De Toscaanse wijnwereld heeft zoveel meer te bieden dan de Chianti Classico. Meer zelfs : de invoering van de Gran Selezione is geen goed idee voor de wijnboeren tussen Firenze en Siena.
Merkgebonden drankproducties zoals cognac, port of champagne bannen de appellations van hun etiketten, gewoonlijk ook het oogstjaar en maken jaar in jaar uit een constant type met het oog op de trouwe consument. Allemaal maken ze ook zogenaamd ‘uitzonderlijk perfecte flessen’ in gelimiteerde hoeveelheden. Daarvoor halen ze het beste uit de oogst. Daardoor tuimelt echter de gemiddelde kwaliteit van de oogst naar omlaag. Bordeauxboeren doen het omgekeerde : ze halen het minder goede uit het oogst en maken er een second vin van : de resterende plas wordt er alleen beter van.
Chianti Classico verkiest de eerste optie, de opwaartse selectie : uit de oogst wordt eerst de Reserva weggehaald (intussen al 23 procent !), vervolgens wordt sinds vorig jaar die Reserva nog eens geplunderd met 4 procent als Gran Selezione. Het overgrote deel van het wijnaanbod is dus ‘derderangs’. De grote tenoren van het Classicogebied hebben de introductie Gran Selezione echter meteen een neus gezet. Antinori, Ricasoli en Mazzei brachten hun hele kasteeloogst in als Gran Selezione : alles ‘eersterangs’.
Als we proeven, valt het op hoe weinig definitie er is. Bij 2011 krijgen 12 van de 36 flessen een negatief oordeel : bitter, kort, brutaal, onrijp, dun en vuil. Wel positief in 2011 : Castello di Brolio, Colledila, Castello di Ama, Fonterutoli, Castello di Radda, San Felice, Tenuta di Nozzole, Querceto, Rocca delle Macie, Tolaini en Vignamaggio.
Veel Gran Seleziones zijn gelukkig perceelwijnen. Die romen de kwaliteit niet af, maar etaleren terroir en eigenheid. Ook Guiseppe Liberatore, de algemene directeur van het Consortium wil de terroirs op het etiket. “Een interne commissie bestudeert deze evolutie en brengt volgend jaar verslag…”
De gewone Chianti Classico die nu op de markt komt is de 2013. We proeven er een 50-tal van en vinden ronduit positief : Brolio (evenwichtig), Borgo Scopeto, Brancaia, Carpineto, Castello di Ama, Castello di Fonterutoli, Castello di Querceto, Fattoria Le Fonti, Felsina, Isole e Olena en Rocca di Montegrossi.
SATELLIETEN ROND CHIANTI
Het huidige gebied van de Chianti Classico komt min of meer overeen met wat de groothertog van Toscane in 1716 had beslist : tussen Firenze en Siena. Maar in het begin van de twintigste eeuw was het succes van de Chianti zo groot dat de productie uitzwermde over Toscane, tot ver buiten de oorspronkelijke negen gemeenten. Zo ontstonden de perifere Chiantiwijnen, met namen als Chianti, Chianti Colli Aretini, Colli Fiorentini, Colli Senesi, Colline Pisane, Montalbano, Montespertoli en Rufina, alles samen goed voor 15.500 hectare.
In 1932 wordt bij ministerieel besluit de naam Chianti Classico gedefinieerd en beperkt tot het originele gebied. Die overduidelijk betere wijnen kregen vanaf 1984 ook nog Garantita-status.
De provincie Toscane is gevuld met wijnappellations, veel meer dan Chianti, Brunello en Vino Nobile. Ze zijn in ons land nog relatief onbekend, maar zijn er allemaal kwalitatief op vooruitgegaan. We denken dan aan wijnen van Carmignano met een klassieke samenstelling van sangiovese merlot en cabernet (excellent bij Podere Allocco). Aan de Colline Lucchesi met een soortgelijk klassiek druivenbestand (excellent bij Fattoria di Fubbiano). Aan de wijnen van Cortona van 100 procent syrah. Aan de hoog en droog gelegen wijnen van de Maremma (excellent bij L’Apparita). En aan de naar frisse kersen smakende Morellino di Scansano (excellent bij Mantellassi). Maar vooral aan de bordeauxachtige DOC Bolgheri met de excellente Guado al Tasso 2012 van Antinori en de vanzelfsprekende excellente Ornellaia 2012 en de Bolgheri 2012 van Banfi en Argentiera.
