THRILLERS

In de herfst van 1793 vestigt magnetiseur Friedrich Meisner zich in een klein Duits stadje waar niemand weet wie hij is of waar hij vandaan komt. Meisner is uit gevangenschap ontsnapt. De dochter van Selinger, een arts, is na een verkrachting blind geworden en Meisner slaagt erin haar na heel wat sessies weer te laten zien. Iedereen wil voortaan door hem behandeld worden. Selinger heeft als arts zijn twijfels, maar komt toch in de ban van het onverklaarbare en ongrijpbare. Hij wordt Meisners helper en controleur. Alleen als de magnetiseur een vrouw behandelt, stuurt hij Selinger weg. Hij kan het immers niet laten ze te misbruiken, ook al beseft hij dat het weer zijn ondergang wordt. Uiteindelijk begrijpt zijn assistent dat hij voor een soort charlatan werkt en brengt hij hem voor de rechtbank. De vijfde winter van de magnetiseur ( Ambo, 22,50 euro) is een spannende historische roman van de Zweed Per Olov Enquist. Hij gebruikt dagboekfragmenten, brieven, verslagen van historische gebeurtenissen, maar de lezer komt niet te weten of ze echt of verzonnen zijn. De relatie tussen wetenschap en magie, waarheid en leugen, verleiden en verleid worden, daar gaat het eigenlijk de hele tijd om. Een hypnotiserende roman .

De Amerikaan Anthony Bourdain is kok en heeft in New York het restaurant LesHalles. Bovendien is hij een stevig reiziger die smakelijk kan vertellen over zijn tochten in boeken als Keukenconfessies en het binnenkort te verschijnen Een kok op reis. Alsof dat allemaal nog niet genoeg is, werkt hij ook nog aan een televisiereeks en schrijft hij thrillers. Tot op het bot ( Anthos, 18,90 euro) is al een paar jaar geleden in het Engels gepubliceerd, maar verscheen nu pas in het Nederlands. De roman speelt in het Little Italy van New York waar de jonge Tommy in het restaurant Dreadnought als onderchef werkt. De chef zit aan de coke, de maffia probeert de zaak te chanteren en de politie tracht de eigenaar onder druk te zetten. De talentrijke Tommy heeft wel een probleem: hij kreeg de job via een oom, en die is ook lid van de maffia. Bourdain schreef een heel hilarische misdaadroman, knettergek soms, met pittige dialogen. Als in Les Halles de keuken even origineel is, dan heb ik wat gemist. Wie op zoek is naar recepten komt niet aan zijn trekken.

Het is vreemd dat de Britse misdaadschrijfster Margaret Yorke buiten Groot-Brittannië vrij onbekend is gebleven. Ze loopt tegen de tachtig en heeft een indrukwekkende reeks thrillers geschreven. Maar dan wel in de schaduw van grote dames als Ruth Rendell en P.D. James. Yorke wordt ook nu pas in het Nederlands vertaald. Duistere dreiging ( Uitgeverij M, 10 euro) is een mooie psychologische thriller over een oudere weduwe die zich afvraagt of ze dement aan het worden is. In haar groot afgelegen huis gebeuren eigenaardige dingen: het brood is ongewoon afgesneden, in de vuilnisbak ziet ze resten die ze er zelf niet in heeft gegooid, haar voorraad eieren slinkt sneller dan ze gewoon is. Mevrouw Anderson blijkt een ongewenste logé te hebben, een jongen die gezocht wordt voor brandstichting en moord en die haar uiteindelijk tijdens een winterse decembernacht ook zal bedreigen. Tussen de oudere dame en de jonge crimineel ontstaat een heel aparte band. Beiden leven voor een stuk in een droomwereld vol illusies en hebben zo hun eigen geheimen. Een mooi portret van twee eenzame mensen in een groot dorp. (FB)

TROUW

Hoe kan je in godsnaam van een doorgewinterde nazi houden? De Oostenrijkse historica Anna Maria Sigmund spitte met haar Walkuren van het Derde Rijk ( Aspekt, 23,57 euro) de levens van enkele nazivrouwen uit en schreef er een onderhoudend boek rond. De vrouwen van bijvoorbeeld Hitler, Goebbels en Göring voelden zich wel degelijk tot hun mannen aangetrokken. En niet alleen hun man-zijn, ook hun ideologieën en de daaraan gekoppelde macht bleken een grote aantrekkingskracht op hen uit te oefenen. Dat bewijst hun grote trouw, zelfs tot in de dood. Het nazisme had voor vrouwen niet veel emancipatie is petto, maar werkend achter de schermen van een topnazi konden enkele vrouwen zich toch ontplooien. Dit boek doet besluiten dat hun ondersteunende rol een belangrijke pijler van het Derde Rijk moet zijn geweest. (GVdB)

