Met de ‘kameleonvilla’ doet architect Rudy Ricciotti zijn rebelse reputatie alle eer aan. De woning, gebouwd op acht meter hoge poten, ligt verscholen tussen de heuvels van Marseille.

Bij de eerste kennismaking is het meteen duidelijk : Rudy Ricciotti is geen causeur, geen zuiderse spraakwaterval. Wie de architect echt wil begrijpen, moet goed naar zijn moderne bouwwerken kijken. In La Rocasse bijvoorbeeld, een residentiële wijk van Marseille met klassiek Provençaalse villa’s, waar een van zijn recentste creaties in het oog springt. De intieme geborgenheid tussen de omringende bomen en het enorme uitzicht over de Middellandse Zee maken van de plek een unieke locatie. Al laat de naam van de villa het anders vermoeden, de ‘kameleonvilla’ is niet moeilijk te vinden, de glazen constructie tegen de heuvelflank spiegelt uitdagend het licht.

Op zoek naar de essentie van zijn bouwstijl kom je onvermijdelijk uit bij de factor natuur. De vernieuwende architectuur neemt de natuurlijke habitat als uitgangspunt. Rudy Ricciotti stemt de opbouw en de oriëntatie van het gebouw af op de omgeving, maar zijn antwoord is niet slaafs, de woning lijkt de wetten van de zwaartekracht uit te dagen. Door op acht meter hoge palen te bouwen, liggen de leefruimten op gelijke hoogte met de kruinen van de bomen.

Het ontwerp biedt maximaal uitzicht over het azuurblauwe water en de glooiende heuvels. De voorgevel is één gigantisch raam waardoor de zon vrij spel krijgt. De achterkant ligt tegen de heuvelflank en is over de hele lengte gesloten.

Rudy Ricciotti, wiens ster snel rees nadat hij was afgestudeerd begin jaren tachtig, is een begrip in de wereld van de hedendaagse architectuur. Hij geldt als een trendsetter onder de hedendaagse architecten, met een rist onderscheidingen. Hij realiseerde onder meer LeStadium in Vitrolles, de inrichting van de hallen van het Centre National de la Photographie in Parijs, Le Pont de la Paix in Seoel. Zijn designerhuizen zijn een fenomeen, alleen weggelegd voor de happy few.

Bestaat er zoiets als een Ricciotti-stijl ? De in Algerije geboren architect kiest voor genadeloze geometrie. “Radicale esthetiek”, noemen de Fransen dat. Rudy Ricciotti : “Ik heb geen onbeheersbare drang naar minimalisme of purisme, veeleer de wens alles terug te brengen tot het noodzakelijke. Een woning moet rust, orde uitstralen.”

Ricciotti’s stijl is de optelsom van groot technisch inzicht, terughoudendheid in vormgeving, een volstrekte zorg voor materialen en gevoel voor geometrische lijnen. “Slappe, vloeiende vormen beklemmen me”, zegt hij.

In de heuvels bij Marseille liet hij bouwen in twee niveaus, die elk in verbinding staan met de omgeving via een terras. Op het eerste niveau van de woning bevinden zich de keuken, eethoek en zithoek in het verlengde van het terras. Een houten trap leidt naar het hoogste niveau, naar de slaap- en badkamer. Elke ruimte heeft een duidelijk afgebakende functie met het hoognodige aan meubilair. Doordat alle frivoliteit ontbreekt, wordt de helderheid van het concept extra versterkt. Een huis overhaast vullen met meubelen is niet zijn stijl. Hij maakt liever een zorgvuldige selectie, zodat het juiste stuk op de juiste plaats terechtkomt.

Rudy Ricciotti : “Meubelen staan niet los van de architectuur. Het is belangrijk een vorm van ruimtelijkheid te creëren waarin elk object tot zijn recht kan komen. Ik heb een passie voor heldere, ingetogen esthetiek. Sereniteit is waar het echt over gaat. Een teveel aan objecten staat de sobere luchtigheid in de weg.” De ontwerpen zijn, zeker ook in termen van stijl, duurzaam en bovendien comfortabel. Oude mijlpalen worden vermengd met nieuwigheden.

De bewoners (kunstverzamelaars en eigenaars van een galerie in de stad) gaven een podium aan talrijke werken van kunstenaars als Gea Casolaro, Claude Viallat, Ben en Buraglio. De woning wordt onophoudelijk geanimeerd door het spel van zuiders licht en schaduw. De opvallende gordijnen leveren daarin een grote bijdrage. Het textiel (camouflagestof uit een militair depot) werpt grillige tekeningen op de betonnen vloer.

Zijn de gordijnen weggeschoven, dan ontstaat een bijna naadloze overgang tussen woonkamer en terras. De meest geliefde plek van de bewoners laat zich niet moeilijk raden. De terrassen en het zwembad liggen als geulen, lang en nauw, verankerd in het landschap. Ricciotti laat het zwembad balanceren op de afgrond. Het water gaat zonder overgang over in de lucht. Was hij niet aan veiligheidsvoorschriften gebonden, hij zou het stalen hekje ook hebben weggelaten.

Wanneer de avond na een warme dag voor wat verkoeling zorgt, is het uitzicht over de verlichte baai verbluffend. “Leven met een huis is als leven met een partner”, zegt Rudy Ricciotti. “Het moet blijven boeien, anders dooft het in monotonie.” n

Evelien Van Herck / Foto’s Sven Everaert