort met je zwemvinnen, anders schrik je de dolfijnen af. Ze zoeken zelf wel naar wie ze toekomen”, roept onze trainer vanaf de kant van het bassin, een met rotsen afgeboord stukje oceaan. “Zingen doen ze als je met twee vingers van elke hand het V-teken maakt en zwaait. Ga je draaien, dan doen ze mee.” Al snel ben ik helemaal mee met het dolfijnenspel. Vreemd hoe rustig je ervan wordt. De sfeer is prettig en ontspannen. We zwemmen met zijn zessen tussen de dolfijnen en iedereen proest van het lachen. Zelfs Cynthia Reekmans, onze Belgian Beauty 2005, die deel uitmaakt van onze groepje, maar niet tuk is op alles wat beweegt in het water, laat zich charmeren. Letterlijk adembenemend wordt het als twee dolfijnen naast je komen zwemmen en je aan hun bovenvinnen meevoeren voor een snelle ‘rit’ door het water. Een ervaring die met niets te vergelijken is.

Speciaal voor kinderen tussen acht en veertien jaar heeft de Dolphin Academy een Trainer-programma uitgewerkt van twee of drie halve dagen. Het omvat een educatief gedeelte, waarbij ze leren over de leefwereld, het gedrag en de anatomie van de dieren, maar thethrilling thing is natuurlijk de interactie met de dolfijnen, waarbij de kinderen leren eetbakjes klaarmaken, voeren en ook trainen. Terwijl de kids de tijd van hun leven beleven, kunnen ouders rustig het eiland verkennen of genieten van zon en strand. Een extra voordeel (voor Vlamingen) van Curaçao is dat de lessen in het Nederlands, de officiële taal (naast het inheemse Papiamento), en in het Engels worden gegeven.

“Nu leren we ook enkele dolfijnen om mee in open zee te gaan duiken”, vertelt George. “Maar dat is niet zo simpel. Eentje is zwanger en de ander zit achter zijn liefje aan. Ze willen niet naar buiten. Dit centrum is hun territorium, hier hebben ze hun vrienden en familie. Beetje bij beetje wennen we ze eraan om buiten te komen.”

Dolfijntherapie

Heel bijzonder is dat er naast de Dolphin Academy ook een therapiecentrum, het Curaçao Dolphin Therapy and Research Center, is gevestigd in het Sea Aquarium. Het startte vorig jaar. Hier worden kinderen met lichamelijke en/of geestelijke handicap, kinderen met gedragsstoornissen, spraakproblemen, het Down-syndroom of autisme behandeld. Maar dolphins don’t cure !, wordt meteen gewaarschuwd. “Het is een therapievorm waarbij zowel traditionele als inventieve methoden worden gecombineerd met de interactie met een dolfijn. En dat op een ongewone locatie : de zon, de zee in plaats van een ziekenhuis. De dolfijn wordt gebruikt als stimulans voor een correcte mentale, lichamelijke en/of emotionele reactie. De kinderen moeten ervoor werken. Bij de dolfijn zijn, is de beloning en de resultaten zijn soms amazing”, legt George uit. “Hoofdtrainer Rudolf heeft de dolfijnen aangeleerd om zeer spontaan te reageren. De dieren zoeken zelf uit hoe ze de kinderen benaderen. Ze spelen graag en houden van puzzels. Als ze niet echt weten wat je bedoelt, maken ze er een sport van om dat uit te zoeken en schudden altijd wel iets uit hun vin. Ze voelen als er iets aan de hand is en zijn fantastisch inventief.” Hij herinnert zich het geval van kleine Alexandra die zowel fysieke als gedragsproblemen had, incoherent was en totaal ‘afwezig’. “Tijdens de behandeling kwam er reactie, ze begon af en toe te lachen naar de trainer, uitte enkele woorden en was zelfs in staat om een kopje vast te nemen.”

