BURGERSCHAP 2.0

© ILLUSTRATIES SARAH VANBELLE

Waarom elf miljoen burgers meer kunnen dan zeven onderhandelaars: Volgens David Van Reybrouck, cultuurhistoricus, schrijver en woordvoerder van het burger-initiatief G1000.

“Vandaag een column schrijven voor de krant is helemaal anders dan vijf jaar geleden. In 2005, net voor de komst van sociale media, was ik blij wanneer mijn stukje in de krant stond. Er volgde een mailtje van vrienden die het gelezen hadden. En dat was het. Vandaag weet ik dat ik afgemaakt zal worden op onlinefora. Sowieso.”

“Dat is ook de context waarin politici moeten functioneren. De kiezers laten hen niet meer gerust na de verkiezingen. Door internet en sociale media hebben burgers niet alleen een manier gevonden om zich beter te informeren, ook om zich te uiten. Eenrichtingspolitiek, waarbij we enkel maar om de vier jaar een bolletje kleuren, is niet meer van deze tijd. Verkiezingen zijn zo’n traag middel. Alsof we met een postkoets op de digitale snelweg rijden. Gezag moet je vandaag voortdurend verdienen.”

“De burgertop die we met G1000 organiseren, is een genereus gebaar tegenover de politiek. Op 11 november willen we in Brussel duizend burgers samenbrengen, met verschillende meningen en ideologie, om te praten over wat hen echt bezighoudt, om daarna in kleinere groepen verder te werken. Omdat gewone burgers vrijer zijn dan politici, kunnen ze oplossingen bedenken die politici nooit zullen voorstellen, omdat hun achterban hen terugfluit. In Noord-Ierland zijn katholieke en protestantse burgers zo tot oplossingen voor het onderwijs gekomen. In IJsland zijn 25 burgers de grondwet aan het herschrijven. Ze krijgen tijd om zich te documenteren en met elkaar te overleggen, en gaan niet gebukt onder de druk om herkozen te worden.”

“Onze politieke impasse is geen louter Belgisch probleem. De onderhandelingen lopen niet spaak omdat de kloof tussen Vlamingen en Walen zo groot is. De Belgische crisis is een crisis van de democratie. Dat zie je ook in landen als Nederland en Engeland, waar geen communautaire spanningen spelen. Nederland heeft voor het eerst een gedoogregering. Een rare constructie die nooit eerder bedacht is.”

“Langdurige engagementen zijn moeilijk geworden. Mensen veranderen sneller van job, huwelijken duren niet noodzakelijk een heel leven meer, en flexibele werkuren maken het moeilijk om ’s avonds deel te nemen aan het verenigingsleven. Maar dat betekent niet dat er een cynische, apathische, hyperindividualistische generatie is opgestaan. De vorm van betrokkenheid is gewoon anders. Dat zie je ook met het glazen huis van Music for Life. Kortstondige evenementen hebben nog een mobiliserend vermogen. De G1000 vond op enkele dagen tijd ruim 600 vrijwilligers.”

“Het ambt van politicus is voor weinig mensen nog aantrekkelijk, maar de kennis en betrokkenheid bij de samenleving is groot. Ik las onlangs over de opkomst van de ‘professionele amateur’. Iemand die zich naast zijn job helemaal smijt in een sport, of koken, of fotografie. Ook op vlak van maatschappelijke betrokkenheid heb je burgers die een aantal dossiers inmiddels zeer goed kennen, zoals de Lange Wapper.”

“We staan nog maar aan het begin van een enorme omwenteling. De komst van Facebook en Twitter is in mijn ogen even ingrijpend als de komst van de boekdrukkunst. Die luidde de renaissance in, en bracht een heel andere invulling met zich mee van begrippen als staat, individu, verantwoordelijkheid, vrijheid. Sociale media brengen een gelijkaardige omwenteling mee. Ze zijn al veel meer dan een manier om vriendschap te onderhouden. En dat zeg ik niet omdat ik verliefd ben op technologie, ik heb nog maar vier jaar een gsm. Ik probeer alleen te zien wat er aan het gebeuren is.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content