Als God in Frankrijk

Op weg naar zuiderse zon ? Dan is dit dé kans om te genieten van wat in onze restaurants stilaan onvindbaar is : een grote, gerijpte wijn tegen een aanvaardbare prijs. Wij ontdekten in Frankrijk vijf restaurants met zeer betaalbare, historische wijncollecties.

1. Loire

Vlakbij de monding van de Loire en pal tegenover de Atlantische Oceaan, vind je het prachtige hotel-restaurant, Anne de Bretagne. Philippe Vételé, de kok, en zijn vrouw Michèle lieten het bouwen in 1979. Philippe, die vooral kookt met vis en zeevruchten, mag intussen prat gaan op twee Michelinsterren. Michèle werd in 2009 uitgeroepen tot beste sommelier van Frankrijk. Ze stelde een indrukwekkende wijnkelder samen, die ruim 20.000 wijnen bevat, waaronder heel wat oude muscadets uit de nabijgelegen, gelijknamige wijnstreek. Doorgaans wordt aangenomen dat deze wijn niet geschikt is om te verouderen, Michèle bewijst het tegendeel. Maar dan moet je wel de goede wijnbouwers kennen : Bossard, Brégeon, Landron, Branger, Luneau… Bij Michèle kun je al een schitterende wijn drinken vanaf 35 euro. Gerijpte muscadets, die teruggaan tot het begin van de jaren 1990, blijven meestal onder de kaap van 60 euro. De rest van de Loire is ook sterk vertegenwoordigd, met klinkende namen als Angéli, Pithon, Foucault, Huet, Foreau, Nicolas, Cotat… (vanaf 27 euro). De formidabele Clos de la Coulée de Serrant van Nicolas Joly, een van de beste witte wijnen ter wereld, kun je hier drinken voor 125 euro : een koopje. Het aantal wijnen van buiten de Loire vermindert per streek, maar de selectie blijft ijzersterk : Zind-Humbrecht en Trimbach uit de Elzas, Macle en Tissot uit de Jura, Dauvissat en Raveneau uit Chablis, Coche-Dury en Carillon uit Bourgogne, Vernay en Clape uit de noordelijke Rhône, Simone en Hauvette uit Provence, Soria en Barral uit Languedoc. Enkele toppers uit Bordeaux gaan terug tot 1989, tegen prijzen die meestal onder 100 euro blijven. In het algemeen kun je hier al een topwijn drinken tussen 60 en 80 euro. Dat is zeldzaam voor een restaurant met twee sterren. Michèle pakt bovendien vaak uit met onverwachte combinaties tussen wijn en gerechten, zoals een licht geoxideerde Savennières van 1992 bij oesters, terwijl die meestal met jonge muscadet worden geassocieerd.

Anne de Bretagne, 163 Boulevard Tara, La Plaine-sur-Mer, +33 2 40 21 54 72, www.annedebretagne.com. Overnachting mogelijk. Info regio : www.spr-paysdelaloire.fr.

2. Cahors

Tegenover het treinstation van Cahors bevindt zich een hotel dat dateert van 1911 : Hôtel Terminus. Al vier generaties lang behoort het toe aan de familie Marre. Het restaurant ervan sloot in 1959, maar opende opnieuw in 1984 onder de naam Le Balandre. Er was immers een culinair talent in de familie opgestaan : Gilles Marre (die nog ervaring opdeed in ons land in L’Ecailler du Palais Royal en in La Villa Lorraine). Hij kookt graag met terroir-producten zoals truffel, foie gras en lam. Sinds drie jaar heeft hij het roer van de keuken overgedragen aan zoon Alexandre (de vijfde generatie), zodat hij nu de handen vrij heeft om zich bezig te houden met zijn fantastische wijnkelder. Daarin liggen ongeveer 10.000 wijnen, waarvan de helft Cahors, de trots van deze streek. De wijn wordt nog altijd gemaakt met de in Frankrijk zeldzaam geworden druif malbec. Deze druif leidt tot nogal stoere en stugge wijnen, die lange tijd nodig hebben om op dronk te geraken. Gilles Marre heeft Cahors van alle beste domeinen, uit jaargangen die teruggaan tot 1959. De meeste daarvan drink je hier voor prijzen tussen 40 en 70 euro. Interessant is dat je verschillende Cahors van oude jaargangen per glas kunt krijgen (5 à 9 euro).

