Toen Yves Saint Laurent in 2002 afscheid nam van de mode, stopte het label dat zijn naam draagt met haute couture. Anderhalf decennium later neemt zijn opvolger Hedi Slimane de draad weer op.

Sinds Hedi Slimane in maart 2012 de creatieve leiding nam van Yves Saint Laurent, kreeg de in Los Angeles gevestigde Parijzenaar het ene verwijt na het andere : hij had geen enkel respect voor het erfgoed van de vereerde Saint Laurent, was vulgair, pretentieus en had alles welbeschouwd geen greintje talent. The Independent publiceerde afgelopen zomer nog een hysterisch pamflet van een modecriticus die suggereerde dat wat Slimane deed, eigenlijk niet eens mode was, want té populair.

Toen Slimane op een bepaald moment de merknaam Yves Saint Laurent onthoofdde (de prêt-à-porter draagt thans het etiket Saint Laurent Paris), en een nieuw logo introduceerde, was het hek van de dam. Heiligschennis ! Karaktermoord !

Drie jaar later geldt Saint Laurent Paris als een onvervalst succes. Het merk blijft kleiner dan Gucci of zelfs Bottega Veneta, stalgenoten bij de luxegroep Kering. Maar de groeicijfers zijn fenomenaal. De omzet is het afgelopen jaar met zo’n vijfentwintig procent gestegen.

Slimane heeft Saint Laurent intussen volledig naar zijn hand gezet – collecties, winkels, reclamecampagnes (die hij zelf fotografeert), shows : hij controleert alles. Raf Simons, die sinds jaar en dag geldt als Slimanes grootste rivaal, is daar bij Dior nooit echt in geslaagd.

In een zeldzaam interview afgelopen zomer met de website Yahoo, deed Slimane zijn strategie voor Saint Laurent uit de doeken. De reden voor het interview : de herintroductie van een couturelijn voor het merk. Toen Saint Laurent in 2002 met pensioen ging, stopte het merk de couture-activiteiten, en sloot het de historische salons in avenue Marceau. De prêt-à-porter, die al veel langer was overgedragen aan andere ontwerpers (onder anderen Alber Elbaz, en Slimane voor de mannencollecties), werd gewoon voortgezet.

Slimane beweert dat hij altijd van plan is geweest om opnieuw met couture te beginnen. “Het was,” zegt hij in het interview, “het eerste punt op de agenda toen ik in 2011 met Kering over de job ben gaan praten. Ik was er absoluut van overtuigd dat Yves Saint Laurent behoefte had aan een nieuw, historisch huis voor de couture.”

Omdat de salons van avenue Marceau intussen waren overgenomen door de Foundation Pierre Bergé-Yves Saint Laurent (weldra een permanent aan YSL gewijd museum), zat er niets anders op dan naar een nieuw onderkomen te zoeken.

“Zes maanden nadat ik het hele project begonnen was, ben ik naar het hôtel particulier in rue de l’Université gaan kijken. Het gebouw was in slechte staat, maar het was liefde op het eerste gezicht. Het voelde juist aan voor Yves Saint Laurent.”

Het Hôtel de Sénecterre werd in 1685 gebouwd door Thomas Gobert, de architect van Lodewijk XIV. De renovatiewerken, die drie jaar hebben geduurd – vloeren, lambriseringen, een monumentale trap, een geometrische Franse tuin in de stijl van de achttiende eeuw – werden, bien sur, door Slimane zelf overzien. Hij koos ook het meubilair, geplukt uit de collectie antieke Franse meubelen van Saint Laurent, alsook uit zijn eigen verzameling (met stukken van onder anderen Elizabeth Eyre de Lanux, een in Parijs gevestigde Amerikaanse designer uit de jaren dertig).

UITVERKOREN

De coutureklanten, die door Slimane zelf worden geselecteerd uit zijn kring vrienden en kennissen, vrouwen maar ook mannen, worden ontvangen in vier grote salons op de eerste verdieping, en de ateliers – flou en tailleur – zijn ondergebracht in kamers op de derde en vierde verdieping.

Er zijn allicht verschillende relevante manieren om in 2015 aan couture te doen, vindt Slimane. “Maar in het specifieke geval van Yves Saint Laurent overheerst het idee van privacy. Vandaag is dat de enige overgebleven echte luxe.” Geld volstaat niet om een couturejurk bij Saint Laurent te bestellen. Je moet ook uitverkoren worden, of ten minste goedgekeurd, door Slimane. In de luxesector is dat, op een bepaalde manier, een rebels uitgangspunt.

Elk couturestuk wordt voorzien van een label in ivoorkleurige zijdesatijn, genummerd en opgelijst in een gouden boek, en naast de eigenlijke couture zullen de ateliers ook maatwerk leveren voor acteurs en rocksterren.

De comeback van couture betekent dat ook de merknaam Yves Saint Laurent terugkeert. Dat is, volgens Slimane, niet meer dan logisch. Toen Saint Laurent in 1966 zijn prêt-à-porterlijn begon, naast de couture, was dat al onder de naam Saint Laurent Rive Gauche. “Yves wou een duidelijke dichotomie met zijn couture, en hij koos de Helvetica voor het logo van het nieuwe label, een heel moderne letter. Hij wou jonge mensen kleden, zijn eigen generatie. Bijna vijftig jaar later vond ik het noodzakelijk om dat idee – dat tijdperk van onschuld en vrijheid in de sixties – te actualiseren. Door terug te grijpen naar de oorspronkelijke naam, kon ik de balans herstellen tussen mode en accessoires, en tussen vrouwenmode en mannenmode.”

“Yves wou dat zijn prêt-à-porter draagbaar zou zijn, en laidback. Ik geloof dat de ‘restauratie’ van het label Saint Laurent juist was, en nodig, ondanks de irrationele reacties van veel mensen. Ironisch genoeg was al die kritiek ook zaligmakend. We hebben er enorm veel aandacht door gekregen. Ik kon me echt niet voorstellen dat het terugkeren naar de historische roots van het huis zo’n polemiek zou creëren.” Terwijl Saint Laurent, zonder Yves, wordt gebruikt voor de prêt-à-porter, blijft Yves Saint Laurent gereserveerd voor de haute couture.

“Yves Saint Laurent gaat over de ateliers, de traditie – het label staat voor complete luxe.” En wat met YSL ? Het legendarische logo van grafisch ontwerper Cassandre overbrugt de verschillende pijlers van het huis, van parfum tot perfecto.

De critici buigen zich intussen over een nieuwe controverse : de rubber regenlaarzen die Slimane over de catwalk stuurde voor komende zomer. Yves op de festivalweide – ultieme hulde of absolute belediging ?

Door Jesse Brouns