ONDER REDACTIE VAN LODEWIJK DELEU

ZO HELDER ALS…

Voor Vlamingen is een duidelijke kwestie ‘zo helder als pompwater’, voor Nederlanders ‘zo helder als glas’, aldus Klare taal ( Van Dale Lexicografie, 19,90 euro), dat er meteen het in beide landen gebruikte ‘zo klaar als een klontje’ aan toevoegt. Een mooi compromis. Waarom klontjes klaar zijn, kom je niet te weten, want Klare taal is de sterk ingekorte versie van het Idioomwoordenboek uit 1999, dat met zijn meer dan duizend bladzijden geen handig werkinstrument bleek te zijn. In dit boekje staat gebruiksgemak voorop: een beknopte, heldere toelichting bij de meer dan 7000 opgenomen uitdrukkingen komt in de plaats van de uitgebreide uitleg met citaten, illustraties en etymologie. Ook praktisch is dat vele uitdrukkingen verscheidene ‘ingangen’ hebben: ‘een hart van goud’ vindt men bijvoorbeeld zowel onder ‘hart’ als onder ‘goud’, zodat de uitdrukking ook vlot te vinden is als men ze maar ten dele kent.

Wat meteen opvalt, zijn de grote verschillen tussen Nederland en Vlaanderen. De Nederlanders lezen ons wel eens de les, wij spellen hen de les. Vlamingen zingen vals als een kat, Nederlanders vals als een kraai. Onze noorderburen proberen hun tegenstanders een spaak in het wiel te steken, Belgen doen het iets drastischer met stokken in de wielen. En daarmee legt het boekje meteen de vinger op de zere plek (of was het nu tere plek?): de standaardisatie lijkt in Vlaanderen ergens halverwege te zijn gestopt. Lopen we nu op de toppen of op de tippen van onze tenen? Of gewoon op onze tenen? Een duidelijke norm is er niet. Soms schieten we uit onze krammen, soms in onze krammen, soms zelfs uit of in onze kram. Ook daar weer weinig eensgezindheid. Voorbeelden als deze zijn een tegengif tegen Vlaamse zelfgenoegzaamheid: dat we keer op keer het Groot Dictee der Nederlandse Taal winnen, betekent nog niet dat we ook taalvaardiger zijn. Niet alleen voor professionele gebruikers is Klare taal een erg nuttig werkinstrument, ook geïnteresseerden kunnen er heel wat plezier aan beleven. Zo zullen beroepsschrijvers weinig kunnen aanvangen met de uitdrukking ‘het slaat als kut op Dirk’als synoniem voor ‘het slaat als een tang op een varken’, maar leuk om te weten is het wel. (JH)

REDDENDE ENGEL

Privé-detective Heredia heeft een hart van goud en een groot gevoel voor rechtvaardigheid. In zijn job is dat een combinatie die voor problemen moet zorgen. En die komen er ook als hij op een dag hoort dat zijn vroegere geliefde, de journaliste Fernanda, zelfmoord heeft gepleegd met een overdosis. Heredia denkt dat het geen zelfmoord is. Fernanda was geen vrouw met suïcidale neigingen en drugs zou ze ook niet gebruiken. Hij gaat de zaak onderzoeken en komt tot de conclusie dat hij wat te hoog grijpt. De affaire heeft te maken met een geheime handel en productie van wapens. Reddende engel ( Signature, 16,98 euro) van de Chileen Ramón Díaz Eterovic (46) is niet alleen qua thema een boeiende misdaadroman. Heredia is een detective om niet snel te vergeten. Hij drinkt veel, praat vaak met zijn kat die hij uit bewondering voor de schrijver Simenon heeft gedoopt, is gedesillusioneerd in de wereld. Eterovic maakt ons duidelijk dat Pinochet dan wel is verdwenen in Chili, maar dat heel wat mensen die hem omringden zijn gebleven. Reddende engel is bekroond met de prijs van de Consejo Nacional del Libro y la Lectura, momenteel de belangrijkste literaire prijs in Chili. (FB)

DE ZAAK MYRTION

De Vlaamse auteur Gaston van Camp is vooral bekend om zijn jeugdboeken en reisverhalen. Met De zaak Myrtion ( Davidsfonds/Literair, 17,50 euro) heeft hij zich nu ook aan het thrillergenre gewaagd. Een historische misdaadroman die speelt in het antieke Rome. Meteen zit Van Camp op een terrein dat hem als gewezen leraar klassieke geschiedenis vertrouwd is. De held van zijn verhaal is Homeros Grafikos, een Romein van Griekse origine. Hij runt eigenlijk een vertaalbureau, maar het meeste geld verdient hij als privé-detective avant la lettre. En in het Rome van even na Nero is er wel werk voor zo’n man. Veel zaken mogen het daglicht niet zien, er wordt nogal gesjoemeld, veel opdrachtgevers dringen aan op discretie en zijn bereid daarvoor goed te betalen. Het wordt heel druk als Grafikos van een geheimzinnige knappe weduwe de opdracht krijgt om op zoek te gaan naar de moordenaar van haar vader en van de zoon van keizer Vespasianus, en een Egyptische vaas moet opsporen. Van Camp schrijft boeiend, is nu en dan humoristisch en doet ons uitkijken naar een vervolg op de avonturen van zijn sympathieke held in het zwoele Rome van rond de jaren tachtig na Christus. (FB)