Viptoiletten op alle grote zomerfestivals : goed bekeken van de promotiedienst van Het Nieuwsblad. Met als bonus wc-papier verlucht met cartoons, genre : “Hier stinkt men niet, Deus ruikt u.” Minder geestig was dat op Werchter Boutique het toiletmeisje van dienst alle wc-brillen met dezelfde onuitgespoelde vod afveegde. Ik kan het weten, lang genoeg in de rij gestaan.

Is dat nu iets om een column over te schrijven, hoor ik u denken. Toegegeven, er zijn verhevener onderwerpen, maar iedereen moét nietwaar. En het is mijn overtuiging dat de kwantiteit en de staat van de openbare toiletten een graadmeter zijn voor de beschaving van een land. Je kunt van Zwitserland zeggen wat je wil, maar zelfs in de meest afgelegen uithoeken van natuurgebieden stuit je er op spic-en-spantoiletten, gratis bovendien. Komt daar ’s morgens in alle vroegte een Eidgenosse voorbij met aan het stuur van z’n mountainbike een emmer vol poetsgerei ? Een van mijn oudste en meest traumatische vakantieherinneringen speelt zich af op een spartaanse camping in Joegoslavië lang vóór het ex werd. Wij westerlingen vonden dat maar eng, toiletten die niet op slot gingen. Cirque du soleil was er niets bij, de bochten waarin we ons wrongen om de roep der natuur te volgen en tegelijk de deur dicht te houden. Tito’s onderdanen namen het niet zo nauw : die rukten de deur open en keken eens goed wie daar op de pot zat te sterven voor ze afdropen.

Op het Tien’anmenplein in Peking viel mijn oog dan weer op rijen en rijen putdekseltjes. Bij grote plechtigheden werden die gewoon opengegooid, verklaarde de gids, zodat de kameraden gezellig collectief konden defeceren. Mocht dat gebruik nog steeds in voege zijn, dan belooft dat boeiende televisiebeelden de komende weken.

Niet dat wij hoog van de toren moeten blazen, in België zijn openbare toiletten zo goed als onbestaande. Wie moet plassen, ziet zich verplicht iets te gaan drinken ; zo blijf je natuurlijk bezig. Een nieuwe trend terzake : hoe cooler de horecazaak, hoe spitsvondiger het sanitair. Soms vergt het enige studie om erachter te komen wat je waar hoort te doen. Zo hebben ze in de Gentse Belga Queen voor de heren een watervalmuur en voor de dames toiletdeuren in helder glas. Vooruit dan maar, exhibitionist tot in de kist. Wat blijkt ? Pas na vergrendeling wordt de deur ondoorzichtig. Allemaal goed en wel, maar je zou er versteld van staan hoeveel vrouwen een fobische angst koesteren om in de wc opgesloten te geraken. Waarom denk je dat wij bij voorkeur in groep het sanitair bezoeken ?

In andere etablissementen sta je als vrouw pal naast of tegenover de urinoirs je handen te wassen en je lippen te stiften. Zoals vorige week nog in de overigens voortreffelijke Antwerpse CityZen. ‘Zijdegij niet die madam van de Knack ?’ vroeg een joviaal type over zijn schouder. En nee, hij was niét het soort man dat niet kan lozen als er anderen in de buurt zijn. Ik beaamde zijn vermoeden, de blik ietwat onbestendig op een barst in de muur gericht. Dat ik collega Wim de groeten moest doen, riep hij me nog na, monter zijn gulp dichtritsend. Is bij deze gebeurd, Vital. Tot in drogere tijden.

Linda Asselbergs