Elk boek is een avontuur. Het laat me uitstijgen boven de realiteit : als ik schrijf, ben ik elders. Dat is fantastisch. Maar ik zou niet stellen dat ik iets leer terwijl ik aan het schrijven ben. Het is veeleer omgekeerd. De behoefte om een boek te schrijven, ontstaat vanuit de wetenschap dat ik al iets geleerd heb, iets begrepen heb en dat ik dat in scène wil zetten. Dat probeer ik, voor welk thema dan ook, zo genuanceerd mogelijk te doen, ver weg van de clichés. In het echte leven wissen we vaak de nuance, uit tijdsgebrek of omdat we er geen zin in hebben. In literatuur kan je die schakeringen wel belichten.
Schrijven en literatuur zijn voor mij een passie. Dat ik zoveel geduld heb gehad met mijn eigen boeken, bewijst dat. Tien jaar lang vond wat ik schreef maar een kleine kring van lezers. Hoe dan ook kan je niks schrijven dat je niet van ver of van dichtbij hebt meegemaakt. Ecrire c’est savoir. Ik beschouw literatuur als het leven dat op dat moment bezig is geleefd te worden. Zo wordt mijn verhaal honderd procent deelbaar met de lezer.
Un amour impossible was mijn grootste succes, ik denk dat dat komt door het hart van het boek : de geschiedenis van een moederliefde. Wanneer we het over moeders en kinderen hebben, lijken er maar twee wegen mogelijk. Ofwel is de relatie moeilijk en lijkt die moeder op een monster. Ofwel wordt ze opgehemeld. Ik volg geen van beide discours. Voor ieder van ons betekent onze moeder, voor kortere of voor langere tijd, iemand die we passioneel liefhebben. Die relatie is grillig, met hoogten en laagten.
Ik gebruik niet graag het woord familie. Het verwijst naar een groep die homogene gevoelens heeft. De waarheid is anders. We doen pogingen om ons als een eenheid te gedragen, maar die gedragingen zijn sociaal bepaald. We liegen. Een groep heeft geen gevoelens. Een familie is een plek van machtsverhoudingen, een micromaatschappij met individuen. Die aparte puzzelstukken interesseren me. De menselijke lichamen en de gevoelens, wat maken die emotioneel door ? Een familie is ook een machtsvacuüm. Macht is een centraal thema als we het over liefde hebben. Ook hier hoef je niet per se te kiezen tussen gehoorzamen of in conflict gaan en de macht naar je toetrekken. Er is altijd een tussenweg.
Ook de liefde voor woorden is niet makkelijk. Schrijven en selecteren is telkens weer een hele klus. Ik maak niet echt een plan. Het gaat erom die ene zin, die ene scène te vinden vanwaaruit het verhaal zich verder kan ontwikkelen. Voor een boek naar de uitgever gaat, schrijf ik soms meer dan twintig verschillende versies. Vroeger gooide ik die oude weg, uit boosheid of zo. Tegenwoordig bewaar ik ze voor instanties die interesse hebben voor manuscripten.
Een schrijfplek is belangrijk, in die mate dat je maar weinig nodig hebt : een tafel, een stoel, een computer en – om het met de woorden van Virginia Woolf te zeggen – een kamer voor jezelf. Dat ik in Parijs schrijf, heeft invloed omdat je als schrijver altijd verbonden bent met de tijd waarin je leeft, met de actuele geschiedenis. Op dit moment beweegt die heel erg. Maar we zitten allemaal in ons individuele leven, op een bepaald moment en op een bepaalde plek. Dat soort individualisme wordt bijna afgedaan als een vorm van egoïsme.
De Franse Christine Angot (57) is auteur van even succesvolle als controversiële boeken (L’inceste, Les Petits). Voor haar laatste roman Un amour impossible kreeg ze de Prix Décembre. Angot woont en werkt in Parijs. Een onmogelijke liefde is nu uit bij uitgeverij Polis.
TEKST ANNELIES DE WAELE, FOTO: FEMKE DEN HOLLANDER
“Familie verwijst naar een groep met homogene gevoelens. De waarheid is anders”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
