Wie David Mamet zegt, denkt meteen aan puzzelachtige complotten in claustrofobische huis clos’ waarin de protagonisten met extreem gestileerde dialogen elkaar verbaal geweld aan doen. We denken zeker niet aan survival in de wildernis. Toch is het door Mamet geschreven scenario van “The Edge” niet zomaar de klus van een broodschrijver. De bespiegeling over mannelijkheid, machismo en de ethiek van de krijger onthullen een andere, zij het minder bekende Mamet: een grotestadstoneelschrijver (“Glengarry Glen Ross”, “American Buffalo”), die ook een buitenmens is en af en toe het woud intrekt, omdat hij niet kan weerstaan aan het instinct van de jager.

Charles Morse, de door Anthony Hopkins gespeelde taaie, maar ook kwetsbare miljardair, is de typische Mamet-held die niemand kan vertrouwen: hij heeft zoveel macht en geld, dat hij nooit weet of mensen die aardig tegen hem zijn het ook menen, inclusief zijn pronkstuk van een jonge echtgenote, een fotomodel, die hij voor een fotoreportage naar Alaska vergezelt (rol supermodel Elle Macpherson op het slanke lijf geschreven). De belezen Charles weet àlles, ook in het domein van overleven (de oorspronkelijke titel van “The Edge” was “The Bookwurm”). Uit het boek “Lost in the Wildernis” leerde hij hoe je met het vocht uit een bananenschil schoenen kunt poetsen, maar ook hoe je met louter een naald en een blad een kompas kunt maken.

Boekenkennis die hem zeker van pas komt wanneer, na het crashen van hun watervliegtuigje, hij en twee andere inzittenden in de ijskoude wildernis van Alaska terechtkomen, zonder voedsel en warme kleren. Op zijn twee begeleiders moet Charles in ieder geval niet rekenen: Robert Green ( Alec Baldwin) is een modefotograaf, die zelfs in het Antwerps stadspark zou verdwalen; zijn zwarte assistent wordt snel door een kodiakbeer verscheurd. Hoofdbrok van de prent is de dagenlange meedogenloze jacht van het roofdier op de twee overlevenden. Terwijl ze in het desolate woud wanhopig een weg terug zoeken naar de bewoonde wereld evolueren ze zelf van prooi tot jager.

De Nieuw-Zeelandse regisseur Lee Tamahori had het in zijn debuut “Once Were Warriors” over een woeste Maori, die thuis het beest uithangt. Nu heeft hij het letterlijk over de strijd op leven en dood tussen mens en dier. Het bloeddorstige beest wordt overigens schitterend gespeeld door beer Bart, die sinds zijn debuut in “L’Ours” van Jean-Jacques Annaud is opgegroeid tot een animale schurk van formaat. De fysieke actie wordt even intens als meeslepend in beeld gezet, de woestenijen nog eens passend ondersteund door de dreunende score van Jerry Goldsmith. Sommige razende achtervolgingen doen dan ook de toeschouwer naar het puntje van zijn zetel kruipen. Bijvoorbeeld als de beer begint te schudden aan de omgevallen boom, die als geïmproviseerde brug over een kolkende bergrivier hangt – de laatste strohalm waaraan de opgejaagden zich kunnen vastklampen.

Mamet bouwt in zijn script ook anderssoortige spanningen in, die meer te maken hebben met de onzekerheid van het bestaan, met wantrouwen en verraad: de miljardair verdenkt er de fotograaf van dat hij iets met zijn jonge vrouw heeft en plannen maakt om zijn oudere rivaal uit de weg te ruimen. De prachtige karaktertekening van Charles wordt door het immense talent van Hopkins weldadig uitgevleesd: hoe meer obstakels hij moet overwinnen, hoe meer hij moet putten uit reserves waarvan hij niet eens vermoedde dat hij ze in zich had. Hoe groot zijn wijsheid bij de aanhef van de film ook is, de hele beproeving gooit alles wat hij wist overhoop – uiteindelijk is hij in de vijandige natuur ook gewikkeld in een gevecht om de eigen ziel.

“The Edge”van Lee Tamahori, met Anthony Hopkins, Alec Baldwin, Elle Macpherson, Harold Perrineau.

Patrick Duynslaegher