Piet Swimberghe

Steeds meer dekorateurs zoeken antieke baden en wastafels. Wat vroeger achteloos bij het schroot belandde, is nu een stevige stuiver waard.

PIET SWIMBERGHE

FOTO’S : JAN VERLINDE

Nog niet zo lang geleden werden oude badkuipen en wastafels steevast weggegooid. Ze werden te zwaar en te lomp bevonden. Niemand wilde een kuip waarin vele generaties zich hebben gewassen. Zo werden veel prachtige badkamers gesloopt. Jammer, omdat antiek sanitair onverslijtbaar en mooi is. Nu dekorateurs er de schoonheid van hebben ontdekt, speurt iedereen naar oude baden, wastafels en bidets. Amper twee jaar geleden vond je ze nog bij de schroothandelaar of de sloper. Een gietijzeren kuip op pootjes kostte slechts een grijpstuiver : de prijs van oud ijzer. Dat is verleden tijd. Nu zijn ze hun gewicht in goud waard. Sommige ijverige handelaars speuren zelfs tussen de koeien in de weiden naar deze gedumpte curiosa.

De nieuwe rage is jong, maar woedt in alle hevigheid. Heel eventjes kocht je antiek sanitair op de vlooienmarkt. Lang heeft dat niet geduurd. Thans pronken de mooiste baden in de etalages van brocanteurs en antiquairs, tussen eeuwenoude antikwiteiten.

Gek is dat, want heel oud zijn badkamers nooit. Honderdtwintig jaar geleden vond je slechts in de residenties van de upperclass een “natte cel”. Midden vorige eeuw kon een welgestelde burgerman een “bain à domicile” bestellen. Met paard en kar werd een ton water en een zinken badkuip geleverd, die na gebruik werd opgehaald. Pas eind vorige eeuw werden echte badkamers gebouwd. De fraaiste kwamen uit Engeland. In die tijd werden de eerste zwembaden gebouwd en verschenen er douches in scholen, kazernes en gevangenissen. Wat wij nu in de handel vinden, stamt van net voor of na de Eerste Wereldoorlog.

De belangstelling voor antiek sanitair is geen modegril. Het fenomeen past in de trend om meer rekuperatiemateriaal te gebruiken. Daarvoor is het uitermate geschikt, want oude eksemplaren zijn robuuster dan de nieuwe. Ze zijn ook erg elegant. Een antieke gietijzeren kuip op sierlijke poten is een meubelstuk op zich. De wastafels met voluptueuze vormen overstijgen de pure funktionaliteit. Er is ook grote interesse voor oude kranen. Vooral kranen met glimmende porseleinen pastilles waarop “chaud” en “froid” staat, zijn in trek. Deze potige zwengels van koper zijn echte sieraden. Het aanbod is vrij gevarieerd. Wie een romantische badkamer wil, zoekt spullen van net voor of na de Eerste Wereldoorlog. Met veel geluk koop je een wastafel met een bedrukte versiering of ornamenten in reliëf. Liefhebbers van de strakke lijn kijken uit naar hoekige badkamers uit de jaren dertig, veertig en vijftig.

De Brusselse dekorateur Franck Delmarcelle van antiekhandel Et Caetera, wijst erop dat sommige handelaren sjoemelen met de koopwaar. Ze bieden nieuwe kranen aan met oude pastilles erin. Hij raadt aan materiaal in goede staat te kopen. Dit is van het grootste belang voor de baden. Van veel gietijzeren baden is de emaillaag aan de binnenkant beschadigd. Email is bijna onmogelijk te herstellen. Dat gebeurt met een kunsthars dat er na een paar jaar weer afspringt. De buitenkant van het bad mag er wel roestig uitzien. Geen probleem, want die wordt met wat olieverf herschilderd. En een lekkende kraan wordt in een handomdraai hersteld.

Het plaatsen van een oude badkamer vraagt wel extra werk, zegt Gauthier De Bie van Sani-Retro, een brocantewinkel in de Brusselse Blaasstraat met een uitgebreide keuze aan oude baden, wastafels en urinoirs. Blijkbaar weten veel jonge loodgieters geen raad met oude toestellen, omdat ze gewoon zijn te werken met plastic-buizen in plaats van met lood. Voor de traditionele vakman is de plaatsing geen enkel probleem.

Antiek badkamergerei vind je uiteraard niet in elke sanitairwinkel. Het gebeurt dat een zaak nog een oude stock aanbiedt, maar dat is eerder uitzonderlijk. Kopen doe je best bij de brocanteur. Bij de specialisten vind je alles bijeen. Maar meestal moet je voor het bad, de wastafel en de kranen bij verschillende handelaars sprokkelen. Het stoort blijkbaar niemand dat er verschillende merken door elkaar worden gebruikt. Ook vroeger werden badkamers geïnstalleerd met bijvoorbeeld een Franse kuip in kombinatie met Belgische wastafels.

De prijzen liggen sterk uiteen. Sommige winkels verkopen erg duur. Maar de basisprijs van oud sanitair ligt overal wel boven de gemiddelde kostprijs van nieuw materiaal. Een oud kuipbad kan je vanaf 50.000 frank op de kop tikken. Volgens Delmarcelle zijn baden met twee ronde ruggen het meest gezocht en duurder. Ze zijn extra komfortabel en elegant. Hoe beter de staat en hoe mooier de poten, hoe hoger de prijs. Leeuwepoten zijn meer gezocht dan adelaarsklauwen. De prijs kan oplopen tot 100.000 frank of meer. Voor de mengkraan tel je gemakkelijk 10.000 à 12.000 frank neer. De kostprijs van een mooie wastafel met oude kraantjes is ongeveer 35.000 frank. Een eenvoudig eksemplaar uit de art-decoperiode, zonder voet, kost zo’n 18.000 frank. Met wat geluk koop je een volledige badkamer voor 100.000 à 120.000 frank.

Heb je geen tijd om rond te snuffelen, dan neem je een nieuwe badkamer in oude stijl, ongeveer voor dezelfde prijs. Verschillende fabrikanten brengen oude modellen uit die mooi en degelijk zijn. Zo zit er in de kollektie van Jacob Delafon een sierlijk gietijzeren bad. Het merk Cesame biedt ouderwetse wastafels aan op poten, met bijbehorende wc’s en bidets. Ook de Sphinx heeft een art-decotoilet te koop. Maar de mooiste kopieën komen uit Engeland. De topmerken zijn Czech & Speake en The Imperial Bathroom Company, (in ons land alleen verdeeld door Splash in Sint-Genesius-Rode) die oerdegelijk, maar prijzig materiaal leveren. Je merkt nauwelijks verschil tussen oud en nieuw.

Voor wie ideeën wil opdoen om zijn badkamer stijlvol of frivool te dekoreren, is het boek “The Bath” van Diane von Furstenberg (uitgeverij Random House, New York) een aanrader. In dit fraai geïllustreerde werk worden de meest uiteenlopende natte cellen getoond. Alle stijlen komen aan bod, van de oudheid tot en met Philippe Starck en Andrée Putman.

Dit oude bad ontdekten we in de badkamer van een landhuis in Temse. Het werd gerekupereerd uit een Brugse herenwoning.

Art-decobadkamer uit de kollektie van Franck Delmarcelle. Een volledig ensemble kost gemakkelijk 120.000 frank.

Oude kraantjes met autentieke pastilles zijn zeer gezocht. Het is belangrijk dat ze in goede staat zijn.

Een typische wastafel uit de jaren veertig, uit de kollektie van de Gentse brocanteur Stefan Baeten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content