Dr. Daniel Maes, het Belgische brein achter de huidverzorging van Estée Lauder, wordt wereldwijd uitgewuifd. Een interview met de wetenschapper over zijn successen, zijn visie en zijn toekomst.

Madrid, 11 mei 2009. Zien wij daar een schittering in zijn ogen, een emotie over het gezicht trekken ? Het is doodstil in de zaal van het grote hotel in Madrid, waar een dertigtal Spaanse beautyjournalisten luistert naar de biografie van Dr. Daniel Maes, voluit Senior Vice President of Research & Development Estée Lauder Worldwide. Maes zelf staat naast het projectiescherm waarop zijn werkend leven voorbijtrekt, hij probeert een pokerface vol te houden.

Het is de afscheidstournee van een groot wetenschapper, die de familie Lauder geen windeieren heeft gelegd. Na 22 jaar noeste arbeid legt hij het bijltje neer en gaat met pensioen. Een wereld van liposomen, nanotechologie, emulgatoren en antirimpelingrediënten achter zich latend. De tournee gaat langs alle landen waar Lauder vertegenwoordigd is en dat zijn er nogal wat. Overal zullen de journalisten even onrustig op hun stoel schuiven, net als hier in Madrid. Want wat zal er gaan gebeuren als deze wandelende encyclopedie der huidverzorging het toneel verlaat ?

Hij was een betrouwbare vraagbaak voor de journalisten, een grage verteller, iemand die de moeilijkste huidprocessen gemakkelijk kon doen lijken. En die zijn verhalen met humor doorspekte. ” I love wrinkles !” lachte hij graag plagend. “Ik kijk bijna fulltime naar rimpels. Voortdurend bots ik op nieuwe huidproblemen, maar ( haast troostend) telkens weer vind ik oplossingen.”

De privéchemicus van Evelyn Lauder

Al vanaf zijn aanstelling bij de Lauder Company was Dr. Daniel Maes (geboren in België, groeide op in Frankrijk en ging werken in Amerika) de vertrouwenspersoon van Evelyn Lauder waar het haar huid betrof. Op haar verzoek creëerde hij in 1982 Advanced Night Repair, het eerste antirimpelserum voor de nacht, een textuur die we daarvoor nog niet eerder gevoeld hadden. Verpakt in een simpel bruin apothekersflesje en met een pipetje om het serum te verdelen. Iets wat niet eerder gezien was bij een luxe cosmeticamerk. Het product werd razend populair. Voor haar maakte hij ook het prestigieuze en duurste product van Lauder, Re-Nutriv Re-Creation, dat geen prijslimiet had en waarin hij de allerbeste werkstoffen die hij in zijn carrière was tegengekomen mocht verwerken. Maar er was meer. De markt toonde een onophoudelijke honger naar nieuwe producten.

En dus waren ook de marketingmensen hongerig, met wie hij een haat-liefdeverhouding had, omdat ze altijd op zoek waren naar nieuwe lanceringen en hem opjutten om snel en als eerste met een nieuwtje te komen. Terwijl Maes het liefst nog eens bedachtzaam de formule in zijn labs liet testen. Die voorzichtigheid maakte hem zo geliefd bij de beautyjournalisten. Immers, niet iedere vooruitgang in de beautywetenschap is een zegen voor de huid. En Maes wist als geen ander het kaf van het koren te scheiden.

The good guys and the bad guys

Van fruitzuren wist hij al snel dat ze de huid konden irriteren. Retinol, een afgeleide van vitamine A, ook met een exfoliërende werking op de huid, vond hij een interessant ingrediënt, maar niet werkzaam genoeg. Nanotechnologie, bejubeld door velen, kreeg van Maes direct het stopteken. Omdat volgens hem onvoldoende bewezen was wat de onoplosbare moleculen in de huid zouden aanrichten. Hij zocht liever verder. Als een van de eersten kwam hij met antioxidanten en vrije radicalen. Onderzocht hij de ontstekingsgevoeligheid van de huidcellen, die voor vroegtijdige huidveroudering zorgt. Kwam hij met een product om het immuunsysteem van de huid te versterken.

