De parel van de Kaapverdische Eilanden, Cesaria Evora, roert in haar koffie. Koffie ? En dat imago dan van de blootsvoetse kettingrookster, die te allen tijde een glas whisky in de hand heeft ? Ze roert onverstoorbaar verder : “Roken kan ik niet laten, maar kijk naar mijn voeten : ik draag sandalen nu. En ik ben opgehouden met drinken : ik heb zoveel gedronken dat ik nog een paar jaar voortkan met alle sterke drank die in mijn bloed zit. Ik heb een bar in mijn buik. “

Evora de dochter van een violist is beginnen zingen toen ze zeventien was. “In cafés, voor een paar glazen sterke drank. Soms betaalden de mensen me tien frank per nummer dat ik zong. Ik heb ook een paar opnames gemaakt voor de radio in de jaren zestig. ” Ze werd in geen tijd de koningin van de morna, de Kaapverdische variante van de blues. “Ah, de sodade, ja. Da’s meer dan nostalgie, het is het verlangen om je land en je vrienden terug te zien. Sodade kàn treurigheid zijn, maar het is omvattender : de drang om vrolijke momenten uit je verleden te herbeleven. “

Sao Vicente was ooit een bloeiend havenstadje. “Matrozen van overal, immigranten, toeristen, die allemaal een stukje van hun eigen kultuur meebrachten. Dan was er ook nog een levendige radio, waarop ik allerlei soorten muziek heb gehoord. Edith Piaf, Billie Holiday prachtige stemmen. Braziliaanse en Afrikaanse muziek. Vandaag hou ik meest van Charles Aznavour en Amalia Rodriguez. ” Ze heeft er nooit aan gedacht permanent uit te wijken. “Het is al erg genoeg dat ik soms wekenlang op toernee moet. Na een tijdje begin ik Sao Vicente verschrikkelijk te missen. Al mijn kinderen, mijn kleinkinderen. De mensen ginder weten dat ik bekend ben in Europa, ze volgen in de kranten wat ik doe, ze kopen soms zelfs mijn platen, maar ze behandelen me tenminste nog normaal. “

Toen de Kaapverdische Eilanden hun onafhankelijkheid kregen van Portugal, ging de welvaart snel achteruit en werd het nachtleven tot virtueel niets gereduceerd. Evoria stopte, halfweg de jaren zeventig, en ging alleen nog naar de cafés om dronken te worden. “Ik heb elf jaar niet meer gezongen. Ik was ontmoedigd. Ik had al die jaren geprobeerd en geen enkel resultaat bereikt : ik was het beu. In 1985 ben ik herbegonnen. En toen vroeg José Da Silva, een uitgeweken landgenoot, of ik naar Parijs wou komen om een plaat op te nemen. De rest weet je. “

Evora is een feministe, zegt men. Ze lacht. “Ik ben een vrouw. Ik heb mijn buik vol van samenleven met een man. Ben je dan een feministe ? Ik heb veel van mijn illuzies verloren in de loop der tijden. Dromen ? Ik wil nog een paar jaar zingen. En dan zwijgen. Ik ben zo vroeg begonnen. Nu ben ik oud : er zijn dagen dat ik te moe ben. Ik zing zelfs mijn kleinkinderen niet in slaap. Hoogstens zou ik eens een liedje zingen als ze jarig zijn. “

“Cesaria” van Cesaria Evora is verschenen bij RCA. Ze treedt op 25/4 op in het Paleis voor Schone Kunsten, Brussel.

Cesaria Evora : Kaapverdische blues.