Vanuit een verscholen hoekje, om de therapie niet te storen, maken we zelf mee hoe een therapeut het water ingaat met een jongetje van een jaar of vier met een grote bril en een grote oranje pet op. Van op een platform wordt de oefening begeleid door nog een therapeut en een dolfijntrainer. De kleine doet zijn uiterste best om zijn beentjes op de snuit van de dolfijn te houden die hem dan zachtjes door het water duwt. Het kind krijst van plezier. Telkens opnieuw moet hij proberen zijn voetjes in contact te brengen met de dolfijn. “Het is ook erg belangrijk dat de ouders de therapie mee volgen. Want zij moeten thuis verder werken met de structuren die wij proberen bij te brengen”, zegt Ronneke Kats, manager van het therapiecentrum. “We hebben een team van achttien man, onder wie een kinderpsychiater, een psycholoog, een logopedist, verschillende fysiotherapeuten, een gedragstherapeut en uiteraard dolfijntrainers. Elk kind krijgt na een anamnese een persoonlijk uitgewerkt programma. We werken ook nauw samen met een aantal stichtingen en organisaties, waaronder Dolphin Aid in Duitsland en Doc Dolphin in Nederland. Drie dolfijnen, Nemo, Mateo en Tela, zijn geselecteerd op hun karakter – uitermate geduldig en niet bang van bruuske bewegingen – en worden daarna extra getraind om met de patiëntjes om te gaan. De dolfijnen kunnen zeer goed inschatten wat het kind kan of niet kan, of het licht of zwaar gehandicapt is.”

Het centrum claimt niet dat dolfijntherapie kan genezen, maar onderzoek heeft wel aangetoond dat kinderen met speciale behoeften tot wel vier keer zo snel en intensief leren wanneer ze therapie volgen die gecombineerd wordt met interactie met dolfijnen. Het stimuleert de kinderen bij het herstellen van het contact met de omgeving. Doordat de therapie plaatsvindt in warm zeewater profiteren ze ook van een zekere gewichtloosheid en dat maakt het makkelijker voor de kinderen om bepaalde fysieke oefeningen uit te voeren.

Grillige ervaring

Een ander bassin van het Sea Aquarium is gereserveerd voor durvers. Daar kun je al snorkelend of duikend eigenhandig haaien, roggen en grote zeeschildpadden voeren. De lemonsharks, toch zo’n twee à drie meter lang, en de schildpadden, die ook lelijk kunnen bijten, zitten gelukkig achter stevige netten. Maar als ik onder water duik met een trommel visjes aan het middel, schrik ik toch van de grootte van de ‘beesten’, die tegen het net aanschuren om de visjes, die ik aanreik door een gaatje in een plexivenster, binnen te schrokken. Als bovendien een hongerige rog zich onverwachts tussen mijn benen schuift, spetter ik gillend het water uit. De roggen zijn volstrekt ongevaarlijk, wordt mij verzekerd. Maar ze blijven behoorlijk opdringerig en zijn niet meer uit mijn omgeving weg te slaan. Toch wint de schoonheid van de onderwaterwereld het stilaan van de schrik.

Dat die onderwaterwereld fascinerend is, kun je op Curaçao op diverse manieren ervaren. Het grootste eiland van de Nederlandse Antillen is een van de duik- en snorkelparadijzen van de Caribische regio. Op het vulkanische kalkgesteente waaruit het eiland is gevormd, heeft zich op de zeebodem eeuwenlang koraal afgezet. Vlak bij de kust zijn er al prachtige ondiepe koraalriffen, waar snorkelaars en minder geoefende duikers aan hun trekken komen. Ze wemelen van de bontgekleurde vissen. Echte duikers kunnen op ontdekking tussen de diverse scheepswrakken en met een beetje geluk ontmoet je een grote zeeschildpad, een barracuda, een mureen of een ongevaarlijke haai. De mooiste duikgebieden liggen aan de zuidkant, zoals Banda Abou, dat zich bevindt tussen de Westpunt en de vuurtoren op Kaap St. Marie of het Curaçao Underwaterpark, dat loopt tot aan de Oostpunt.