Het zuidwesten van Frankrijk, de bredere regio waartoe Cahors behoort, en het nabijgelegen Bordeaux zijn eveneens goed vertegenwoordigd. Toppers uit Bordeaux gaan terug tot de jaren 1950, met zelfs enkele uitschieters uit de jaren ’30 en ’40. Ook uit andere Franse streken is er een sterke selectie.

In Hôtel Terminus overnacht je in een historisch kader, de kamers hebben dus niet het comfort van eigentijdse hotels, maar de lage prijzen maken dat goed (70 à 95 euro voor een tweepersoonskamer). De keuken van de jonge Alexandre Marre is verrassend actueel. Hij werkt, zoals zijn vader, met prima terroir-producten, en brengt ze in een lichte, eigentijdse versie.

Le Balandre, 5 avenue Charles de Freycinet, Cahors, +33 5 65 53 32 00, www.balandre.com. Overnachting mogelijk. Info regio : www.tourisme-midi-pyrenees.com.

3. Bugey (Tusen Jura en Savoie)

Bugey is een kleine, onbekende wijnstreek tussen Jura en Savoie, vlakbij de Alpen en de grens met Zwitserland. In het bergdorpje Thoiry werd een typische streekwoning uit 1830 getransformeerd tot het restaurant Les Cépages, dat ondertussen een Michelinster verwierf. Jean-Pierre Delesderrier, kok en wijnliefhebber, kocht het huis tweeentwintig jaar geleden voor de prachtige gewelfde kelder, waar hij zijn droom kon realiseren : een van de mooiste wijnkelders van Frankrijk uitbouwen. Er liggen 15.000 flessen, verdeeld over 1200 referenties, voornamelijk uit Frankrijk. Zijn vrouw Isabelle, verantwoordelijk voor de eetzaal, schoolde zich bij tot sommelière. Uit alle Franse streken heeft het echtpaar gewoon het allerbeste. De fenomenale collectie witte en rode bourgognes springt in het oog. Maar Delesderrier heeft vandaag een voorkeur voor minder klassieke streken : “Ik heb ingezien dat het beste niet noodzakelijk het duurste is.” Languedoc-Roussillon vindt hij de wijnstreek waar je nu de mooiste ontdekkingen kunt doen. Op de kaart staan onder meer La Grange des Pères, Montcalmès, Hortus, Mas Jullien, Les Aurelles, Barral en Gardiès. De Provence is vertegenwoordigd met Hauvette, Trévallon, Pibarnon en Richaume, de noordelijke Rhône met Villard, Gaillard, Gerin, Guigal, Graillot, Jaboulet en Chapoutier. De jaargangen gaan terug tot de jaren zeventig, maar de prijzen blijven zeer redelijk. Gerijpte topwijnen kun je hier drinken vanaf 50 euro. Sommige mythische namen kosten evenveel als wat je bij een invoerder zou betalen. En bij de menu’s worden gerijpte wijnen per glas geschonken tegen 7 à 10 euro. Het eigen terroir wordt niet vergeten, met verrassend mooie wijnen uit Bugey, Jura en Savoie.

Delesderriers culinaire stijl is weliswaar klassiek Frans maar de versheid en verfijning zijn opmerkelijk. Zijn clientèle is internationaal, veel gasten komen uit Genève, dat slechts op 16 km ligt.

Les Cépages, 465 rue Briand Stresemann, Thoiry, +33 4 50 20 83 85, www.lescepages.com. Overnachting mogelijk. in Crozet op 6 km : www.jivahill.com. Info regio : www.rhonealpes-tourisme.com en www.ain-tourisme.com.

