Carlo Petrini, de stichter van Slow Food, is door Time Europe uitgeroepen tot ‘European Hero’. Weekend Knack had met hem een exclusieve ontmoeting.

:: Meer over Slow Food en Terra Madre vindt u op www.slowfood.com

Lectuur : Carlo Petrini, Slow Food. Over het belang van smaak. Roularta Books.

:: Om te lezen wat Alain Ducasse over Petrini heeft geschreven, surft u naar http://www.time.com/time/europ/hero2004/petrini.html

Deze week (20 tot 23 oktober) loopt een van Petrini’s ‘strafste’ projecten : onder de codenaam Terra Madre brengt hij in Turijn meer dan vierduizend vertegenwoordigers van landbouwgemeenschappen uit de hele wereld samen, om onderling overleg te plegen en om specialisten en wetenschappers te confronteren met hun (vaak gelijkaardige) problemen.

In Time van 11 oktober, gewijd aan 27 ‘Europese helden’, zegt topkok Alain Ducasse over Petrini: “Hij benadrukt dat er geen goede producten zijn zonder goede producenten. De echte sterkte van Slow Food is dat hij bereid is om met alle parameters – landbouw, industrie, handel, ecologie – rekening te houden. Petrini is modern, omdat hij zijn ideeën ook realiseert.”

Het onopvallende stadje Bra in Piemonte is de bakermat van Slow Food, dat intussen bijna tweehonderd werknemers telt. Laatst bijgekomen zijn de kaderleden van de Universiteit voor Gastronomische Wetenschappen die begin oktober haar eerste studenten verwelkomde. Ze komen van over de hele wereld. De universiteit is gehuisvest in de bijgebouwen van het paleis van de koning van Savoie. Vier jaar geleden was er nog een fazantenkwekerij. Nu zijn de gebouwen, dankzij Petrini’s initiatief, in hun oude glorie hersteld. Op één en dezelfde site (Pollenzo) zijn de universitaire instelling, een stemmig hotel, een wijnbank met wijnen uit Piemonte en heel Italië, én een sterrenrestaurant ondergebracht.

Het verhaal van Slow Food is bekend. In 1986 opende de eerste McDonald’s in Rome zijn deuren. Sympathisanten van links Italië die al opkwamen voor de kwaliteit van ons voedsel, protesteerden en doopten hun groepje Slow Food “als een duidelijke blijk van het recht op genot. Genot dat niets te maken heeft met overdaad, maar met matigheid.”

Petrini is nochtans geen asceet. Vanaf de eerste editie in 1987 staat hij aan het hoofd van de gids Vini d’Italia en zulke publicaties zijn het resultaat van ware proefmarathons ! Op de eerste verdieping van het hoofdkantoor van Slow Food (via Mendicità Istruita in Bra) vind je bovendien het restaurant Boccondivino dat toegankelijk is voor het publiek, maar dat ook de kantine voor zijn medewerkers is. Op het menu staan specialiteiten uit Piemonte.

Sinds enkele jaren heeft Carlo Petrini zijn terrein verbreed. Hij begon met ‘bewakers van de smaak’, voorvechters van ambachtelijke producten die gedoemd zijn om te verdwijnen, en heeft dat begrip uitgebreid tot de hele wereld door de prijs ‘Slow Food voor biodiversiteit’ te creëren. Zo werden onder meer de Marokkaanse vrouwencoöperaties die arganiaolie produceren, onder de publieke aandacht gebracht, evenals de onbekende groep Kuular Darja, die het opneemt voor het autochtone runderras van Tuva, een van de minst bekende ex-sovjetrepublieken aan de grens met Mongolië.

Petrini : “Vandaag kan er geen sprake zijn van voedselkwaliteit als de volgende drie factoren niet verenigd zijn : het organoleptische (proeven en ruiken), het respect voor het milieu en de sociale leefbaarheid (wie werkt, moet behoorlijk betaald worden).”

Zo is het idee voor Terra Madre gegroeid, het wereldtreffen van voedselgemeenschappen in Turijn. “Het gaat om gemeenschappen en niet om vakbonden of officiële verenigingen”, benadrukt Petrini. Hij verzet zich ook “tegen de arrogantie van de wetenschap die alles versimpelt en geen rekening houdt met de complexiteit van de empirische kennis van de landbouwers. Maar die kennis op zich is ook niet voldoende. Terra Madre is bedoeld als ontmoetingsplaats tussen wetenschap en praktische kennis.” En Carlo besluit : “In Utopia is het aangenaam toeven. Alleen moeten ideeën ook worden gerealiseerd. We moeten streven naar professio- nalisme in het waarmaken van onze dromen. Gastronomie kan een middel zijn om mensen, producenten uit de miserie te halen.”

Dat is zeker ook de reden waarom Petrini heeft meegewerkt aan de oprichting van Slow Food in India. Maar hij voegt er meteen aan toe : “Het wordt een Indiase beweging. Wij doen niet aan franchising. Wij zijn voor diversiteit, niet voor homogenisering.”

Tekst Jean Pierre Gabriel