De romans van de Britse schrijfster P.D. James (80) zijn in een twintigtal talen vertaald en sommige zijn ook voor televisie bewerkt. Vooral bekend zijn haar politieverhalen waarin inspecteur Adam Dalgliesh de hoofdrol speelt. Een wat melancholische detective die ook nog gedichten schrijft. James schrijft mooie verhalen met een stevig puzzelelement. In deze Derde omnibus vinden we drie romans. Tot de dood erop volgt dateert van 1967 en is daarmee de oudste thriller in deze verzamelbundel.

Een misdaadschrijver schrijft een verhaal over een man die dood wordt aangetroffen in een zeilbootje. Die man blijkt de auteur zelf te zijn. Dood onder deskundigen is van tien jaar later en er wordt gezocht naar een moordenaar in een politielab.

Het meest van al ligt mij Erfzonde dat zowat zes jaar geleden voor het eerst verscheen. Hier moet Dalgliesh een moord in een literaire uitgeverij oplossen. Tot de mogelijke daders horen ontevreden schrijvers, bedrogen minnaars, personeelsleden die worden wegbezuinigd. (De Boekerij, 795 fr.) FB

In Ouderdom bestaat niet wil de Italiaanse Rota Levi Montalcini (°1909) aan de hand van enkele portretten van genieën (Galilei, Russell, Ben-Goerion, Picasso) aantonen dat het menselijke brein tot op zeer hoge leeftijd tot veel meer in staat is dan men doorgaans denkt. Want in de laatste levensfase grijpen de hersenen terug op specifieke en aangeboren strategieën om de valkuilen van de ouderdom te vermijden. Het is een troost dat creatieve activiteit de dood op afstand kan houden. Maar Michelangelo verbloemde het ongemak van het oud worden niet: “Ik ben oud, en de dood heeft mij de gedachten van de jeugd ontnomen; en wie niet weet wat ouderdom is, moet maar geduld hebben.” Montalcini deed neurofysiologisch onderzoek en kreeg in 1986 een Nobelprijs voor haar ontdekking van NGF, het eiwit dat de groei van de zenuwen bevordert. (Contact, 738 fr.) PdM

Het autovrije eilandje Porquerolles is fantastisch om met de mountainbike te verkennen, maar de buureilandjes Levant en Port-Cros hebben ook hun charmes. Op het eerste kan je naakt zonnen en op het tweede kan je een rondleiding volgen langs een onderwaterpad. Zo loopt de gids Provence Côte d’Azur de hele regio af, van Saintes-Maries-de-la-Mer tot Monaco, zonder een vierkante kilometer over te slaan. In dezelfde reeks Frankrijk in geuren en kleuren verscheen zopas ook een gids over Bretagne. Eveneens leuk geïllustreerd en met veel praktische informatie. (Lannoo, 650 fr.)

De overblijfselen van dinosauriërs liggen al miljoenen jaren onder de grond. Toch heeft het tot 1820 geduurd eer dokter Mantell en zijn vrouw het skelet van een Iguanodon ontdekten. Wetenschapper Sir Richard Owen noemde deze wezens dinosauriërs, een ander woord voor verschrikkelijke hagedis. David Norman en Angela Milner verzamelden in Dinosauriërs, uit de Ooggetuigen-reeks, leuke weetjes over deze voorhistorische dieren. Aan de hand van kleurenfoto’s en korte tekstjes leer je bijvoorbeeld dat de Dimetrodon een groot zeil op zijn rug had om zonnewarmte te absorberen op koude dagen, en dat je best een potje lijm meeneemt om losse stukjes fossiel bij elkaar te houden als je zelf op zoek gaat naar een dino. (Standaard, 550 fr.) LVB

Nick en Fran hebben een huis gekocht in een troosteloze wijk in Newcastle. Ze wonen er samen met hun drie kinderen. Als ze het behang in de woonkamer wegtrekken ontdekken ze een walgelijke, obscene muurschildering van de vroegere eigenaars.

Het lijkt een gruwelijke voorspelling van wat hen zelf te wachten staat. Rond dezelfde tijd vecht de grootvader van Nick in het ziekenhuis tegen de dood. Geordie is 101 en hij heeft darmkanker. In de Grote Oorlog heeft hij zijn broer verloren en hij komt daar altijd op terug. Hij is ervan overtuigd dat niet darmkanker maar een bajonetsteek hem zal vellen. Langzaam laat Pat Barker in haar jongste roman, Een andere wereld, de verhaallijnen samenvloeien. Heden en verleden blijken nauw met mekaar verbonden. Net als in haar met een Booker Prize bekroonde trilogie Weg der geesten speelt de Eerste Wereldoorlog een belangrijke rol. Maar dit keer lijken haar personages te suggereren dat het verleden vergeten een basis kan zijn voor een betere toekomst. (De Geus-EPO, 998 fr.) FB

BERNSTEIN DOET BEETHOVEN OP.131

Ik weet niet of een mens dit moet:

verklaring geven voor de dingen

die hij doet.

Want elke springer kent zijn volta,

het punt waarin de danser wentelt

en het bekken rond zijn navel

keert.

Maar dansen kan ook doodgaan zijn,

het stokken van een beeld,

een lichte aarzeling is al genoeg

Het keert, het struikelt in een hand,

het is al in het contrapunt van leven

aanbeland.

Uit: “Goya als hond”, gedichten van Stefan Hertmans, Meulenhoff, 598 fr.

Redactie Pol Moyaert