BEDREIGD

Weinig dieren zijn zo imposant en ontzagwekkend als de neushoorn. Met een enorm hoofd en lijf, plompe poten en dikke huid lijkt hij zo uit de prehistorie gestapt. Maar de geschiedenis van de neushoorn begon ook zo’n dertig miljoen jaar geleden. Fossielen van die eerste neushoorns zijn gevonden in Oost-Afrika maar ook in Nederland. Helaas: de witte en de zwarte neushoorn (levend in Afrika), maar vooral de Indische zijn met uitsterven bedreigd. Fotograaf Raymond Van der Meerrichtte vijf jaar geleden de Neushoorn Stichting Nederland op en engageerde zich om ze meer bescherming te bieden. Zijn boek Neushoorns ( Elmar, 9,25 euro) is niet alleen het portret van een dier, het is het verhaal van een passie. (HV)

HET GROTE SPANJE

Na de gelijkaardige reisgids van Rentes de Carvalho over geboorteland Portugal verschijnt zoveel jaren later een gids voor het grootste land op het Iberische schiereiland. Dat is dan ook de eerste zin van Spanje. Een reisgids van Wim Zaal ( Arbeiderspers, 29,90 euro): “Spanje is vooral groot”. Dat klinkt banaal, maar het is een van de obsessieve waarheden die dit land zo onweerstaanbaar maken. Zaal gaat de costa‘s, dat bizarre universum van de strandtoeristen, niet uit de weg, maar zijn routes leiden vooral naar het binnenland, vaak onherbergzaam maar begiftigd met een enorme diversiteit aan landschappen en cultuurerfgoed. Met 672 bladzijden is het dan ook, zoals dat hoort, een gigantisch dikke turf, zwaar als een hete middag in Trujillo. De Spanje-kenner is, zoals Nooteboom, een man van omwegen die graag halt houdt bij een onooglijk kerkje of een landschap. Naast beschrijvingen van wat er te zien is, kleurt hij zijn gids met jarenlange ervaringen: “Dit boek is een persoonlijke gids. Ik laat mijn lezers het Spanje zien waarvan ik houd.” Met veel extra’s in de kantlijn van de tekst – anekdotes, wetenswaardigheden, data, kunstwerken, eten en drinken, regionale gewoonten – is dit boek een machtige, alomvattende lofzang op España. Maar omdat het land zo groot is, kan het niet anders of er vallen lacunes: geen woord over Port-Bou, niks over de geboorteplaats van Zurbarán, achterhaalde informatie over Priorat. Of de coverfoto, het kasteel van Montealegre, een massieve bonk in de avondzon: met blinde muren en hoektorens voel je dat dit bouwwerk in een formidabel decor moet staan. Maar bij de lectuur word je niet veel wijzer. “Veertiende eeuw”, voor het overige niets: waarom, door wie gebouwd, wat was de historische betekenis? Soms laten de impressionistische schetsen je onvoldaan achter, maar een beschrijving als die van het klooster in Santo Domingo de Silos maakt weer alles goed. Een aanrader.

Als Spanje het fascinerendste land van Europa zou zijn, dan is Andalusië de weelderigste plek in dat grote, schitterende en harde land. Andalucia is vol clichés van witte dorpen en olijfboomvelden, van een tragische geschiedenis van Moren, joden en Reconquista, van sherry en stierengevechten, van de semana santa, flamenco en duende, van briljante steden zoals Sevilla, Cordoba en Granada met hun fabelachtige kunstschatten. Allemaal waar. Maar er is meer, zoals blijkt uit Andalusië ( Artis-Historia, met extra minigids, 16.39 euro, min één euro per 100 Artis-punten). Een foto op pagina 125 van de streek rond Jaén, verloren in een oceaan van olijfbomen, weergaloos, onweerstaanbaar. Niet altijd zijn de beelden van Marc Verpoorten overtuigend – wazige zonsondergang, banale zichten, schaduwen waarbij het contrast niet altijd even gevoelig is – maar het geheel toont een rijkdom van mensen, ambacht en muziek, landschappen, cultuur en geschiedenis. De teksten draperen zich daar rond, eerst met historie, kunst en culinaire geneugten van de regio, dan met streekbeschrijvingen van El Adaluz, toch bijna drie keer zo groot als België. Ondanks hoge werkloosheid, migratie en het droge klimaat, schrijft Charles Köhne, belooft dit land met zijn boodschap van een seculier humanisme het El Dorado van Spanje te worden. Naar inhoud een beschrijvende gids, is dit vooral een lees- en kijkboek om thuis in de fauteuil het verlangen naar, ja, het mooiste land van Europa te doen ontwaken. (MG)