In de vierde aflevering gaat Yves De Moor door diepe dalen, maar heeft hij ook interessante ontmoetingen en ontdekt hij het hart van goeie koffie.
Butare, Rwanda, dinsdag 2 december
Liefste Barbara,
Ik heb een moeilijke week achter de rug. De tocht verloopt zwaarder dan gedacht, niet alleen fysiek maar ook mentaal. Ook het gemis van de kinderen, jou en vrienden wordt groter. Ik was even het spoor bijster. De route van Kibuye naar Cyangugu, vlakbij de Congolese grens, was uitputtend. Het is hier effectief ‘het land van de 1000 heuvels’ en sommige heuvels moeten niet onderdoen voor een col van tweede categorie in de Tour de France. De wegen zijn in deze westelijke provincie abominabel slecht en onze vouwfietsen maken het er niet makkelijker op. Je kan niet geloven hoe blij ik werd om een stuk geasfalteerde weg te zien na 72 kilometer modder en slijk.
Net voor de middag waren we in de buurt van Gatare op zoek naar een kruidenier om wat eten te kopen. We kwamen maar geen dorp tegen terwijl de honger toenam en de spieren alsmaar meer verzuurden. Tot overmaat van ramp kregen we een hevig onweer over ons heen. Ik heb gevloekt en gehuild. De snijdende regen in m’n gezicht, de beukende wind op kop. De helling leek een onoverkomelijke muur. Ik hoor Joseph, mijn gids en ook steun en toeverlaat, me nog steeds toeroepen: “allez Boss, le sommet est là, poussez, poussez”. Nog nooit ben ik zo blij geweest als die middag met een blauw en gammel plastic terrasstoeltje, onder een afdakje schuilend voor de regen. Het middagmaal bestond uit een doosje sardientjes, wat oudbakken brood en een banaan. Een maaltijd die me de rest van m’n leven zal bijblijven.
Ook de coffeeroute verliep in het begin van de week op dezelfde manier. Moeizaam en zonder veel resultaten. Deze streek is moeilijk bereikbaar, waardoor de boeren zeer verwonderd zijn door mijn komst. De meesten hebben angst om een nieuwe zakenrelatie aan te gaan. Momenteel wordt hun oogst meestal volledig opgekocht door grote traders, aan absolute spotprijzen, maar ze hebben zekerheid en die willen ze niet graag verliezen. Het is soms pijnlijk om te zien welke schitterende kwaliteit van koffiebonen vermengd geraakt met de minderwaardige massaproductie.
Toch ben ik er daar in geslaagd één mooi contact te leggen met een wat oudere boer die kort na de Rwandese genocide met een klein stukje grond is begonnen. Hij heeft ondertussen een eigen ‘washing station’ en produceert een kleine 100 ton koffiebonen per jaar. Zijn beste bonen concurreren met de top 5 van de Cup Of Excellence.
Vanaf dat moment ging het alleen maar beter. Na een dag rust in Cyangugu kom ik in een klein restaurant toevallig in contact met een Congolees die in Londen woont. Hij heeft ook enkele banden met België. We raken in een boeiend gesprek over zijn exporthandel in hout. Hij, geïnteresseerd in mijn koffieverhaal, vraagt me de kleren van het lijf. Hij heeft na de dood van zijn vader een koffieplantage geërfd en weet eigenlijk niet goed wat ermee aan te vangen. Naarmate de avond vorderde en we reeds aan dezelfde tafel zaten deed hij mij het voorstel of ik niet geïnteresseerd was om manager van een ‘washing station’ te worden. Miljaar, wat een voorstel! We hebben besloten om op korte termijn contact te houden en de mogelijkheden te bekijken. In de loop van februari komt hij al naar Gent. Volledig overdonderd door zijn aanbod, kon ik die nacht moeilijk de slaap vatten. Ik heb nochtans een goeie nachtrust nodig na de zware laatste dagen.
Ik besef dat we achterop geraakt zijn op het schema waardoor we beslissen om de route tussen Cyangugu en Huye met de bus te doen. Het wordt een helse rit van 4,5 uur maar het landschap dat we doorkruisen is opnieuw prachtig. Een andere bijnaam voor Rwanda is ‘het land van de eeuwige lente’ en dat is in mijn ogen de meest juiste metafoor. De natuur is hier zo groen, zo puur. Telkens weer ben ik verbaasd door dit mooie land. Dit is waarschijnlijk het mooiste land dat ik zelf ooit heb bezocht.
De stad Huye, een handelsstad met het meest aantal studenten van Rwanda, leidde een volledige ommezwaai in. Van bij aankomst zat meteen alles goed. Het eerste contact, het motel en de mensen waren een verademing. Op de koop toe werd ik beloond met een bezoek aan een heuse coffeebar, Coffee Connection, met eigen brander! Ik ben de eigenaar nu al schatplichtig aan de reeks schitterende contacten die hij mij heeft opgeleverd. De volgende twee dagen zag ik drie ‘washing station’ met een visie, gerund door jonge mensen die beseffen dat het ook anders kan. Mensen die inzetten op duurzaamheid door bijvoorbeeld te investeren in een machine die de hoeveelheid water die nodig is om 1 kilogram koffie te wassen, reduceert tot een tiende. Ik heb composttechnieken gezien waar wij zelfs kunnen van leren. Ongelofelijk, ik ben eindelijk in het hart van goeie koffie beland.
We starten de dagen met het bezoeken van de plantages. Na de siësta doet het café naast mijn motel dienst als mijn kantoor. Een blanke die rechtstreeks koffie wil aankopen zie je hier niet alle dagen. Het nieuws van mijn aanwezigheid gaat dus als een lopend vuurtje. ,A muzungo ubucuruzi kawa’ word ik genoemd in het Kinyarwanda, wat zoveel betekend als de blanke koffie-zakenman.
Mijn euforie in Rwanda werd nuchterheid na een sms uit België met de melding dat Luc De Vos was overleden. Ik kon het niet plaatsen, niet geloven. Mijn lijf was in Rwanda, mijn gedachten in Gent. In het café kon ik met een kabeltje m’n iPhone aansluiten. Mia stond op m’n playlist. Ze hebben het gespeeld, iedereen werd stil. Het zal hoogstwaarschijnlijk de eerste en laatste keer zijn dat Lieve Kleine Piranha weerklonk door Rwandese luidsprekers. Met m’n ogen gesloten was het een manier van hulde brengen en heel even het gevoel te hebben in Gent te zijn. Ik mis je!
Ndagukunda cyane yambiii mu Rwanda,
(ik hou van je, zielsveel, vele kussen uit Rwanda)
Je budd…yves
P.S. Met Vos in gedachten denk ik dat dit het ideale moment is om een Irish Coffee te drinken. Xavier van koffiebar Gustaf maakt, naar mijn bescheiden mening, de beste! Rock and Roll will never die, dixit Luc De Vos.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier