Als architecten huizen en bruggen zouden bouwen op basis van sprookjes en mythen : hun bouwsels zouden rampzalig zijn. Toch vormen zulke verzinsels de fundamenten van de belangrijkste bouwwerken in ons leven : liefde en seks. Professor Emil Ng Man Lun doet al veertig jaar onderzoek naar de architectuur van de liefde.

Leo Bormans, de samensteller van The World Book of Happiness – dat Herman Van Rompuy als voorzitter van de Raad van Europa cadeau deed aan alle wereldleiders – vroeg honderd van de beste onderzoekers uit vijftig landen om in duizend woorden de essentie neer te schrijven van wat ze weten over de liefde. In The World Book of Love, het geheim van de liefde (een klepper van 350 blz., uitgegeven door Lannoo) vertellen onder meer sociologen, psychiaters en seksuologen, biologen en antropologen over alle mogelijke aspecten van de liefde. De meest briljante geleerden en onverwachte nieuwkomers zijn er stuk voor stuk van overtuigd dat we kunnen leren betere partners, vrienden, ouders en minnaars te worden.

Een wereldautoriteit op dat vlak is de Chinees Emil Ng Man Lun, hoogleraar en mededirecteur van de Hong Kong Family Institute. Hij is arts, psychiater en seksuoloog, en voltooide zijn opleiding in 1977 aan de University of Londen. In meer dan veertig jaar werkte hij een onvoorstelbaar curriculum vitae bij elkaar. Op zijn palmares staan meer dan twintig boeken in het Chinees, zeven in het Engels en meer dan honderd artikelen over psychotherapie, liefde en seks. Hij was de oprichter van de Hong Kong Sex Education Association in 1985, en was ook voorzitter van het veertiende World Congress of Sexuology. Ng Man Lun was ook adviseur voor onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie. In 1994 kreeg hij van de Asian Federation for Sexuology de onderscheiding van ‘Seksuoloog van AziĆ«’, in 2003 ontving hij de Gold Medal in Sexuology van de World Association for Sexual Health.

De professor staat zeer kritisch tegenover het monogame huwelijkssysteem dat in onze moderne samenleving gangbaar is, en hij bepleit een systeem met meer variatie. Toch is hij zelf gelukkig getrouwd met May. Hij is nu 67, zij 66. Ze zijn 45 jaar samen, en ze zeggen dat hun liefde nog steeds groter wordt. Bij hun veertigste huwelijksverjaardag publiceerde hij (in het Chinees) de liefdesbrieven die hij haar schreef, vanuit Hongkong naar Vietnam, tussen 1969 en 1972. Maar Ng Man Lun maakt zich zorgen.

Emil Ng Man Lun : “Het snel groeiend aantal echtscheidingen, de veel korte seksuele relaties, een dalend geboortecijfer : het gaat niet goed met de liefde. Belangrijke reden daarvoor is het gebrek aan serieuze en praktische voorlichting op het gebied van seks en liefde. Seksuele voorlichting op school is in de meeste landen ondermaats en gebrekkig, maar met het onderwijs in de liefde is het helemaal slecht gesteld. Liefde valt nu eenmaal moeilijk te onderwijzen, en liefdesperikelen gelden niet als een onmiddellijk gevaar. Seks wel, want die kan leiden tot nare dingen als ziekten, ongewenste zwangerschap, abortus, geweld en verkrachting. Daarom is seksuele informatie vooral medisch van aard, maar we hebben bruikbaar, praktisch onderricht nodig. Helaas zal het nog lang duren voordat de wereld dit soort informatie over liefde en romantiek aanvaardt. Populaire media, liedjes, romans en verhalen verspreiden nog steeds mythen en misvattingen. Bijna alle sprookjes en love stories eindigen met een huwelijk of een huwelijksbelofte. Ze wekken de valse indruk dat paren moeiteloos lang en gelukkig zullen leven. Ze verfraaien elk aspect van de liefde. Ook jaloezie, haat en bezitterigheid, die in het werkelijke leven zeer destructief zijn. Zelfs stalken, geweld en zelfmoord worden geromantiseerd en verheerlijkt. Vaak wordt liefde gepresenteerd als onlogisch, onvoorspelbaar of onbeheersbaar. Of we moeten het maar overlaten aan het toeval of het lot. En de christelijke leer prijst liefde aan als een bovenmenselijk vermogen om eeuwig te blijven beminnen, hopen, vertrouwen en vol te houden, ongeacht de omstandigheden.”

U vindt dat we liefde rationeel moeten benaderen.

