Terwijl de Internationale Möbelmesse van Keulen langzaam verkommert, toont de Salon du Meuble van Parijs alsmaar meer vernieuwend design.

Is er eigenlijk nog een toekomst voor Keulen ? Wellicht niet, denkt Claudio Luti, directeur van de Italiaanse reus Kartell. “In Milaan hebben we de Salone del Mobile en dat is ’s werelds belangrijkste meubelbeurs”, sprak hij in zijn showroom in het centrum van Keulen, terwijl de legendarische designer Vico Magistretti persoonlijk een nieuwe stoel aan de pers voorstelde. “De beurs van Keulen is vooral een commercieel evenement. Je komt er om te netwerken, om klanten en agenten uit Noord-Europa te ontmoeten, maar meer ook niet. Keulen heeft de voorbije jaren veel van zijn belang verloren. Eén belangrijke beurs per jaar is in feite meer dan genoeg.”

Een ander machtig Italiaans bedrijf verklaarde zijn ongenoegen over Keulen op drastische wijze : B&B Italia sluit zijn gigantische flagship store aan de drukke Hohenzollernring, en zoekt een adres in een andere Duitse grootstad. Er komt natuurlijk nog steeds veel volk naar de IMM, maar de fut lijkt eruit. Verbluffend nieuw design was er dit jaar eerlijk gezegd nauwelijks te zien, ook niet op het nevenparcours Passagen. Misschien zijn de fabrikanten gewoon realistischer geworden. Misschien hebben ze beseft dat spectaculair design wel goed is voor het imago, maar niet noodzakelijk een bevredigend zakencijfer genereert.

Terwijl Keulen wegzinkt, of tenminste die indruk wekt, werkt de Salon du Meuble aan zijn imago. De meubelbeurs van Parijs is geen zwaargewicht en heeft dus minder te vrezen van de Milanese pletwals.

Métropole, het segment met hedendaags design, geeft een uitstekend, fris beeld van wat er leeft in de designsector. Dat is niet zozeer te danken aan de plaatselijke fabrikanten als aan de organisatoren van de beurs, die de voorbije jaren flink hebben geïnvesteerd in tentoonstellingen, nevenevenementen, een gedecideerd hedendaagse grafische huisstijl en catalogi.

Is daarmee alles gezegd ? Bijlange niet. Hieronder volgt Weekend Knacks alfabetisch en geografisch gerangschikte overzicht van de opvallendste nieuwe trends, producten en designers.

België

Belgische fabrikanten en designers kozen massaal voor Keulen ; in Parijs waren ze amper zichtbaar. Xavier Lust, die zijn werk tentoonstelde bij een bekende meubelzaak, was een uitzondering. In de tentoonstellingshallen van de IMM deelden Extremis, Quinze & Milan en de lampenfabrikant Dark een ruime, drukbezochte stand. De fabrikanten toonden er hun nieuwe producten, die Belgische bezoekers vorig jaar in oktober al tijdens Interieur konden ontdekken. Arne Quinze timmerde bovendien een efemere cafetaria voor het Nederlandse vakblad Frame in elkaar. Jongform, Jori en Juventa hadden eigen stands in de Möbelmesse. Bij Jongform zagen we onder meer de Axis van Andrei Munteanu, een conversatiefauteuil. Jori hield de internationale presentatie van de Pacific JR-9700, beschreven als een modulair en flexibel zitmeubelontwerp, en van de Felini JR-7465, de jongste creatie in de relaxcollectie van het bedrijf. Juventa toonde de Sit ’n Read van Peter Van Riet, een bank met afneembaar zit- element, dat eventueel omgedraaid kan worden en op de vloer geplaatst, voor meer comfort, bijvoorbeeld om naar televisie te kijken. Goed gevonden.