SPECIAAL WIT : VERNACCIA DI SAN GIMIGNANO
In een delicaat jaar zoals 2014, met veel regen in de zomer en grote opbrengsten, is bij witte wijn zoals Vernaccia vooral de persistentie van het fijne reliëf in neus en mond van belang. Bij grote rendementen gaat die finesse snel verloren. Wijnen die dat fijne reliëf combineren met een zekere stevigheid in de diepte behoren dan tot de klassieke, grote witte wijnen. Vernaccia is dan geen aperitiefwijn, maar een echte partner van ‘ernstige’ gerechten, zoals gebraden kip of gebakken zeetong.
In 2014 werden er meer dan vijf miljoen flessen van gebotteld. Hij moet voor minstens 85 procent van de witte vernacciadruiven zijn gemaakt. We proeven er een veertigtal van het jaar 2014, de beste zijn :
Casa alle Vacche (invoer : Kwart, Hasselt), Falchini (geen invoer), Il Colombaio (Vinissimo, Brussel), Macinatico (geen invoer), Melini (Ital Distribution, Herstal), Panizzi (Licata, Hasselt), Poderi del Paradiso (Bevo, Kasterlee en Chateau Vini, Ternat), San Benedetto (geen invoer), San Donato (Vinifera, Tongeren), Le Calcinaia (Hans Christiaens, Hasselt) en Teruzzi & Puthod (Licata, Hasselt).
VINO NOBILE DI MONTEPULCIANO
Vino Nobile di Montepulciano is een sympathieke appellation en niet overmatig duur. De wijn moet voor minstens 70 procent gemaakt zijn van sangiovese (hier prugnole gentile genaamd), aangevuld met gelijk welke druivensoort die in Toscane is toegelaten. Hij mag pas op de markt komen na twee jaar veroudering (minstens voor de helft op hout). Nu komt dus de 2011 op de markt. Hogere rendementen (10 ton per ha, i.p.v. 8) en een lager alcoholgehalte (11,5 % i.p.v. 12,50) worden gedeclasseerd als Rosso.
We proeven blind 41 wijnen van het jaar 2012, 13 ervan zijn onberispelijk positief : Fattoria La Braccesca, La Ciarliana, Nottola, Tenuta Valdipiatta, Il Molinaccio, Godiolo, Fattoria della Talosa, Contucci, Canneto, Avignonesi, Gattavecchi, Montemercurio en Palazzo Vecchio. Een licht voorbehoud bij deze 12 : Fattoria del Cerro, Poliziano, Il Macchione, Boscarelli, Icario, Lombardo, Salcheto, Tiberini, Tenuta Tre Rose, Ruffino, Le Bertille en Il Conventino.
BRUNELLO DI MONTALCINO
Brunello is de lokale naam voor de sangiovesedruif waarvan de meeste rode wijnen van Toscane gemaakt worden. In andere appellations mag de zuurheid van de sangiovese gemilderd worden met bijvoorbeeld merlot. In Montalcino is bijmengen uitgesloten, wat het de wijnbouwers niet gemakkelijk maakt. Een tweede bron van veel problemen is de verplichte lagering : vier jaar waarvan twee op hout. Nu komt dus de 2010 uit.
Die oxidatieve houtlagering vernietigt in veel gevallen het fruit, verstevigt de bitterheid en haalt de kleur naar beneden. Dan rest vaak een schrale bitterheid die na enkele jaren in de wijnkelder alleen maar erger wordt.
We proeven 135 Brunello’s van 2010 en vinden er 76 ondermaats : bitter en met een schrijnend fruittekort. Maar 22 zijn ook ronduit goed met kleur, fris fruit, getemde tannines die mooi door het fruit zijn toegedekt en met lengte : La Poderina (van de beste), Lisini, Podere Brizio, Poggio Antico, Poggio di Sotto, Quercecchio, Renieri, San Polo, Sesta di Sopra, Talenti, Tassi ‘Franci’, Silvio Nardi, Uccelliera, Vasco Sassetti, Bartoli Giusti, Campogiovanni, Cupano, Donatella Cinelli Colombini, Fanti, Fornacina, Il Poggione en La Gerla.
Goed met voorbehoud : Palazzo, Pian delle Vigne, Pietroso, Pinino, Piombaia, Podere Cana-paccia, San Lorenzo, Sancarlo, Sasso di Sole, Tenuta Buon Tempo, Tenuta La Fuga, Terre Nere, Tiezzi, Villa I Cipressi, Argiano, Belpoggio, Bonacchi, Col d’Orcia, Collelceto en Cordella.
DOOR HERWIG VAN HOVE
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
