Knack Weekend gidst u door het vernieuwde modelandschap.

Het modelandschap verandert permanent. En dat geldt niet alleen voor de kleren. Ontwerpers komen en gaan, zeker wanneer ze werken als huursoldaat, in opdracht van een gevestigd modebedrijf.

De ene keer worden ze weggelokt door de concurrentie ; de andere keer worden ze aan de deur gezet. Soms blijven ze tot verstokte leeftijd aan hun post verknocht (wat zelden een goed idee is), en heel af en toe, zoals in het geval van Alexander McQueen, gaan ze dood.

Het lot van de ontwerpers wordt gewoonlijk bepaald door de managers die een merk moeten rechttrekken, rendabel maken, verjongen, vernieuwen, of anderszins heruitvinden (als het bedrijf al niet wordt klaargestoomd voor verkoop aan een obscure investeringsmaatschappij). Soms genereert een ontwerper te weinig winst, soms past hij niet meer bij het imago van een label. Soms klikt het echt niet tussen de ontwerper en de entrepreneur.

In ons beknopte overzicht van de recentste verschuivingen in modeland leert u onder meer waarom Christophe LemaireLacoste verlaat voor Hermès en hoe RochasOlivier Theyskens tracht te vergeten (waar Theyskens zelf mee bezig is, leest u in de rubriek Radar, voorin). Opvallendste trend : het zijn, in tegenstelling tot in de nineties, vooral minder bekende ontwerpers die de belangrijkste jobs krijgen : schaduwfiguren die hebben bewezen dat ze harde werkers zijn. Maar intussen blijft de carrousel draaien. Bij het ter perse gaan van de modespecial raakte bekend dat Cerutti op zoek is naar een nieuwe ontwerper voor zijn (belangrijke) mannenlijn, en rijzen, niet voor de eerste keer, en ook niet voor de laatste, de geruchten over spectaculaire transfers van een aantal beroemde ontwerpers. Wordt dus noodzakelijkerwijze vervolgd.

Alexander McQueen

Wat voorafging. Alexander McQueen, een van de meest gerespecteerde ontwerpers van zijn generatie, werd op 11 februari dood teruggevonden in zijn kleerkast.

Eigenaar. De Gucci Group, die onder meer Gucci, Balenciaga en Yves Saint Laurent in handen heeft.

Redder in nood : McQueen wordt opgevolgd door zijn trouwe rechterhand sinds 1996, Sarah Burton, in het verleden al verantwoordelijk voor de damescollecties. Haar eerste collectie werd gepresenteerd tijdens de mannenmodeweek van Milaan.

De uitdaging. Het bedrijf Alexander McQueen, dat tijdens zijn leven nooit grote winsten heeft gegenereerd, overeind te houden, en op termijn rendabel te maken. Wat de gevolgen zullen zijn voor de licenties van McQueen – met name de goedkopere lijn McQ en een collectie met Puma – valt nog af te wachten.

Carven

Wat voorafging. Carven werd opgericht in 1945 door Carmen de Tommaso, de echtgenote van Zwitsers industrieel René Grog. Oorspronkelijke doelgroep : kleine vrouwen (Carven zelf was 1m55), al werd de actieradius snel uitgebreid (parfums, mannencollecties, uniformen voor de stewardessen van Air France, Air India en Aerolineas Argentinas). Na het pensioen van Madame Carven werd het bedrijf sinds 1998 enkele malen overgenomen. De ontwerpster zelf vierde in juli haar 101ste verjaardag.

Eigenaar. SCM, een textielfabrikant en voormalig licentiehouder van Carvens mannencollecties.

Redder in nood. Guillaume Henry, een 31-jarige Franse designer die het vak leerde bij Givenchy.

De uitdaging. Van alle merken in deze lijst heeft Carven allicht het meest oubollige, minst duidelijke imago. Maar de relatieve onbekendheid van het merk kan natuurlijk ook een voordeel zijn. De reacties zijn enthousiast, en Carven ligt op alle juiste adressen, van Colette in Parijs tot Opening Ceremony in New York. Het merk installeerde deze zomer ook een pop-up shop, bij kledingantiquair Didier Ludot in Parijs.