België bis

Optimo (het OverlegPlatform Tussen Industriële Meubelfabrikanten en Ontwerpers) opende een honderd procent Belgische showroom in het centrum van Keulen. Onder het motto With Love From Belgium toonden meer dan een dozijn fabrikanten ( AVC, Baccarne, Belgatonnerre, Drisag, Fabiaan Van Severen, Feld, Karot, Lens inc°Eden, Materialise, Polyline, Pinky Pintus, Royal Botanica, Scho.rs, Studio Art & Design, Tribù en Wildspirit) hun waren in een veilingzaal en in de theaterzaal en bibliotheek van het nostalgische stoffige Belgisch Huis om de hoek. Wildspirit uit Moeskroen pakte uit met nieuwe ontwerpen van Axel Enthoven (die een nieuwe categorie meubelen helpt uit te vinden : een rek voor plat beeldscherm), Anita Nevens (een uitschuifbare combinatie van stoel, tafeltje en rek), en de broers Jordi en Borja Veciana (een tafel waarvan de top rechtop kan worden gezet, zodat een stoel ontstaat, en een ambitieuze hybride van wandmeubel en boekenrek). Bij Polyline waren we opnieuw onder de indruk van de stoel Folder van Stefan Schöning, gemaakt van een geplooid blad polypropyleen. Schöning en Roel Vandebeek ontwierpen kantoormeubilair voor Drisag uit Turnhout. Met de Monolith van Wim Segers heeft Tribù een minimalistische klassieker voor in de tuin in zijn cataloog opgenomen – uiterst elegant.

China

’s Werelds meest bevolkte land wil af van zijn imago als kopieerparadijs. De designrevolutie wordt geleid door Jiang Qiong, een jonge, beeldschone entrepreneur en ontwerpster die in Sjanghai drie winkels heeft. Zij toonde haar meubelen, die traditie verenigen met hedendaagse vormen en materialen, op Métropole in Parijs.

Duitsland

Thonet lanceerde een nieuwe stoel van de Italiaanse meester Piero Lissoni. De S44 lijkt een braver en vooral goedkoper broertje van James Irvine’s A660 van vorig jaar. Beide stoelen zijn moderne updates van de klassieke Thonets, met een frame van gebogen hout en elementen van geperforeerd riet. Rolf Benz breidt zijn basix-collectie verder uit met onder meer twee banken, Twist en Slide, en een chaise longue Solo. COR stofte een klassieker af – de fauteuil Conseta van F.W. Möller is sinds 1964 in productie – en lanceerde een nieuw gamma fauteuils en stoelen, de voor Duitsland verrassend moderne lijn Ovum, ontworpen door Studio Vertijet. Bij Team by Wellis zagen we een interessante fauteuil van Jörg Boner, de BoCu. Het idee : een samenspel tussen twee- en driedimensionale vormgeving, met een resultaat dat kubistisch kan worden genoemd. Ons favoriete Duitse bedrijf, ClassiCon, bewaart zijn grootste lanceringen voor Milaan, en houdt zijn klanten zoet met onder meer een reeks heruitgegeven tapijten van Eileen Gray en een salontafeltje van het jonge collectief Norway Says. De opper-Duitser, wat tenminste de designsector betreft, is Konstantin Grcic. Van hem zagen we slechts één klein project : de kruk Miura, verkrijgbaar van het Italiaanse merk Planck.

Facett

Hedendaagse meubelen zijn gefacetteerd, geslepen als een diamant. Het idee komt van Renault, en meer bepaald van het enkele jaren geleden gelanceerde model VelSatis, een esthetische triomf (en een economische flop). Konstantin Grcic heeft de voorbije twee jaar allerlei moois gedaan met gefacetteerde vormen, en werd nagevolgd door tientallen andere ontwerpers. De beste toepassing is dit jaar te vinden bij Ligne Roset, voor wie Ronan & Erwan Bouroullec de lijn Facett ontwierp (canapé, fauteuil, voetrust en tapijt). “We zijn vertrokken van een speciale machine in de fabrieken van Ligne Roset”, vertelde Ronan Bouroullec tijdens de treinreis naar Keulen. “De lijn is speciaal voor die machine ontwikkeld. Als je voor een industrieel bedrijf werkt, moet je gebruikmaken van de infrastructuur van dat bedrijf.” Het laag bij de grondse stoeltje Beech Leaf van Jorn Utzon, architect van de opera van Sydney, is een andere, meer organische interpretatie van gefacetteerd design. Het wordt op de markt gebracht door het Deense merk Trio Line. In de Espace Recherches van de Salon du Meuble, ten slotte, stond een mooie gefacetteerde stoel van Patrick Norguet, de F-117, uitgevoerd in geperst schuim, naast een paar in inox uitgevoerde Rocks van Arik Levy, en een van Glaverbel-glas gemaakt buffet met de naam Mermoz N°18090. Dat laatste ontwerp, van Damien Bihr ( Naosdesign) kruist een stoel van Charles Eames met een gebouw van Frank O. Gehry.

