Enig idee waar deze rijk versierde pot vandaan komt?

We kunnen deze cache-pot in ieder geval probleemloos dateren in de periode 1870 tot 1914. Hoewel cache-pots al veel vroeger voorkwamen, waren ze tot dan toe zeldzaam. Dat komt onder meer omdat er in vroegere eeuwen weinig planten in huis stonden. Daarin kwam pas in de tweede helft van de 19de eeuw verandering toen – door de ontwikkeling van ijzeren serreconstructies en het goedkoper worden van grote glasplaten – veel herenhuizen verrijkt werden met een wintertuin. Tegen begin 20ste eeuw kregen ook kleine rijhuizen een veranda van glas en ijzer. In de tweede helft van de 19de eeuw werd niet alleen Afrika gekoloniseerd, maar werd ook de import van vreemde planten door het gebruik van stoomschepen en stoomtreinen makkelijker. Daaruit vloeide een intense handel in planten en bloemen voort. Ook de kwekers gebruikten serres om kamerplanten te telen. Het kweken van bloemen en planten werd een populaire hobby, waarop de ceramiekindustrie gretig op inspeelde door massaal cache-pots, jardinières en vazen te maken. Deze cache-pot is een prachtige illustratie van de toenmalige modetrend.

Dit stuk is vervaardigd van een soort pijpaarde, overtrokken met diverse glazuren waarin metaaloxyden zijn opgelost, daardoor verkreeg men een rijk palet. Fransen duiden deze veelkleurige ceramiek met oplegwerk aan met de term barbotines, Britten spreken over majolica ware. Britse objecten zijn doorgaans wat ouder, nog fijner van kwaliteit en duurder. Meestal staat er een duidelijk merkteken op. Het gros van de barbotines die je bij ons aantreft, komt uit Frankrijk of België. Ook in ons land werd deze ceramiek gemaakt. Waarschijnlijk is dit een Belgisch stuk. Deze ceramiek werk halfmanueel vervaardigd. Doorgaans zijn de potten niet gedraaid maar in een gipsen mal gevormd, door gieten of persen. Maar de bloemen zijn met de hand geboetseerd en opgelegd: dit vereist enige vaardigheid. Ook de gelobde rand en de oren werden voorzichtig in de natte klei gevormd.

Door de broosheid van deze ceramiek zijn intacte objecten zeldzaam. Ook van deze cache-pot zijn er bloemblaadjes afgebroken, wat de waarde doet dalen. Intacte stukken zijn in Frankrijk behoorlijk duur. Bij ons zijn ze wat goedkoper, maar voor een gaaf object tel je in een curiosazaak toch een paar duizend frank neer. Veel hangt af van het feit of er een fabrieksstempel op voorkomt en hoe virtuoos de versiering is. We schatten de waarde van deze gehavende pot op 2000 fr.

Piet Swimberghe