Al vroeg waarschuwde hij voor de desastreuze gevolgen van de zon. En stelde een lijn samen voor de overgevoelige huid. Vorig jaar nog bracht hij het nieuws van sirtuïnen in huidverzorging, afkomstig uit kankeronderzoek. En dat hij nét met pensioen gaat nu de genwetenschap ook in de beauty-industrie op doorbreken staat, ja, dat vindt hij wel een beetje spijtig.

Van vochtverzorging naar DNA-onderzoek

Wat later zitten we met hem in het restaurant, om hem voor de laatste keer te spreken over de cosmetica-industrie.

U hebt heel wat voorbij zien komen in uw carrière.

Dr. Daniel Maes : Ongelooflijk. Aanvankelijk, in 1987, spraken we alleen over vochtverzorging van de huid. Nu zijn we bezig met DNA-herstel. De genen zijn ontzettend spannende materie. Het is net alsof je een zak vol lekkers openmaakt. Maar we moeten ook heel voorzichtig zijn.

U was anders altijd vroeg met nieuwigheden.

Ik had nucleaire technologie gestudeerd en wist alles over antioxidanten en vrije radicalen. Die antioxidanten introduceerde ik langzaam in de cosmetica. Niemand had erover gehoord. Niemand begreep het ook. Ik gaf lezingen over de hele wereld. Nu praat iedereen over antioxidanten. Toen begon ik over het beschermen van de huid tegen de invloeden uit de omgeving. Zon, stress, vervuiling. Vervolgens ging ik de collageenproductie stimuleren, eerst met retinol en later met peptiden. Het zijn termen die iedereen nu kent.

Hebt u in de loop der jaren ook het respect gekregen van andere wetenschappers, buiten de cosmeticawereld ?

Jazeker. Vooral door onze samenwerking met universiteiten en laboratoria over de hele wereld. Toen we daar voor het eerst kwamen, zagen we alleen de dollartekens in hun ogen. Maar wij ontwikkelden zeer interessante programma’s waar ook de universiteiten wat aan hadden. We gingen langdurige samenwerkingen aan. In Europa, Amerika en Azië hebben we ontzettend veel bereikt met de laboratoria. Er kwamen telkens nieuwe inzichten en ideeën. Je kunt namelijk niet alles zelf doen, dat is onmogelijk. Wij werkten bij Lauder de ideeën uit. En het bevredigende van ons werk is dat wij de resultaten van de onderzoeken op cellen binnen twee jaar terugzagen in een pot crème.

Wat waren uw drijfveren, al die jaren ?

De competitie, de sport om eerder met iets nieuws te komen dan de concurrentie. Soms wonnen we, waren we nummer één, soms nummer twee, maar dat gaf niet, dat was het spel. En, dat heb ik laatst nog tegen Leonard Lauder gezegd toen we afscheid namen, ik ben gebleven vanwege de vrijheid die ik kreeg voor onderzoeken. Daar kwam dus bij dat we de resultaten binnen de twee jaar op de plank zagen staan en de vrouwen in mijn omgeving daar zo blij mee waren. Dat streelde mijn ego ( lacht).

Waren er ook obstakels onderweg ?

Zeer veel. Hoe meer onderzoek je doet, hoe meer mogelijkheden er ontstaan. Maar je moet een richting kiezen en geen spoor volgen dat nergens naar toe gaat. Dat heb ik natuurlijk wel vaak gedaan. Mijn grootste teleurstelling was retinol, omdat het te langzaam werkte. Een ander was een product voor het immuunsysteem van de huid waar we te vroeg mee waren. En een product voor de gevoelige huid, dat we verkeerd communiceerden. Bij ‘gevoelige huid’ dachten vrouwen toentertijd nog direct aan uitslag, maar dat is iets heel anders.

De sirtuïnen in Time Zone waren uw grote triomf ?

( lachend) Ik zou dat het liefst op de nummerplaat van mijn auto zetten : sirtuïnen. Die sirtuïnen ( enzymen die de levensduur van de huidcellen verlengen) doen heel specifieke dingen en die hebben we ingezet. We hebben ze kunnen gebruiken dankzij de medische wetenschap, die sirtuïnen ook gebruiken in kankeronderzoek. Dat is geen speelgoed, maar serieus werk voor serieuze mensen. De man die sirtuïnen heeft ontdekt gaat een Nobelprijs winnen denk ik, en terecht.