Frankrijk

De belangrijkste Franse merken, Ligne Roset en Cinna, behoren tot dezelfde groep. Roset is de voorbije jaren iets minder conservatief geworden en heeft de huidige generatie lokale modernisten gretig in de arm genomen : de broers Bouroullec (zie facet), maar ook Frédéric Ruyant (die onder meer de zitzak adapteerde : Soft Machine), of Eric Jourdan (een interessante relaxstoel, de E-Day). Jean-Marie Massaud, een ander Frans zwaargewicht, ontwierp fauteuils, tafeltjes, een gemakkelijke stoel en een houten kamerscherm voor het Italiaanse Cassina, in een dure stijl die luxe schreeuwt (de namen, Aspen en Auckland, evoceren postmoderne jetsetters). Van Martin Szekely was er Domo, een ogenschijnlijk rigide lederen fauteuil, waarin men tot zijn verbazing diep wegzakt. Verkrijgbaar van Domeau & Pérès, een trendy bedrijf dat in Parijs ook zijn eerste boek voorstelde.

Honingraat

De honingraatvorm is in feite een meer organische, minder futuristische variant van gefacetteerd design. François Azambourg, die van de Franse organisatie Via (zie verder) carte blanche kreeg om een reeks producten te ontwikkelen, liet op een exotisch eiland echte bijen schaaltjes maken, die hij daarna in zilver goot. Hij bouwde een kamer met muren van in kalkpapier verpakte honingraatstructuren, waarop een gepixeld horloge werd geprojec-teerd. Aan het plafond hing bevroren vuurwerk. Design als poëzie, en omgekeerd. Ons favoriet designmoment van het voorjaar.

Ideaal Huis

De Duitse beurs vraagt elk jaar twee designers om hun droomhuis in te richten. Dit keer waren twee vrouwelijke designers aan de beurt : de Spaanse Patricia Urquiola en de Nederlandse Hella Jongerius. Urquiola’s Ideal House, gemaakt met elementen van haar meubilair – stel u voor : een gordijn gemaakt van stalen Molteni-tafelpoten – was zeker een van de designhoogtepunten van het voorjaar. Haar huis was een hoes, gevat in stoffen steigers. Binnen zweefde het meeste meubilair aan kabels. Urquiola beschreef haar installatie als een efemeer ideaal moment, eerder dan een ideale woning. “Een ideaal bestaat immers niet in de werkelijkheid”, zei ze tijdens de officiële opening. “Het bestaat alleen in onze verbeelding. Zodra een ideaal werkelijk wordt, creëren we een nieuw ideaal.”

Vico Magistretti

De Italiaanse designer presenteerde in Milaan zijn nieuwste ontwerp voor Kartell, de Nihau. Die stoel is het vervolg op de Maui, een van de grootste successen van de Italiaanse plasticspecialist. “De vorige werd uitgekozen door een psychiatrisch hospitaal,” vertelde de beroemde designer, “omdat de patiënten hem niet konden vernietigen. Ze konden de stoel zonder problemen van de vijfde verdieping gooien.”

Meer is beter

Verscheidene fabrikanten adapteerden hun residentieel meubilair voor kantoorgebruik, of omgekeerd. Vitra, dat een groot deel van zijn zakencijfer realiseert met kantoormeubilair, lanceerde tijdens Interieur de collectie At Home met nieuw en vintagemeubilair voor thuis. E5, gespecialiseerd in massief houten tafels en rekken (onder meer ontworpen door Hans dePelsmacker en Philippe Allaeys) ontwikkelde een reeks stalen hulpstukken – bijvoorbeeld lades, tussenwanden, of snoerleiders – die een robuuste eettafel in een handomdraai transformeren tot een bureau. Molteni & C, de Italiaanse gigant gespecialiseerd in kasten, stoelen en tafels, kondigt aan de collectie uit te breiden en heeft daarvoor in de fabriek van Giussano, buiten Milaan, een nieuwe afdeling opgericht. Het Italiaanse MDF presenteerde in Keulen alvast het prototype van een nieuwe tafel, inclusief sleuf voor computerkabels.