Hollandse Handelskade

Historie vind je op Curaçao in overvloed. Grote delen van Willemstad, met zijn Nederlandse koloniale stads- en landhuizen uit de zeven- en achttiende eeuw, zijn geklasseerd als Werelderfgoed. Kuierend langs de keurige, bontgekleurde gevels aan de Handelskade in Punda, het oudste stadsdeel, bots je om de hoek op marktstalletjes met verse vis, vruchten en groenten en zit je meteen in de Antilliaanse sfeer. Steek je de beroemde pontjesbrug over dan beland je in Otrobanda, letterlijk “aan de andere kant” (van het kanaal). Ook daar is het merendeel van de prachtige oude gebouwen bewaard. In een achterafstraatje niet ver van de waterkant staat een parel van recente datum : het schitterende hotel Kura Hulanda, dat binnen zijn muren een uniek museum herbergt dat de geschiedenis vertelt van de Black Holocaust.

Curaçao was lange tijd een draaischijf van de slavenhandel, waar de Afrikaanse slaven na de helse oceaanoversteek enkele maanden verbleven om terug aan te sterken voor zij werden doorverkocht. Je wordt stil als je de foltertuigen ziet waarmee ongehoorzame slaven tot de orde – vaak de dood – werden gebracht. Kura Hulanda is een initiatief van de eigenzinnige Nederlandse zakenman, filantroop en multimiljonair Jacob Gelt Dekker, die zeven jaar geleden zijn ziel verloor op Curaçao. Hij kocht er een vervallen wijk in Otrobanda op en restaureerde de oude huisjes naar oorspronkelijk model met friskleurige gevels. Het huidige luxehotel (lid van The Leading Small Hotels of the World) lijkt op een minidorp met pleintjes, nauwe straatjes en waterpartijen.

Maanlandschap

Eenmaal buiten Willemstad oogt het landschap vrij dor, met stoffig struikgewas en ontelbare cactussen, van kleine kronkelende exemplaren tot reusachtige kandelaarcactussen, zoals in de Wild West-taferelen waar lonesome cowboy Lucky Luke met zijn Jolly Jumper doorzwerft. Maar ook de alom aanwezige, puntige, door de wind schuin geblazen divi divi, de nationale boom van Curaçao, typeert het landschap. Dat landschap is overigens – buiten de met veelkleurige bougainvillea opgefleurde residentiële wijken – wat slordig bezaaid met oude plantagehuizen en woningen her en der. “Veel ervan zijn niet helemaal afgewerkt omdat je dan geen belasting hoeft te betalen”, vertelt onze gids Danielle, terwijl we de westpunt van het eiland naderen. De bebouwing is nu helemaal verdwenen. De enige weg loopt door het Christoffelpark, een beschermd natuurgebied, genoemd naar de enige ‘berg’ van het eiland, de Christoffelberg die er met zijn 375 meter toch bovenuit troont.

Anders dan de beschutte zuidkust met zijn mooie zandstranden oogt de ‘wildernis’ aan de noordelijke kant bijna voorhistorisch verlaten. ” Steven Spielberg heeft zelfs overwogen om zijn Jurassic Park hier te draaien”, zegt Danielle niet zonder trots. Geen wonder. Voor natuurliefhebbers is dit een must. Het is overigens de enige plek waar orchideeën in het wild groeien. Er zijn diverse wandelpaden, maar je er kunt er ook tochten maken met de fiets, te paard of met de wagen.

De route voert verder naar het Shete Boka-park, zeven inhammen aan de westpunt : een hallucinant kaal maanlandschap van kalksteenterrassen, waar de zee wild tegenaan slaat. Een donkergrijze vlakte zover je kunt kijken, met een wandelpad langs de klippen dat in de verte lijkt te verdwijnen. Wie van fossielen houdt, kan hier zijn hart ophalen. De kalksteen, vol scherpe ribbels en kuilen door de inwerking van lucht en zeewater, zit letterlijk vol met skeletten van miljoenen kleine koralen die ooit deel uitmaakten van een levend rif. Op sommige plaatsen is zoveel kalksteen opgelost dat er grotten ontstaan zijn. Een van de spectaculairste is ongetwijfeld de Boka Tabla, een grote onderaardse halfgrot onder het kalksteenterras die door miljoenen jaren branding is ontstaan. De trap die naar de grot leidt, is glibberig en nat. Nog voor je de grot te zien krijgt, hoor je het bulderende geluid van het in- en uitstromende water. Een fascinerend spektakel waar je uren zou kunnen naar kijken.