Céline

Wat voorafging. Céline was ooit een fabrikant van kinderschoenen, werd later overgenomen door luxegroep LVMH en leidt sindsdien een ietwat schizofreen bestaan. Het merk werd van 1997 tot 2004 geleid door de Amerikaan Michael Kors, gevolgd door Roberto Menichetti en Ivana Omazic. Niet zo lang geleden werd de historische flagship store van het merk in de rue de Rennes in Parijs gesloten.

Eigenaar. De luxegroep LVMH.

Redder in nood : Phoebe Philo, eerder aan de slag bij Stella McCartney en Chloé. Philo nam ontslag bij Chloé om zich te concentreren op haar kinderen. Toen ze bij Céline aan de slag ging, deed ze dat onder voorwaarde dat de studio van het merk van Parijs naar Londen zou worden verhuisd.

De uitdaging. Van Céline een financieel succesvol merk maken, dat speelt in eerste categorie. Zonder grote tegenslagen moet dat lukken.

Ferragamo

Wat voorafging. Het Florentijnse familiebedrijf, dat zijn reputatie maakte als schoenenleverancier van Hollywood in de glorieperiode, versleet de voorbije jaren een waslijst ontwerpers : Cristina Oritz, Graeme Black en Nathalie Gervais.

Eigenaar. De Salvatore Ferragamo Group

Redder in nood : Massimiliano Giornetti werd deze zomer benoemd tot creative director van alle lijnen van het merk. Giornetti werkte al tien jaar voor het bedrijf (hij begon als assistent van de breigoedontwerper van de mannenlijn). Hij was al enkele seizoenen verantwoordelijk voor de mannencollectie, en ontwierp ook de damescollecties van deze winter. Zijn aanstelling was dus niet helemaal een verrassing.

Officieel : “De hele familie heeft altijd een diepe appreciatie gehad voor Massimiliano Giornetti”, aldus Ferruccio Ferragamo, de voorzitter van het merk, in de vakpers. “We beschouwen hem als de juiste persoon om de Ferragamo-stijl te verpersoonlijken, en ik ben er zeker van dat zijn creativiteit daartoe zal bijdragen.”

De uitdaging. Van Ferragamo een life-stylemerk maken met een sterke, en vooral coherente visie.

Ferré

Wat voorafging. Gianfranco Ferré overleed op 17 juni 2007. De eigenaar van het merk, IT Holding SpA (met dochteronderneming Ittierre ook fabrikant van onder meer Just Cavalli, C’N’C Costume National en Galliano), ging failliet in februari 2009. Het merk werd deze zomer per opbod geveild, samen met een winkel van Ferré in chic Porto Cervo, op het eiland Sardinië.

Eigenaar. De nieuwe eigenaar was bij het ter perse gaan nog niet bekend, maar wordt waarschijnlijk een investeringsgroep.

Redder in nood : Na de dood van Ferré werd de Zweedse ontwerper Lars Nilsson aangeworven, maar die werd nog voor de presentatie van zijn eerste collectie de deur gewezen. Niet veel later kon het Italiaanse duo Tommaso Aquilano en Roberto Rimondi aan de slag.

De uitdaging. Overleven Rimondi en Aquilano de op til staande overname van Ferré ? En kan het merk überhaupt nog gered worden ?

Hermès

Wat voorafging. Hermès is sinds jaar en dag een van de meest succesvolle Franse luxehuizen, met ook merken als John Lobb, Saint-Louis en Puiforcat in zijn portefeuille. De voorbije jaren zijn een waslijst ontwerpers bij Hermès gepasseerd, vaak in stilte. Met achtereenvolgens Martin Margiela en Jean-Paul Gaultier, de meest recente ontwerpers van de damescollecties, werd wel groots uitgepakt. Hermès is een belangrijk aandeelhouder in het modebedrijf van Gaultier, en blijft dat ook.

Eigenaar. Hermès maakt, als een van de weinige luxebedrijven, geen onderdeel uit van een grote groep.

Redder in nood. Christophe Lemaire, de voorbije tien jaar creatief directeur bij Lacoste, een heel ander merk. Lemaire heeft daarnaast ook zijn eigen lijn, die hij tijdens de coutureweek van juli voor het eerst in jaren opnieuw liet defileren.