Nederland

Label, het merk van Gerard van den Berg, liet een collectie ontwerpen door Karim Rashid. Het resultaat is kleurrijk, maar weinig verrassend : de stijl van Rashid lijkt nu al voorbijgestreefd. Van den Berg ontwerpt natuurlijk ook zelf voor zijn Label, en een van zijn stoelen is wel erg geïnspireerd door Alfredo Häberli’s Take a line for a walk van vorig jaar. Montis viert dit jaar zijn dertigste verjaardag met een speciale campagne waarin acht stoelen centraal staan : een daarvan is een gelimiteerde heruitgave, de Butterfly. Leolux presenteerde in Keulen een technische nieuwigheid : Baby Face, een baby- zachte bekledingsvariant, die vooral in de Silly Side-collectie wordt toegepast. Vielen verder op : het ziteiland Archipel, de zitbal Adam’s temptation en de Dudu, een fauteuil geïnspireerd op een knuffelbeer.

Prototypes

Zowel in Keulen als Parijs stonden tientallen ontwerpen tentoongesteld op zoek naar een enthousiaste fabrikant. In een galerie in Keulen toonde de Villa Noailles uit Hyères interessant werk van onder andere Florence Doléac, Laurent Massaloux en Jean-François Dingjian (een prachtige radio met klok in Corian). Op de Möbelmesse was veel moois te zien op de tentoonstelling Inspired by Cologne, waaronder de stoeltjes Sway van Yve Thelermont en David Hupton uit Londen en de lineaire boekenrekken Line van Yedidia Blonder uit Jeruzalem. Eén Belg werd geselecteerd voor deze tentoonstelling : Kris van den Berghe toonde er zijn Céleste, een bedhemel waarop je een film kunt projecteren. Stylepark In Residence, een minibeurs in een oud kantoorgebouw van de Duitse Spoorwegen aan de oever van de Rijn, toonde mooi werk van de Brit Paul Kelly (waaronder een reusachtige gelakte doos met uitschuifbaar bureau) en de Duitsers Kai Richter (een hele collectie modern meubilair) en Eric Degenhardt ( Folies, een wandobject waar men kan tegen leunen, het liefst met een air van kijk mij eens cool zijn).

Technocraft

De term werd enkele jaren terug gelanceerd door de Britse designer Tom Dixon voor een collectie van de winkelketen Habitat die handenarbeid en hightech met elkaar verloofde. Dit jaar werd technocraft opgepikt door de samenstellers van de tentoonstelling Répères op de Salon du Meuble. Technocraft blijft een belangrijke stroming in hedendaags design. Patricia Urquiola bekleedde haar industrieel vervaardigde fauteuils voor Moroso bijvoorbeeld met schattige, gehaakte stoffen (zie Ideaal huis).

Vederlicht

Nogal wat designers spelen met noties van licht en zwaar. Meubelen die er heel zwaar uitzien, blijken vederlicht. In een hoekje van Métropole deelden verscheidene Japanse fabrikanten een stand. Het merk Kamiwaza presenteerde mooie maar al bij al banale gelakte tafels en banken, die peanuts bleken te wegen. Een oude Japanner gaf een reporter een staaltje van het materiaal cadeau ; alweer papieren honingraat, ijzersterk, en waterproof bovendien. Kengo Kuma ontwierp voor het merk Earth Republic een blokstructuur (een huisje met ingebouwde tafel en fauteuils) van gerecycleerd papierschuim, een materiaal dat in normale omstandigheden wordt gebruikt voor verpakkingen en isolatie.

VIA

De Franse meubelfabrikanten en het ministerie van Industrie promoten jong designtalent middels de organisatie VIA. Die deelt elk jaar opdrachten uit aan enkele ontwerpers (zie ook ‘Honingraat’). Zo ontwierp Philippe Nigro een gemakkelijk te monteren boekenrek met het aspect van een glijbaan. Maar het opmerkelijkste ontwerp was de magische tafel Nok van Pascal Bauer : een ronde tafel die al draaiend vierkant wordt. De transformatie gebeurt door een combinatie van een bijzonder materiaal (polyurethaan-elastomeer) en een verborgen mechanisme. Sciencefiction in meubelvorm. n

Tekst Jesse Brouns I Foto’s Michel Vaerewijck e.a.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content