4. Noordelijke Rhône

Langs de Rhône, tussen Vienne en Valence, bevindt zich een hotel-restaurant met een lange voorgeschiedenis. Het werd gebouwd in 1900 onder de naam Ravon, vijfentwintig jaar later nam een Frans echtpaar uit de Elzas, Ernest en Mathilde Schaeffer, het hotel over en gaf het hun naam. In 1955 volgde dochter Yvette hen op, samen met haar echtgenoot. In 1981 kwam kleindochter Joëlle Schaeffer aan het roer, met haar man Bernard Mathé, die vandaag nog altijd de kok is. Beiden koesteren een grote passie voor hun terroir, wat zich in de keuken uit in de keuze voor prima producten. Ook de wijnkelder getuigt daarvan : negentig procent van de 8000 wijnen komt uit de noordelijke Rhône. Alle beste domeinen staan op de kaart : Cuilleron, Villard, Vernay, Chapoutier, Guigal, Chave, Jaboulet, Jamet, Gangloff, Bonnefond, Stephan, Ogier, Gerin, Gaillard, Voge, Faurie, Clape, Robert. Een schitterende wijn drink je hier al vanaf 60 euro. Sommige toppers komen boven 100 euro uit, maar kosten nog altijd minder dan wat je vandaag bij een invoerder moet betalen (zoals een Hermitage 1996 van Chave voor 180 euro, of de beroemde La Chapelle van Jaboulet uit hetzelfde jaar voor 150 euro).

Het hotel is gerieflijk zonder meer, een typisch hotel voor doorreizende toeristen, onder wie veel Belgen. De dochter van Joëlle en Bernard, een binnenhuisarchitecte, is begonnen met de geleidelijke renovatie van de kamers. Het is aanbevolen een van de vernieuwde kamers te vragen. Voor een tweepersoonskamer betaal je 75 à 120 euro. De eetzaal oogt wat ouderwets maar je eet er goed. De keuken van Mathé is klassiek Frans, met gebruik van uitstekende streekproducten.

Schaeffer, 34 quai Jules-Roche, Serrières, +33 4 75 34 00 07, www.hotel-schaeffer.com. Overnachting mogelijk. Info regio : www.rhonealpes-tourisme.com en www.ardeche-guide.com.

5. Languedoc

LeDit-Vin ligt al ver in het Franse zuiden, midden in de Camargue, pal in het historische hart van Aigues-Mortes, een ommuurd middeleeuws stadje dat in een procedure zit om geklasseerd te worden als werelderfgoed door Unesco. Dit is een toeristische plek, waar je normaal geen topwijnen verwacht. Maar in overeenstemming met de historische gebouwen vind je in Le Dit-Vin ook een historische wijnkelder, zichtbaar vanuit het restaurant via een deel van de vloer in glas. Een idee van eigenaar Dominique Sciou, een jonge restaurateur die van opleiding architect is, maar die zich heeft laten kennen als ondernemer in vernieuwende horecaconcepten. In 2000 lanceerde hij dit wijnrestaurant, met een bric-à-bracinterieur vol Spaanse en Moorse invloeden, niet ongewoon voor deze streek. In het nabijgelegen Nîmes en Arles worden nog altijd stierengevechten gehouden, en ook culinair zijn de stieren van de Camargue bekend.

Op toeristische plekken in het Franse zuiden moet je leren leven met nonchalante bediening en soms slordig gepresenteerde gerechten. Maar de wijnkaart van Le Dit-Vin bevat topnamen uit Zuid-Frankrijk : Rayas uit Châteauneuf-du-Pape, Château Simone en Clos Milan uit de Provence, La Grange des Pères, Mas Jullien en Peyre Rose uit Languedoc, Gauby uit Roussillon. Ook andere Franse wijnstreken komen aan bod met een beperkte maar sterke selectie : Gangloff en Graillot uit de Rhônevallei, Dugat-Py en Anne Gros uit Bourgogne, Baudry, Huet en Germain uit de Loire.

Vlakbij Aigues-Mortes bevindt zich het grote wijnbedrijf Listel, eigendom van onze landgenoot Paul Vranken (bekend van de champagnes Demoiselle en Pommery). Hier worden zogenaamde vins de sable geproduceerd, lichte plezierwijnen afkomstig van wijngaarden op zandgrond.

Le Dit-Vin, rue du 4 Septembre, Aigues-Mortes, +33 4 66 53 52 76, www.restoleditvin.com. Overnachting mogelijk in Aigues-Mortes : www.lemasdessables.com. Info regio : www.suddefrance-developpement.com.

Algemene toeristische info : www.franceguide.com.

Door Bruno Vanspauwen – Foto’s Michel Vaerewijck