‘We leven in vreemde tijden, waarin alles wat je ooit hebt geloofd ineens op de helling kan staan’

Jean-Paul Mulders mijmert in zijn column over de dingen des levens.

Op straat verjaagt een vent de stilte met een bladblazer, terwijl mijn nieuwsapp meldt dat Christoffel Columbus Amerika niet ontdekt heeft. Uit nieuw onderzoek blijkt dat de Vikings er al duizend jaar geleden voet aan land gezet hebben. Mijn vader vertelde vroeger spannende verhalen over Columbus’ tocht met de Santa Maria. We leven in vreemde tijden, waarin alles wat je ooit hebt geloofd ineens op de helling kan staan. Na de maaltijd hoef je zelfs geen twee uur meer te wachten om te zwemmen, wat mij als kind nog op het hart gedrukt werd.

Ik denk aan vlinderslag en aan mijn te vroeg gestorven vader, terwijl ik naar een film kijk die naar een oorlogsjaar vernoemd is. In 1917 worden twee soldaten uitgestuurd om het leven te redden van zestienhonderd andere. Ze moeten voor hun missie door een gebied vol kadavers, hinderlagen en verlaten loopgraven. De ene soldaat wordt neergestoken nadat hij zo dom was een vijandelijke piloot te redden uit de vlammen. Hij sterft in de armen van zijn strijdmakker. Terwijl hij doodsangsten uitstaat, drukt hij een foto van zijn geliefden tegen zijn hart en vraagt: ‘Zeg mijn moeder dat ik niet bang geweest ben.’

Ik hou niet van tranen, niet bij mezelf en nog minder bij anderen. Toch kan ik bij zo’n scène zomaar iets nats en zilts over mijn stoppelbaard voelen rollen. Ik weet niet of het een neveneffect is van corona, van de klimaatopwarming of van het klimmen van de jaren, maar ik heb de indruk dat ik weekhartiger ben dan vroeger. Soms kan ik alle verdriet ter wereld bijna lijfelijk voelen, alsof ik via onzichtbare kanalen met alles en iedereen ben verbonden. Dat is soms lastig, zeker nu ik het gevoel heb dat er dingen naar de verkeerde kant rollen, als de ballast in de buik van een schip dat aan het kapseizen is. Tot verbijstering van de Amerikanen hebben de Chinezen onlangs met succes een hypersonische raket getest. Zij kan een kernbom met ongeziene snelheid zelfs over de Zuidpool naar een doelwit waar ook ter wereld brengen. Het menselijk vernuft is onuitputtelijk als het erop aankomt verderf te zaaien, omdat dat nodig is of gewoon omdat het kan. Onlangs bezocht ik een kerkhof vol kruizen uit De Groote Oorlog. Ik stond met mijn mond vol tanden toen mijn dochter van negen vroeg: ‘Waarvoor zijn zij gestorven?’

Hoewel de toekomst er bewolkt en stormachtig uitziet, heb ik geen zin om Welcome to Hell van Venom te draaien of No Future van Sex Pistols. Liever luister ik naar feelgoodmuziek op het randje van het zeemzoete, Frank Sinatra of Louis Armstrong. Ella Fitzgerald vind ik steengoed. Zij staat bekend om de uitspraak: ‘There’s only one thing better than singing, and that’s more singing.’ Zij was bevriend met Marilyn Monroe, maar zelf bescheiden en verlegen. Als de andere artiesten de bloemetjes buitenzetten na een optreden, bleef zij op haar hotelkamer om te breien.

Het enige wat Fitzgerald soms wordt verweten, is dat ze een stem heeft die zich niet leent tot droefheid of weemoed. Wat ze ook zingt, bij haar klinkt alles vrolijk. Dat is een gebrek waarmee ik kan leven. Soms wou ik dat er altijd zo’n Ella bij mij in de buurt was.