Eenvoudige wijnen die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het over hebben in deze rubriek. Château Simple (207), wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week : muscadet.

Muscadet is samen met Entre-deux-Mers gewoonlijk de goedkoopste wijn van de wijnkaarten. Daarmee heeft hij in België een bar slecht imago, een vin canaille. Kortom : wijn voor de mosselpot. Het zal nog wel een tijdje zo blijven want pas in 1977 is het CIVN (Comité Interprofessionel des Vins de Nantes) begonnen orde op zaken te stellen. De vermelding mise sur lie werd toen gecodificeerd.

Wijnen die op hun fijne gistrest ( sur lies fines) gelagerd blijven, zijn meteen grondig tegen oxidatie beschermd want de gistrest vertoont een hevige antioxidatieve activiteit : het is een zuurstofvreter. Bij rode wijn, die wat zuurstof nodig heeft ter afronding van de tannines, is de gretigheid van de gistrest om zuurstof op te nemen zo groot dat de wijn zelf zuurstof tekortkomt en reductief wordt (‘puttekesstank’). In de moderne enologische technologie werkt men dit tegen door wat zuurstof bij te geven via ‘micro-ebullatie’ (zuurstof doen parelen doorheen een fijnmazig keramisch membraan). Op deze manier kan ook rode wijn fruitmaterie uit de gistrest opnemen : dat is het geheim van de opkomende selfmade enoloog Eric Derénoncourt uit Bordeaux.

Met witte wijn is er geen reductierisico, integendeel, hij moet zo zuurstofloos mogelijk behandeld worden want hij heeft geen tannines die door zuurstof wat moeten afronden. Het contact van witte wijn met de gistrest zorgt voor een grote frisheid van aroma’s, en door het feit dat hij niet moet gemanipuleerd worden, behoudt de wijn een uitgesproken versheid en een lichte koolzuurpareling.

Tot ver in de jaren ’80 werd de mise sur lie door de groothandel niet zo nauw genomen. De wijnen werden veel te vroeg van de gistrest afgepompt, gefilterd en bij de groothandelaar gebotteld met toch maar mise sur lie op het etiket : een aanfluiting van het principe.

Door de druk vanuit het CIVN zijn er nu voor de mise sur lie dwingende afspraken waarbij de wijn de hele winter op zijn gistrest gestaan moet hebben en rechtstreeks vanuit dit vat gebotteld moet worden en dit niet vóór 1 maart van het volgende jaar. De interactie met de gistrest vraagt immers een zekere tijd. In 2003 werd 360.000 hectoliter mise sur lie geproduceerd op een totaal van 660.000 hectoliter, dus meer dan de helft.

Het CIVN zorgde ook voor een scherper respecteren van de verschillende muscadetbenamingen : Muscadet (2800 ha, 166.000 hl in 2003), Muscadet Sèvre et Maine (9400 ha, 460.000 hl), Muscadet Côtes de Grandlieu (330 ha, 16.000 hl) en Muscadet Coteaux de la Loire (280 ha, 13.000 hl). Het basisrendement is maximaal 60 hl/ha en alle muscadet moet gemaakt zijn van melon de Bourgogne, een van de vroegst rijpende druivensoorten van Frankrijk. Ze doorstond in 1709 een korte ijstijd met temperaturen ver onder de -20 graden, terwijl vaten stuksprongen en de oceaan over heel de kustlijn bevroren was. En ideale soort dus voor een noordelijk wijngebied zoals Muscadet.

Opmerking : we ondervinden dat de neus pas open komt na enkele minuten in het glas.

Muscadet Sèvre et Maine, sur Lie 2002, Clos du Poyet, Pierre Luneau-Papin

Normale geelgroene kleur en een geëvolueerde neus met fijn gebak op een minerale achtergrond. Evenwichtige en versmolten smaak. Muscadet voor de grote tafel die bij grote wijnen kan staan.

(GB/Carrefour : 6,07 euro).

Muscadet 2004

Bleke kleur die aan water doet denken en een simpele nietszeggende neus. Frisse, zuurdominante smaak. (Delhaize : 2,79 euro).

Muscadet Sèvre et Maine, sur Lie 2003, Les Lauriers

Normale geelgroene kleur. De neus zet erg discreet aan maar wordt aromatisch en mineraal na opschudden. De smaak is zacht en fris met lengte en evenwicht. Goede wijn. (Colruyt : 3,98 euro).

Muscadet Sèvre et Maine, sur Lie 2003, Cave de La Frémonderie

Normale geelgroene kleur en een fijne neus van witte vruchten, maar iets vermoeid. Goede frisse smaak met evenwicht en lengte en niet overdreven zuur. Goede wijn. (GB/Carrefour : 3,94 euro).

Muscadet Sèvre et Maine, sur Lie 2003, L’Aubinière

Normale geelgroene kleur en een statige neus met typische sur lie-elementen van exotisme en witte bloemen en vruchten. Mooi droge, evenwichtige frisse smaak met lengte. Erg goede wijn. (Delhaize : 4,99 euro).

Muscadet Sèvre et Maine, sur Lie 2004, Clos de la Chapelle, Philippe Marchais

Normale geelgroene kleur en de typische, exotische, minerale neus. De smaak is dens-droog en met lengte. Erg goede wijn.

(Colruyt : 4,85 euro)

Besluit : De sur lie-kwaliteit beantwoordt volkomen aan de verwachtingen. In alle stilte is deze wijn erg goed geworden. De Fransen spreken van sensualité iodée. Dat is misschien wat overdreven, maar hij past zeker heel goed bij verse vis en… inderdaad, bij mosselen, maar dan in het glas.

herwig van hove