Een zandweg leidt naar zes kleinere inhammen in het noorden, waarvan sommige beschermd zijn omwille van de schildpadden die er tussen oktober en februari hun eieren komen leggen. Wat we wel te zien krijgen, zijn groene (mannetjes) en bruine (vrouwtjes) leguanen die zich in deze onherbergzame vlakte ophouden. Bijzonder begeerd is het vlees en de eieren van de leguaan. Door zijn zeldzame, dubbele penis wordt hij als een krachtig potentieverhogend middel beschouwd. Leguanenjacht is dan ook een populaire sport op Curaçao en langs de wegen bots je geregeld op stalletjes met leguanensoepverkopers. De soep, waarin stukken leguaan zwemmen, ziet er niet appetijtelijk uit, maar de smaak valt prima mee en doet wat denken aan kip. Na één kopje is het effect nul, maar wie weet als je er meer van eet ?

Praktisch

Curaçao ligt in het zuidwesten van het Caribische gebied. Het is het grootste eiland van de Nederlandse Antillen, 60 kilometer lang, en 3,5 tot 12 kilometer breed. Het ligt buiten de orkaanzone, op een zestigtal kilometer ten noorden van Venezuela en op 2,5 uur vliegen van Miami. Curaçao heeft geen weerdienst : praktisch het jaar rond is het er zonnig en warm, met een gemiddelde temperatuur van 27°C. Het toeristische hoogseizoen loopt van oktober tot april.

Reis : wij reisden met Xplore 360°, gespecialiseerd in avontuurlijke duik- en paardrijvakanties (www.Xplore360.com of www.diveaway.com, 050 61 17 85) en V&C Reizen/No Nonsense, specialist in themavakanties (www.nononsense.be, 056 37 00 00).

Wij logeerden in het comfortabele strandhotel Lions Dive& Beach Resort. Idyllisch gelegen aan het strand, naast het Sea Aquarium, 8 km buiten Willemstad. Met uitstekende wereldkeuken in het restaurant Nemo.

Eten : De Curaçoase keuken is zeer gevarieerd, met invloeden van de indiaanse, Europese, Afrikaanse, Aziatische en Arabische culturen. Twee bijzondere eetadressen : het restaurant van de big mama’s : Plaza Bieu aan de oude markt in hartje Willemstad, waar je tussen de lokale bevolking heerlijke dardu (witvis), leguanenvlees of gesmoorde kip eet met funchi (een soort polenta) of gebakken rijst en banaan, en het beroemde restaurant Jaanchie’s op de Westpunt dat sinds 1936 bestaat. Patron Jaanchie fungeert als sprekend menu en prijst al declamerend zelf zijn leguanen- of zeevruchtensoep en gestoofde geitjes aan.

Inentingen : niet nodig.

Munt : VS-dollars of Antilliaanse guldens (1 euro = 2,20 ANG).

Tip : overal op Curaçao en voornamelijk bij de stranden groeit de manzaliñaboom waarvan de vruchtjes zeer giftig zijn, ook de melk die de boom afscheidt en die bij regen neervalt, is bijzonder giftig en kan wonden veroorzaken. Uitkijken dus.

Info : over Dolphin Academy, Sea Aquarium Curaçao : www.dolphin-academy.com, of via de reisagent.

Algemene inlichtingen : www.curacaoinfo.nl

Door Sabine Lamiroy

Het spel met de dolfijn wordt bij gehandicapte kinderen gebruikt als stimulans voor een correcte mentale, lichamelijke of emotionele reactie.