Airhostess, ooit was het een droomberoep. Alleen heel mooie vrouwen met een goede opvoeding en een zekere graad van intelligentie passeerden de tests van de nationale luchtvaartmaatschappijen. Want wat van hen verwacht werd, was niet gering : de goed betalende, wereldwijze passagier in de watten leggen, zodat hij met de glimlach om de lippen van boord zou gaan. Ze waren het visitekaartje, de gastvrouw, de gezelschapsdame, maar ook de eerste hulp bij ongevallen en de redders, zo de nood zich zou voordoen. Ze werden relatief goed betaald, vlogen onbeperkt gratis met hun eigen maatschappij en konden tussen twee vluchten door een stuk van de wereld zien. Ze hadden tijd om te shoppen in Europese hoofdsteden, of om een paar dagen aan een tropisch zwembad te liggen in het gezelschap van frivole piloten of lokale charmeurs, in afwachting van de terugvlucht. Sommigen sloegen zelfs een echtgenoot aan de haak onder de passagiers of bij de toen nog volstrekt mannelijke cockpitbezetting.

Natuurlijk waren in ook de jaren zestig, zeventig en zelfs tachtig niet alle passagiers lieverdjes. Ze konden knap lastig doen omdat ze ervan uitgingen dat stewardessen een soort geisha’s waren, voor wie ze betaalden en die ze dus ook de duvel mochten aandoen, of ten aanzien van wie ze zich als verwende kinderen mochten gedragen. Ze bezopen zich bijvoorbeeld omdat de alcohol toch gratis was. De vluchten duurden ook oneindig lang en er was bij de maatschappijen nog maar weinig aandacht voor lichamelijke ongemakken die zo’n stewardess ondervond door bijna voortdurend in het luchtruim te hangen.

“Vroeger moesten we de passagiers alles geven wat ze maar wilden”, zegt een oudere Amerikaanse stewardess in The Herald Tribune, “nu moeten we hen in de eerste plaats vertellen wat nog mag en vooral wat allemaal niet meer mag aan boord van een vliegtuig.” Ze vertelt dat zij en haar collega’s in die tijd hun passagiers bij het binnenkomen screenden op hun mogelijke noden, zouden ze willen eten of slapen bij een nachtvlucht bijvoorbeeld. Nu let de vriendelijke, maar onderzoekende blik, waarmee u begroet wordt bij het instijgen, op heel andere dingen. Wat is die bult onder uw jas ? Of is uw handbagage niet veel te groot ?

Iedereen die rond 10 augustus moest vliegen heeft allicht een van de ellendigste dagen in de luchtvaart meegemaakt. Gegijzeld, opeengepakt als vee, wachtend op een luttele mededeling over de toestand en dan aan boord gaan als verdachte, bewaakt door stewards en stewardessen die daar zelf letterlijk met de dood in het hart stonden. Met angst voor de herhaling van een 9/11. Stalen zenuwen horen tot hun standaarduitrusting. Zij hebben immers geen keuze, ze moeten hun werk doen. For better or for worse. En het is ondertussen veel meer geworden dan het uitdelen van maaltijdboxen in economy, het schenken van een glaasje champagne in businessclass of een moeder helpen met de verzorging van haar baby.

Passagiers zijn intussen almaar grimmiger en lastiger geworden, dat weet iedereen die tot het personeel behoort. U moet er maar eens de luchthavenrealityshows op nakijken. Je houdt het niet voor mogelijk hoe mensen hen behandelen.

Vliegen is al lang geen luxe meer, tenzij u er een fortuin voor kunt of wilt betalen. Maar toch verwachten mensen dat nog steeds, vooral dan degenen die niet vaak in een vliegtuig zitten. Vliegen is niets meer of niets minder dan het zich zo efficiënt, zo veilig en zo snel mogelijk verplaatsen tussen twee ver van elkaar gelegen punten op onze aardbol.

Stewardessen en stewards zijn echt geen huppelkonten die u uw flesje rode wijn aanreiken bij uw eten. Wie weet wat er allemaal door hun hoofd gaat dezer dagen, terwijl ze u vrolijk glimlachend welkom heten aan boord ? De glamour is al lang van het vak af en de stress is groter geworden, vooral de afgelopen vijf jaar. Ze waken ook over uw veiligheid en kunnen van levensbelang zijn als het dreigt mis te gaan. Probeer dus een beetje aardig voor hen te zijn en te waarderen wat ze voor u doen.

reacties : TESSA.VERMEIREN@knack.be

TESSA BLOGT ! : VAN MUIZEN EN MENSEN, OP www.knack.be

Volgend NUMMER : MODE – De komende wintermode, voor u geanalyseerd en in producties gegoten. Verder : interviews met Raf Simons, Viktor & Rolf en Ellen von Unwerth. Kortom, 286 pagina’s om naar uit te kijken.

tessa vermeiren