Inderdaad. Maar niet alleen dat. In het traditionele Oosten bijvoorbeeld was liefde geen individuele zaak. Het huwelijk was ondergeschikt aan de maatschappij. In gearrangeerde huwelijken kon het niemand wat schelen of je al dan niet gelukkig was. Het huwelijk was belangrijk, niet de liefde. De familie besliste met wie je trouwde. Dat had ƩƩn voordeel : er waren weinig echtscheidingen. Maar als je niet van je partner houdt, kan die verbintenis ƩƩn lange lijdensweg worden en tot de grootste ellende leiden, zoals moord of zelfmoord. In het begin van de vorige eeuw, na het einde van het Chinese keizerrijk, nam China de romantische westerse ideeƫn over : je trouwt met iemand die je zelf kiest, met iemand op wie je verliefd bent, en niet omdat het moet van je ouders. Dat is heel individualistisch, en verliefdheid is doorgaans van voorbijgaande aard. Er zijn nu veel meer echtscheidingen in China. In steden als Peking en Sjanghai loopt zelfs ƩƩn op de twee huwelijken uit in een scheiding. We moeten nu een middenweg vinden. Natuurlijk mag je romantisch zijn, maar gebruik eerst je verstand. Men zegt dat liefde spontaan moet zijn, dat je het aan het toeval moet overlaten. Daar ben ik het absoluut niet mee eens. Als je wilt dat het je goed gaat in de liefde, mag je niet ongebreideld je gevoelens en impulsen achterna hollen.

U neemt wel erg ongewone standpunten in. Bijvoorbeeld dat je je van in de wieg moet voorbereiden op de liefde. Dat is wel hƩƩl erg vroeg.

Je kunt niet vroeg genoeg beginnen je klaar te maken voor later, om te krijgen wat je wilt. Voor een goed liefdesleven moet je jezelf doelen stellen, en jezelf trainen om een beminnelijk mens te worden. Iemand waar anderen graag mee omgaan en ermee in gezelschap zijn. Je moet jezelf opvoeden om aardig te zijn. Maar je moet jezelf ook kennen en begrijpen, en dat is niet gemakkelijk. Je moet je dus allerlei dingen afvragen. Wie ben ik ? Wat wil ik ? Wie of wat past bij mij ? Zoek ik een mooie vrouw ? Of een onafhankelijke vrouw ?

Dat klinkt bijzonder rationeel.

Natuurlijk. Dat moet ook. Alles moet in evenwicht zijn en daarom moet je er heel rationeel en bewust aan beginnen. Het kan tot sint-juttemis duren, als je gaat zitten wachten op het geluk. Waarom zou je wachten op het toeval ? Onderneem zelf iets, ga actief op zoek. Ik heb het van in het begin verstandelijk aangepakt en vond wat ik zocht, al heb ik lang geduld moeten oefenen. Toen ik twintig was of jonger, had ik een druk sociaal leven met veel vrienden en vriendinnen. Maar van geen enkel meisje dacht ik : “Dit is ze.” Natuurlijk wist ik niet zeker dat ik haar ooit zou vinden. Ik hoopte dat wel, maar ik had liever geen vrouw dan niet de juiste. Tussen al die meisjes die ik in Hongkong ontmoette, trof ik haar niet. Vandaag zijn er veel meer mogelijkheden dan 45 jaar geleden. Internet bijvoorbeeld. Maar in 1968 ? Ik zocht dus pennenvrienden. Ik plaatste een advertentie in kranten en magazines. Ik vertelde wat over mezelf, mijn interesses en mijn hobby’s. Ik schreef dat ik contact met gelijkgestemden zocht, niet dat ik op zoek was naar een vrouw of een echtgenote. Ik kreeg honderden reacties. Maar helaas, ze zat er niet tussen. Er was altijd wat. Ofwel schreven ze in hanenpoten, of met veel spelfouten of de grammatica zat niet goed. Er zaten tegenstrijdheden in en overdrijvingen, of ze waren niet eerlijk.

U was wel veeleisend.

Dat mag toch ? Als het over zoiets belangrijks als liefde gaat ? Ik gooide al die brieven weg en stortte me weer op mijn studie geneeskunde. Ongeveer een jaar stopte ik daar Ć”l mijn energie in. Tot ik in 1969 totaal onverwacht een brief kreeg. Van May, uit Vietnam, waar de oorlog volop woedde. May was een Chinees meisje dat in Saigon (hoofdstad van het toenmalige Zuid-Vietnam, intussen omgedoopt tot Ho Chi Minhstad) voor het Amerikaanse leger werkte. Ze had mijn advertentie gevonden in een magazine dat met iemand was meegereisd van Hongkong naar Vietnam. Haar oog viel erop toen ze bij haar zus hielp om het huis op te ruimen. Ze schreef me een brief. In een prachtig handschrift, foutloos, zonder tegenstrijdigheden of overdrijvingen, heel oprecht en zonder pretentie. Ik was aangenaam verrast, en zo begon ons verhaal. Bleek dat we van dezelfde muziek hielden, van dezelfde kunst. We voelden ons meteen heel comfortabel bij elkaar. Om de twee, drie weken schreven we elkaar. In die tijd deed de luchtpost er nog lang over. Ik nummerde alle brieven om er zeker van te zijn dat we er geen enkele zouden missen, want door de oorlog ging er al eens iets verloren. Na zes of zeven brieven was ik ondersteboven. May was so lovely. Ik wist dat zij de ware was en schreef haar : “Ik voel dat ik van je hou. Misschien moeten we verder gaan en geliefden worden ?” May reageerde heel positief. Nee, het was zeker geen liefde op het eerste gezicht. Ik wist trouwens niet eens hoe ze eruitzag. We hadden nog geen foto’s uitgewisseld. Dat deden we pas nadat we besloten hadden lovers te worden. Ze was nog veel mooier dan ik dacht.

