Een land met vijf sterren wordt door Pelton omschreven als een gebied dat wordt geteisterd door oorlog, (georganiseerde) criminaliteit, ernstige ziektes, landmijnen en geweld in het algemeen. “Hoe langer je daar bent, hoe korter je leven.” Colombia is zo’n land.

In de hoofdstad Bogota worden per dag 24 moorden gepleegd. Landelijk 73 per dag, en vier ontvoeringen. Voor Colombianen boven de 10 jaar is geweld de belangrijkste doodsoorzaak. Het land wordt steeds anarchistischer. Veel welgestelden en intellectuelen zijn gevlucht uit angst voor ontvoering. Drugbaronnen, criminelen, revolutionairen en terroristen bestrijden de overheid, de infrastructuur en elkaar. De helft van alle dodelijke slachtoffers sinds 1990 waren onschuldige omstanders. Van de 120.000 militairen heeft slechts 17 procent een fatsoenlijke opleiding gehad. De helft van het land is in handen van guerrillagroepen. Reizigers kunnen op wegversperringen stuiten, en worden beroofd en vermoord. Of ontvoerd en (hopelijk) tegen een flink losgeld vrijgelaten.

Vliegen is riskant omdat grondapparatuur van luchthavens wordt beschadigd door rebellen. In tien jaar zijn er duizend mensen omgekomen bij vliegtuigongelukken. Om het land over de weg te verlaten, heb je een stempel nodig van de veiligheidspolitie, te verkrijgen in de grotere steden. Zonder stempel kan je in de cel belanden.

Bussen zijn een goed middel om door het land te trekken, hoewel ze soms worden overvallen. Neem eten en drinken mee en koop bij voorkeur niet van figuren die onderweg iets aanbieden; de kans bestaat dat er een verdovend middel zit in etenswaar of sigaretten. Wie per auto reist: de wegen zijn slecht, en de medeweggebruikers gevaarlijk.

Het zuiden van Bogota is vergeven van de dieven en zakkenrollers. Kijk uit in de buurt van grote (Amerikaanse) bedrijven, hotels en reisbureaus, want die zijn het doelwit van bomaanslagen.

Het noorden van de populaire badplaats Santa Marta en Rodadero Beach aan de noordkust zijn erg gevaarlijk. Alleen reizen is af te raden. Toeristen worden beroofd, vaak ook van hun kleren. Bij de grens met Panama werden in 1996 meer dan 700 mensen vermoord. Guerrilla’s hebben het gemunt op bananenboeren. Locale politici hopen op de komst van een VN-vredesmacht. In het beruchte Medellin werd vorig jaar elke twee uur een moord gepleegd. Er zijn regelmatig bomaanslagen. In het Valle-district is alles op enige afstand van de hoofdwegen gevaarlijk. Toeristen moeten wegblijven uit het Cauca E-district bij de beroemde Pan-American Highway wegens guerrilla-activiteiten en overvallen.

Kijk uit voor nepagenten. Ze houden toeristen aan en zeggen dat ze controleren op smokkel van buitenlandse valuta. Die valuta ben je dus kwijt. Als je gehoor geeft aan het verzoek mee te gaan naar het bureau, word je ontvoerd. Wees op je hoede als de taxichauffeur een defect voorwendt en je vraagt even te duwen: je bagage ligt nog in de auto en beide zijn zo verdwenen. Stap niet in taxi’s waar behalve de chauffeur nog iemand inzit. De chauffeur zal zeggen dat de ander er is voor bescherming, maar het tegenovergestelde kan ook waar zijn. Eenmaal binnen: doe het portier op slot en laat het raam slechts een klein beetje open zodat er geen grijpgrage armen binnen kunnen.

Scopolamine is een populaire drug waarmee onverlaten toeristen bedwelmen, meestal in bars en discotheken, door het te vermengen met een drankje. Je wordt er meteen goed ziek van. De ober begeleidt je naar de deur, waar een kompaan klaarstaat om je te beroven. Artsen schatten het aantal slachtoffers op 2000 per maand. Het spul wordt ook bij straatovervallen gebruikt in spuitbusjes.

Jim Schilder / Illustratie Stief Desmet