Harpiste
DE WIENER PHILHARMONIKER IS NOG STEEDS EEN MANNENBASTION. Het is pas sinds een jaar of tien dat vrouwen er worden toegelaten.
IK BEN PAS DE ACHTSTE VROUW. Toen ik auditie deed waren er een zeventigtal kandidaten, geselecteerd uit de hele wereld. Tot dan gaf ik vooral solo-optredens en was veel onderweg. Na een concours in 2009 kwam ik via de Bayerischer Rundfunk in de orkestwereld terecht. Bij de vacature in Wenen dacht ik : “Waarom niet ? Ik heb niks te verliezen.” Ik had het op dat ogenblik vrij druk met optredens en de opname van een nieuwe cd. Ik ging er vrij ontspannen naartoe, zonder hoge verwachtingen.
AUDITIES VINDEN ER PLAATS ACHTER EEN SCHERM om vooroordelen en discriminatie te voorkomen, want de jury heeft geen idee wie er speelt : oud of jong, man of vrouw. Maar dat scherm werkt aan twee kanten : de jury luistert anders omdat ze jou niet ziet, maar jij speelt ook anders, want niemand weet wie je bent. Tot mijn grote verrassing viel de keuze op mij.
OP 1 SEPTEMBER 2011 GING IK BIJ DE WIENER PHILHARMONIKER AAN DE SLAG. Meteen optreden in de opera, repeteren is er niet veel bij. Muzikanten gaan naar de opera zoals anderen naar hun kantoor : jas uittrekken, spelen, na afloop weer naar huis. In februari gaat het orkest op tournee naar Noorwegen, Zweden, Denemarken, IJsland en New York. Dan heb ik eindelijk tijd om mijn collega’s beter te leren kennen.
HARP WAS NIET MIJN EERSTE LIEFDE. Ik begon met piano toen ik negen was, in navolging van mijn broer en zus. Daarna wou ik er een blaasinstrument bijnemen, hobo of klarinet, om in een orkest mee te kunnen spelen. Peer had een goed harmonieorkest dat nog vicewereldkampioen geweest is. Mijn leraar notenleer was de dirigent en hij wou een harpiste in zijn orkest.
HET VOETENWERK IS HET MOEILIJKST. Het publiek denkt bij harpmuziek vaak aan de typische glissandi, maar er is veel meer dan dat romantische, engelachtige cliché. Net als bij piano moeten je handen en voeten onafhankelijk van elkaar dingen doen. Op de harp moet je zeven pedalen bedienen en per pedaal heb je nog eens drie mogelijkheden : alle kruisen en mollen worden hiermee gespeeld. Een goede conditie is niet overbodig ; je hebt sterke been- en buikspieren nodig en een goed uithoudingsvermogen is belangrijk.
OP EEN HARP ZIT ENKELE TON SPANNING, net als op de binnenkant van een vleugel. Bij een piano zijn het hamertjes die op de snaren slaan, bij de harp zijn het de vingers die de snaren bespelen.
AL NA DRIE DAGEN ZONDER HARP NEEMT HET EELT OP MIJN VINGERTOPPEN AF. Daarom moet ik elke dag een tijdje spelen. Als ik één of twee weken met vakantie wil, moet ik daarna weer opbouwen, anders krijg ik blaren.
EEN REISHARPJE KAN IK IN MIJN RUGZAK MEENEMEN, maar het is net te groot om als handbagage mee in het vliegtuig te nemen. Ik ben dus op zoek naar een kleinere versie. Het is niet helemaal hetzelfde als een echte harp, maar ook met gespannen darmsnaren : ideaal om het eelt te onderhouden.
IK HOEF NOOIT DE VAAT TE DOEN, want ik moet mijn vingers ontzien. Vooral warm water is schadelijk, uren in bad liggen weken is er dus ook niet bij. Op school deed ik ook nooit mee aan balsporten om kwetsuren aan mijn vingers te vermijden.
Anneleen Lenaerts (24) is een van de jongste harpisten ooit van de Wiener Philharmoniker, het meest prestigieuze symfonieorkest van Oostenrijk. Het Neujahrskonzert wordt elk jaar op 1 januari in meer dan 70 landen uitgezonden, voor ruim 50 miljoen kijkers. Anneleen Lenaerts nam al drie cd’s op, de laatste met voor harp bewerkte pianomuziek van Chopin & Liszt (Aliud Records).
Door Griet Schrauwen – Foto Géraldine van Wessem
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