Hoe oud was u ?

Ik was 22, May 21. We wilden elkaar graag ontmoeten, maar dat was niet simpel. Er waren geen diplomatieke betrekkingen tussen Hongkong en Vietnam. Het was onmogelijk om naar Saigon te reizen, en zij mocht Vietnam niet uit. De enige mogelijkheid was dat zij in Taiwan zou gaan studeren, dat wƩl diplomatieke betrekkingen met Zuid-Vietnam onderhield. Dat zou ze doen, gelijk welke studierichting, als ze maar weg kon uit Vietnam. Ze stopte met werken en bereidde zich voor op het toelatingsexamen. Ze slaagde maar kwam terecht op een lange wachtlijst.

May (voor het eerst, in gebrekkig Engels) : Uiteindelijk liet de universiteit me toe, maar ik mocht de campus niet verlaten, tenzij ik trouwde met een Taiwanees. Via de Vietnamese autoriteiten zocht ik iemand die het spel mee wilde spelen. Ik denk dat ik wel dertig ambtenaren heb geprobeerd om te kopen. Ze staken mijn centen op zak, maar deden niets. Tot ik eindelijk iemand bereid vond om me te helpen.

Emil : Voordat ze naar Taiwan reisde, kon ik haar toch nog even opzoeken in Saigon. Ik was net afgestudeerd en had een weekje vrij. De relatie tussen Hongkong en Zuid-Vietnam was inmiddels wat versoepeld en ik kreeg een visum. In 1971, na twee jaar corresponderen, zouden we elkaar eindelijk in levenden lijve kunnen zien. Mijn ouders heb ik dat niet verteld, want ze zouden me nooit laten gaan want het was er nog steeds oorlog. Soldaten liepen door de straten van Saigon, er vielen bommen in het hele land, maar dat deerde ons niet. We hadden zeven heerlijke dagen en genoten van elk moment. Maar bij het afscheid wisten we niet Ć³f en waar en wanneer we elkaar weer zouden zien. Bijna Ć©Ć©n jaar later, May was al in Taiwan, kwam ze naar Hongkong en konden we trouwen. We zijn nu 42 jaar getrouwd en we houden steeds meer van elkaar. We hebben twee kinderen, dertigers nu, en twee kleinkinderen.

En uw kinderen ? Hebben zij iets geleerd uit uw wijze lessen ?

Helaas… Ze hebben de juiste partner nog niet gevonden. De knowhow is de eerste stap. Die toepassen is veel moeilijker. Ik vergelijk een succesvol liefdesleven graag met topsport. Je wordt niet vanzelf kampioen. Dat vergt heel veel moeite, heel veel training. Je moet er Ć”lles voor overhebben en het slorpt geweldig veel energie op. En net als in de liefde moet ook in de sport het toeval een handje helpen en heb je een portie geluk nodig. Maar als je topsport te hoog gegrepen vindt, neem ik pianospelen als voorbeeld. Dat kan ook niemand vanzelf. Je moet eerst veel oefenen om de technieken te leren. Pas als je die onder de knie hebt, kun je improviseren. Hetzelfde met liefde, hetzelfde met seks. Eerst de greepjes en kneepjes leren, en dan pas kun je je spontane zelf zijn en kan het feest beginnen.

DOOR GRIET SCHRAUWEN & PORTRET CHARLIE DE KEERSMAECKER

“Je moet jezelf kennen, en dat is niet gemakkelijk. Wie ben ik ? Wat wil ik ? Wie of wat past bij mij ? Zoek ik een mooie vrouw ? Of een onafhankelijke vrouw ?”

“Ik vergelijk een succesvol liefdesleven graag met topsport. Je wordt niet vanzelf kampioen. Dat vergt heel veel moeite, heel veel training”

“Bijna alle sprookjes eindigen met een huwelijk of een huwelijksbelofte. Ze wekken de valse indruk dat paren moeiteloos lang en gelukkig zullen leven”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content