De uitdaging. Jean-Louis Dumas, jarenlang de zakelijke leider van Hermès, overleed afgelopen lente. Wat plannen zijn erfgenamen met het familiebedrijf ? Betekent de keuze voor Lemaire met al zijn ervaring bij Lacoste dat Hermès zich een functioneler, sportiever imago wil aanmeten ?

Opvallend. Lemaire krijgt een veeleer beperkte rol bij Hermès. Hij wordt officieel hoofd van het ontwerpatelier voor dames, en wordt geacht te rapporteren aan artistiek directeur Bali Barret.

Rochas

Wat voorafging. Rochas werd opgericht in 1925 door Marcel Rochas, en was tot enkele jaren geleden vooral actief in de geurenbusiness. In 2002 werd de prêt-à-porterlijn van Rochas opnieuw gelanceerd met Olivier Theyskens als creatief directeur. In 2006 werd de lijn, na tegenvallende verkoop, stopgezet. Tot vorig jaar.

Redder in nood : Marco Zanini, een ontwerper die negen jaar bij Versace heeft gewerkt en daarna ook een jaar het Amerikaanse Halston mocht heruitvinden.

Eigenaar. Rochas is in handen van Procter & Gamble, nummer vijf in de lijst met meest profitabele bedrijven ter wereld. P&G heeft ook merken als Pampers, Pringles, Braun en Head & Shoulders in zijn portefeuille. Voor de collecties sloot P&G een licentie met Gibo, een belangrijke Italiaanse producent in Japanse handen.

De uitdaging. Het nieuwe Rochas heeft niets meer te maken met het Rochas van Olivier Theyskens. Het merk is nu veel meer rechttoe rechtaan. Niet alleen draagbaarder, maar ook (relatief) minder duur.

Ungaro

Wat voorafging. Emanuel Ungaro werkte als assistent van Balenciaga en Courrèges voor hij in 1965 zijn eigen huis begon (met een prêt-à-portercollectie vanaf 1968). In de jaren negentig begon Ungaro een partnership met Salvatore Ferragamo, en in 2005, na zijn pensioen, verkocht hij het merk aan Asim Abdullah, een entrepreneur zonder ervaring in de mode. Er werden verscheidene ontwerpers aangeworven, onder wie Peter Dundas (nu bij Pucci) en de jonge Esteban Cortazar, die ontslagen werd omdat hij niet wilde samenwerken met actrice Lindsay Lohan. Die werd na zijn vertrek benoemd als artistiek directeur. Estrella Archs werd aangeworven als ontwerper (na een passage bij Cacharel). De eerste collectie van het duo kreeg rampzalige reviews. Lohan keerde terug naar de Hollywood.

Eigenaar. Asim Abdullah, een zakenman die zijn fortuin heeft gemaakt in hightech.

Redder in nood : De Britse ontwerper Giles Deacon (meer over hem op pagina 134).

De uitdaging. Het zwaar gehavende merk min of meer van nul heropstarten.

Vionnet

Wat voorafging. Madeleine Vionnet (1876-1975) was een van de belangrijkste Franse modeontwerpers. Ze begon haar eigen huis in 1912. Pogingen om het merk te herlanceren, met ontwerpers als Sophia Kokosalaki (2006, twee collecties) en Marc Audibet (2007, één collectie), mislukten, waarna Vionnet grotendeels op non-actief werd gezet.

Eigenaar. Matteo Marzotto, een Italiaanse zakenman met jarenlange ervaring als directeur van Valentino, kocht het label in februari 2004. Gianni Castiglioni, de CEO van Marni, is betrokken bij de strategische ontwikkeling van het merk.

Redder in nood : Rodolfo Paglialunga, een ontwerper die dertien jaar bij Prada heeft gewerkt, en daarvoor bij Romeo Gigli aan de slag was.

De uitdaging. Van Madeleine Vionnet opnieuw een hedendaags, duidelijk gedefinieerd merk maken, zonder de Franse roots van het label te vergeten. Vionnet wordt sinds 2009 vanuit Milaan geopereerd, maar de presentaties gebeuren nog wel tijdens de Parijse modeweek.

Door jesse brouns – defilebeeld catwalkpictures