Yves De Moor gaat op zoek naar de oorsprong van koffie (5)

SAMSUNG CSC © YDM

In zijn laatste brief aan Barbara vertelt Yves over zijn ervaringen in Rwanda.

Herlees de eerste, tweede, derde en vierde brief van Yves aan Barbara.

Kigali, Rwanda, maandag 7 december

Liefste Barbara,

Ik schrijf je deze laatste coffeeroute-brief vanuit Hotel des Mille Collines, een hotel met een verleden, een verhaal. Naast de vele herdenkingsmonumenten, meestal gebouwd op massagraven van de genocide op de Tutsi’s, is dit hotel evenzeer een soort bedevaartsoord in Kigali. De sfeer is vandaag natuurlijk een pak relaxter dan de beelden die we kennen uit de film Hotel Rwanda.

Rwandezen hebben een verschrikkelijk verleden te verwerken. De genocide is een gitzwarte pagina uit de geschiedenis van dit land en Afrika tout court. Ik herinner me nog de tranen in de ogen van Martine Tanghe destijds in het journaal. Na de schrijnende beelden uit de regio had ze alle moeite om dat journaal verder te zetten. Nu ik hier zelf ben, word ik koudweg geconfronteerd met de geest van de horror van de uitroeiing die zich precies 20 jaar geleden afspeelde. 99% van de mensen hier is in contact gekomen met extreem geweld. Bijna 60% heeft machetes zien inhakken op geliefden. Bijna 10%, ofte Ć©Ć©n miljoen mensen van de totale bevolking, is brutaal afgeslacht. Drie kwart van de Tutsi-bevolking werd vermoord. Na de genocide waren er ongeveer 300.000 wezen. 60.000 ouderloze gezinnen moesten noodgedwongen geleid worden door overlevende kinderen. 70% van de verkrachte vrouwen bleek seropositief. Er werden meer dan 5000 ‘kinderen van de haat’ geboren. Het zijn cijfers die ons bewustmaken van de gevolgen van rassengeschillen. Voor de mensen hier gaat het over verlies van geliefden, familie, buren en vrienden.

Vorige zaterdag, de dag dat Luc De Vos begraven werd in Gent, was ik in het huis waar de tien Belgische blauwhelmen in 1994 vermoord werden. Dit was mijn manier om even op Belgische bodem te staan, om even een soort van thuisgevoel te hebben en even te kunnen mee rouwen met Gent.

Rwandezen lusten geen koffie, dat weet ik nu wel zeker. Dat heb ik geleerd na drie weken in Rwanda. In Ethiopiƫ maken ze misschien niet de beste koffie, maar ze hebben wel een koffiecultuur, een koffieceremonie.

In Rwanda is de koffieplant met zijn boon in de eerste plaats een product voor export. Je kan het cultiveren omdat de klimatologische omstandigheden en de geografische ligging gunstig zijn, niet meer dan dat. Gelukkig is deze visie sinds een jaar of vijf aan het veranderen. Ook hier zien sommige boeren, dankzij hulp van buitenaf, dat een businessplan kan werken en dat de kwaliteit van de koffie en bijgevolg de opbrengst kunnen stijgen.

Cup of Excellence onder andere, een organisatie die de boeren ondersteunt, heeft hier een belangrijke rol in gespeeld, zeker in Rwanda. Het is dus toch, ironisch genoeg, door onze westerse drang naar manipulatie dat de laatste tien jaar de kwaliteit enorm aan het verbeteren is.

Yves De Moor gaat op zoek naar de oorsprong van koffie (5)
Ā© YDM

Laat dat nu net mijn dilemma zijn, die drang naar manipulatie. Ik hou daar niet van omdat het meestal met winstbejag te maken heeft, met het misleiden van de consument.

Zo weet ik bijvoorbeeld bijna zeker dat, mocht onze tarwe de laatste 50 jaar niet zo genetisch gemanipuleerd geweest zijn, de glutenintoleranties en allergieƫn waarschijnlijk nooit aanwezig zouden geweest zijn.

