STAARTKLOK

Jaren geleden kochten we deze Friese staartklok in Nederland. Ze is van rond 1830. De klok heeft een wekker en duidt ook de stand aan van de maan. Misschien kunt u de waarde bepalen.

Deze typische Friese staartklok stamt inderdaad uit het begin van de vorige eeuw. Deze klokken werden in Friesland, Groningen en Oost-Friesland (Duitsland) gemaakt vanaf het einde van de achttiende eeuw tot voor de Eerste Wereldoorlog. Deze klok is perfekt qua stijl en afwerking. Gezien het om een landelijke klok gaat, werden er geen kostbare materialen aangewend. De kast is van eikehout, maar rood gekleurd met een mengsel van meekrap, gemalen dakpannen en was. Daardoor lijkt ze wel gemaakt van het duurdere mahoniehout. De vroegste staartklokken zijn doorgaans van iepehout. De wijzerplaat van dit eksemplaar is zoals meestal gewoon beschilderd ijzer. Het feit dat de toog de maandstand en de datum aanduidt, wijst erop dat dit destijds niet zo’n goedkope klok was. Thans zijn klokken met bewegende figuurtjes in de toog zeer gezocht en prijzig. Maar let erop dat alles oud is : het gebeurt dat zo’n mekaniekje pas later erin werd gemonteerd.

De originaliteit van deze klok staat buiten kijf. Bovendien lijkt ook het verguld slingervensterornament in de staart origineel. We schatten de waarde van de klok op 60.000 fr.

BED

Deze kast met schuifdeuren (!) komt uit Frankrijk en is van massieve eik. Iemand beweert dat het ooit een bed was. Is dat zo ?

Dit is inderdaad een bedstee : het eerste antieke bed dat ons wordt voorgelegd. Bovendien kregen we niet eerder de kans om een Bretoens meubel te bespreken. Het meubilair uit dit deel van Frankrijk heeft een uitgesproken vormgeving, die enigszins verwant is aan de Baskische stijl. Veel versieringsmotieven zijn van Keltische oorsprong. De mooiste en meest versierde bedsteden komen uit Bretagne en zijn gemaakt tussen 1650 en het einde van de vorige eeuw. Dit soort meubel is minder oud dan je zou denken. Vóór 1500 kwam het helemaal niet voor. Het is verwonderlijk dat onze voorouders niet eerder op het idee kwamen om bedkasten te bouwen : ze zijn ideaal voor koude winters. Deze bedden stonden oorspronkelijk ook naast de open haard.

De oudste Bretoense bedstee wordt bewaard in het kasteelmuseum van Kerjean en dateert van 1650. De opbouw en de versiering zijn identiek aan die van het meubel dat we hier zien. Zoals bij veel Bretoense meubels werd er veel draaiwerk gebruikt. De openingen in de deuren dienen natuurlijk voor de luchtverversing. Zoals bij de meeste bedden draaiden de deuren niet open, maar zijn ze verschuifbaar. Dit bed stamt uit het einde van de achttiende eeuw en komt vermoedelijk uit de streek van Rennes. Op basis van deze foto kunnen we moeilijk uitmaken of heel het bed origineel is. Misschien stond het niet los en was het muurvast. Is dat zo, dan is een deel van de rug en de zijwand recenter. Maar misschien is het meubel wel helemaal oorspronkelijk. Voor sommige Bretoense bedsteden stond een koffertje, om het instappen gemakkelijker te maken. Dit meubel lijkt niet van eik, maar van kastanjehout. Het verschil tussen beide houtsoorten is niet zo groot, daarom worden ze wel vaker met elkaar verwisselt. Vroeger werd in Frankrijk veel kastanjehout gebruikt voor meubels.

BEELD

We kochten dit beeld in Portugal. Stelt het een paus voor ?

Vermoedelijk gaat het om Sint-Petrus in pauselijk ornaat. Hij draagt immers de tiara. In de ene hand had hij een drievoudige kruisstaf en in de andere de sleutels. Het beeld is helaas beschadigd en erg aangetast door houtworm. Het gaat zeker om volkskunst, want het snijwerk is weinig verfijnd. Daardoor is de waarde van dit Portugees beeld gering, we schatten 5000 tot 10.000 fr.

PIET SWIMBERGHE