SCHRIJFSTER / PSYCHOTHERAPEUT
THUIS WAS ER RESPECT VOOR HET VERSTAND. Mijn vader was hoogleraar natuurkunde. Ik groeide op tijdens de heropbouw na de Tweede Wereldoorlog. Over de bezetting werd nooit gepraat, maar het was wel duidelijk dat iedereen fanatiek toekomstgericht was. Al zit het in mijn natuur alles wat ik doe degelijk te willen doen, mijn jeugd in de jaren vijftig is daar toch ook erg bepalend in geweest.
ALS JE HERSENS HAD, MOEST JE NAAR DE UNIVERSITEIT. Dat zeiden mijn ouders en mijn leraren. Hoewel ik eigenlijk pianist wou worden, liet ik mijn oren daar maar naar hangen. En dus deed ik eerst psychologiestudies voor ik naar het conservatorium ging. Toen ik aan de slag kon bij het Nederlands Psychoanalytisch Instituut, dacht ik : word eens volwassen en klapte de piano dicht. Niet veel later begon ik, door het gemis van die uitlaatklep, gedichten te schrijven.
DIE COMBINATIE VAN JOBS HOORT BIJ MIJ. Als ik voor een boek zoals Het Geheim of Contrapunt piano moet studeren, vind ik dat heel prettig. Wat al mijn bezigheden gemeen hebben, is het oor. Je moet goed kunnen luisteren als je met een patiënt praat, als je piano speelt én als je het ritme van je zinnen wilt doen kloppen.
PAS NA DE DOOD VAN MIJN DOCHTER GING IK WEER PIANOSPELEN. Dat was het enige wat ik op dat moment kon ; ik ben toen even met mijn psychotherapiepraktijk gestopt. Een aantal jaren na het verlies kwam het verlangen om over mijn dochter te schrijven. De directe emoties had ik al kwijt gekund in de dichtbundel De Tussentijd, maar voor dit verhaal wou ik een goede vorm vinden. Toen ik de Goldbergvariaties van Bach instudeerde, een verzameling van korte stukken, bleek dat het ideale vehikel. Het mocht niet sentimenteel of larmoyant worden. Als je je houdt aan de structuur van zo’n heel hecht muziekwerk, kun je niet uit de bocht vliegen.
DE SCHOONHEID VAN KUNST ZIT IN HET EVENWICHT TUSSEN INHOUD EN VORM. Bach en Mozart kun je blijven spelen, dat verveelt nooit. Komt omdat de structuur bij hen zo mooi is. De gevoelens zitten ingekaderd.
MIJN PATIËNTEN WILLEN GENEZEN, MAAR DAAR DRAAIT HET HELAAS NIET OM. De therapie dient om de pijn te erkennen en te kijken hoe je er op een gezonde manier mee verder kan. Tegenslagen worden makkelijker om dragen als je beseft dat ze bij het leven horen. Dat is de realiteit.
TIJD HEELT DE WONDEN NIET. Als je een kind verliest, merk je dat je na verloop van tijd toch weer een leven opbouwt en aan dingen plezier beleeft. Toch ben je er niet op uit om de pijn te helen. Het verdriet is immers wat je bindt met dat kind.
VROEGER HAD IK MET ELK BOEK EEN PLAN. Tegenwoordig rem ik mezelf meteen af als ik een idee krijg. Er is een soort vermoeidheid ingeslopen. We krijgen binnenkort een kleinkindje. Laat ik daar maar wat ruimte voor maken. We zien wel wat er komt.
TRADITIE IS EEN HOUVAST. Kinderen vinden alles wat terugkeert leuk : de vaste feestdagen, altijd dezelfde taart op verjaardagen… Die tradities geven hen een gevoel van overzicht in het warrige tijdsverloop. Tradities houden ook het verleden bij. Als je de band met de geschiedenis verliest, ben je zonder wortels.
–
Anna Enquist (66) studeerde psychologie en piano. Naast psychotherapeut is ze ook schrijfster. Tijdens de concertlezing op 20/4 in deSingel in Antwerpen voert pianist Ivo Janssen de ‘Goldbergvariaties’ uit, terwijl Enquist fragmenten uit haar roman ‘Contrapunt’ voorleest. Meer info : www.desingel.be
DOOR PETER VAN DYCK – FOTO WOUTER VAN VAERENBERGH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