Ik heb gezien dat er in de koffiebranche sprake is van een ommekeer, wat mij positief stemt. Rwanda en Burundi hebben een slechte reputatie op het gebied van een soort plaag die Ć©Ć©n koffieboon in een gebrande batch een aardappelsmaak kan geven. Ik heb hier met biologiestudenten uit Texas gesproken die het fenomeen onderzoeken. Het heeft alleszins te maken met de pesticiden die jarenlang gebruikt werden. Onder grote druk van de overheid wordt dit gebruik serieus teruggedrongen en dit jaar is het fenomeen al bijna verdwenen. Het kan dus inderdaad anders, en vooral, veel beter.

Die verbetering wil ik mee helpen ondersteunen met Moor&Moor. Geen manipulatie maar voedsel dat echt gegroeid heeft. Voedsel waar zo weinig mogelijk onnodige toevoegingen in zitten. Pure dingen. En laat koffie daar mijn eerste voorbeeld van worden. Ik heb hier nu een vijftal ‘washing stations’ ontdekt, waar ik verder mee kan.

Waarschijnlijk kan en wil ik op middellange termijn hierin zelfs mee investeren. Stap voor stap wil ik het station mee helpen opbouwen zodanig dat een duurzame relatie werkelijkheid kan worden. Het is mijn bedoeling om de boeren te tonen dat men de natuur echt niet moet manipuleren om betere kwaliteit te krijgen. De natuur is geraffineerd genoeg op zich.

Na Akagera heb ik deze week een ‘Gorilla-trekking’ kunnen plannen, een fantastische ervaring. De wandeling door het vulkanische Virunga-gebergte, de tocht door de jungle en uiteindelijk anderhalf uur vertoeven tussen de ‘Susa group’. Deze groep gorillas telt 31 leden en is vooral bekend door de studies van Dian Fossey. Ik had het geluk dat we slechts met vier waren: de gids, een Australisch koppel en ik. Het was zalig om dit in zo’n klein gezelschap te mogen ervaren.

Ik eindig mijn reis dus in Hotel des Mille Collines. Ik steek het niet onder stoelen of banken dat na vijf weken van avontuur, een warme douche met lotion en shampoo verdomme deugd doen. De namiddag aan het zwembad neem ik er graag bij maar ik verveel me snel. Dit zijn zo van die dingen die je niet graag alleen doet. Hoewel de frozen margarita hier geen hoogvlieger was, had ik er jou zo graag bijgehad.

Cupping
CuppingĀ© YDM

Gelukkig heb ik nog enkele ‘cuppings’ kunnen plannen. Cuppings betekent koffieproeven. Gemalen koffie wordt droog geroken en op aroma getest. Na het opgieten wordt de korst gebroken met een lepel. Dit geeft, als de koffie goed is, alle aromas vrij. Allerlaatst wordt de koffie geproefd met een cupping-lepel. Terwijl er bij wijnproeven wordt gewalst en gegorgeld, wordt bij koffieproeven vooral geroken en luid geslurpt.

Bij mijn tweede cupping is het prijs. Ik kan twee zakken van een prachtige koffie aankopen die afkomstig is van een heuvel, vlakbij het dorpje Rushashi, waar de bessen groeien op een hoogte van 1900 meter tot 2200 meter.

Dit wordt jouw koffie, die we zullen serveren tussen Kerstmis en nieuwjaar. Dit wordt de koffie die in de kersttassen van Moor&Moor zal zitten: de Rwanda Blue Barbara! Een ‘single origin’, een ware ‘specialty coffee’. Ik ben content!

‘Blue’ verwijst naar het Rwandese verleden, de genocide. Het is bovendien een allusie op de ‘Blue Mountain-koffie’ uit Jamaica, volgens veel koffieliefhebbers de beste koffie ter wereld.

Mijn coffeeroute zit er bijna op. Ik kan terugkijken op een geslaagde reis. Ik vertrok zonder verwachtingen en zag dit vooral als een oriƫnterende periode. Ik kom terug met een pak meer maturiteit, niet alleen op het vlak van koffie maar ook op persoonlijk vlak.

Ik ben tevreden over deze reis, over wat ik bereikt heb en kan meebrengen. Ik ben blij dat ik naar huis mag komen, je in mijn armen kan nemen, tot heel gauw nu.

Je budd…Yves

xxx

P.S. Mijn volgende koffie zal goed zijn, hij zal smaken en bovenal… ik zal hem samen met jou drinken!

Herlees de eerste, tweede, derde en vierde brief van Yves aan Barbara.

Yves De Moor gaat op zoek naar de oorsprong van koffie (5)
Ā© YDM

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content