Er is ook een hoop onzin in cosmeticaland, of ?

Oh jazeker. Stamcellen activeren bijvoorbeeld is onmogelijk. Stamcellen zijn namelijk allemaal al getransformeerd tot cellen. Stamcellen beschérmen kan wel, de rest is marketing en verkooptechniek. Het publiek wordt soms voor de gek gehouden. En daarom moeten wij zo voorzichtig zijn met het brengen van nieuws over het vertragen van genetische veroudering. We hebben met New Advanced Night Repair, dat in september in de winkels komt, een manier gevonden om genetische veroudering aan te pakken. We moeten dat goed uitleggen aan de klanten om onze goede reputatie niet te grabbel te gooien.

U bent een groot tegenstander van nanotechnologie ?

Volkomen ! Nanotechnologie is het doen binnendringen van onoplosbare moleculen in de huid. Dat brengt een giftige reactie tot stand. Wij gebruiken het dus niet en ik zal blij zijn als straks de Reach-wet er door is die bedrijven verplicht op de verpakking te vermelden dat ze gebruik maken van nanotechnologie.

Want u bent een voorstander van het niet aantasten van het natuurlijke huidproces !

Wie zijn wij om de natuur te veranderen ? Wat we kunnen doen is de natuurlijke huidprocessen ondersteunen. Niet veranderen of opjagen. Ik probeer de huidcel te begrijpen en wil het natuurlijke proces niet storen. Daarom ben ik ook tegen peelings, waarbij de celdeling opgejaagd wordt. De huid moet zachtjes behandeld worden en op een constante manier.

Is dat uw advies voor onze lezers ?

Ga niet tegen de natuur in. Daarom is het ook zo belangrijk om een product minstens twee maanden te gebruiken. Het duurt een maand voor de huid aan een product gewend is en zeker twee om effect te zien. Vrouwen wisselen vaak te snel van product. Als ze na een maand niets zien, grijpen ze een andere pot en dat geeft de huid stress. Gebruik lichte reinigers, behandel de huid zachtjes. Wees geduldig !

Hoe gaat huidverzorging er in de toekomst uitzien ?

Ik hoop dat er verstandige producten ontwikkeld zullen worden die de huid geen schade toebrengen. Ik ben erg bezorgd over producten die snelle resultaten zeggen te bereiken. Verwacht van cosmetica geen wonderen. Rimpels weghalen of de klok stilzetten kan gewoon niet. Zolang huidverzorging gemaakt wordt door goede, sterke en verstandige bedrijven zullen er producten komen die de huidconditie verbeteren.

Ik verwacht grote ontwikkelingen op het gebied van de verslapte huid. En op het gebied van huidverkleuringen en ouderdomsvlekken. Daar zijn al heel goede resultaten mee behaald in Azië. En omdat de bevolking hier de komende jaren flink vergrijst, gaan we die wetenschap toepassen op de Europese markt. Omdat de bevolking ouder wordt en meer vrije tijd heeft en op vakantie zal gaan, moet er ook hard gewerkt worden aan het beschermen tegen en voorkomen van huidkanker. Preventie daarvan wordt enorm belangrijk.

U gaat zelf de komende jaren op uw zeilschip doorbrengen ?

Zoveel mogelijk – en goed beschermd ! Voorzien van een satelliet ook, zodat ik via internet alle nieuws op mijn vakgebied kan volgen. Ik ga namelijk werken voor twee bedrijven en nieuwe technologieën en nieuwe moleculen ontwikkelen die zullen worden toegepast in cosmetica. Hoop ik. Zo zal ik via een omweg toch nog voor Estée Lauder werken. Ik moet actief blijven, anders word ik gek. En… ik zal mijn opvolgers vanaf de boot goed in de gaten houden. Als ze het niet goed doen, schop ik ze eruit ( lacht) en kom ik terug !”

Door Karen Van Ede