De betrokken familieman zoals gedefinieerd door beroemde vaders als David Beckham, Brad Pitt en Jamie Oliver is helemaal niet zo’n recent fenomeen als we vaak denken. Dat zeggen Britse onderzoekers van de universiteiten van Manchester en Leeds.
Historici onderzochten het vaderschap tijdens de 19e en 20e eeuw en ontdekten dat vaders veel meer aanwezig waren in het leven van hun kinderen dan we vaak aannemen.
Het onderzoek zet daarmee het geloof op de helling dat er vroeger veel meer sprake was van een diepe generatiekloof tussen vaders en hun kroost, en dat de ‘nieuwe man’ die zich meer op zijn gemak voelt in zijn rol als ouder en betrokken is bij de verzorging van zijn kinderen, een recent fenomeen is.
Emotioneel betrokken
Vorige studies rond gender bekeken het familieleven in het verleden meer globaal, deze studie deed specifiek onderzoek naar de vader als familielid en als emotioneel betrokken individu.
“Kennis over de geschiedenis van het vaderschap is belangrijk om het hedendaagse debat te voeren”, zegt Laura King van de School of History aan de Universiteit van Leeds.
“Veronderstellingen over het vaderschap in het verleden worden voortdurend gebruikt om argumenten over het vaderschap van vandaag te staven en de noodzaak van verandering in de toekomst te ondersteunen. Maar vaders werden vaak verwaarloosd in historisch onderzoek. Ze blijken veel meer betrokken dan we tot nu toe hebben erkend.”
Kennis over de geschiedenis van het vaderschap is belangrijk om het hedendaagse debat te voeren.
Afwezig, onverschillig en dronken
“De idee dat het vaderschap geherdefinieerd werd door de nieuwe man, is niet correct”, zegt Julie-Marie Strange van de Universiteit van Manchester.
Zij onderzocht met name de negatieve stereotypen die gelinkt worden aan de Victoriaanse middenklasse-vader die vaak omschreven wordt als afwezig, tiranniek, onverschillig, dronken, boos en gewelddadig voor zijn kinderen.
De resultaten van haar onderzoek tonen echter een heel andere vader, eentje die liefdevol en betrokken was, vaak grapjes maakte, speelde met de kinderen en graag gezien was in het gezin. “Ik heb weinig bewijzen gevonden die de algemeen ingeburgerde term ‘Victoriaanse vader’ ondersteunen”, zegt Strange.
Oorlogscorrespondentie
Ook het onderzoek naar de rol van vaders tijdens de periode van het begin van de Eerste Wereldoorlog tot aan 1960, levert weinig bewijzen op die het beeld van de afstandelijke, niet-geëngageerde vader ondersteunen. “De veralgemening alsof vaders in het verleden afstandelijk figuren waren, is net als de idee dat vaders zich pas de laatste tien tot twintig jaar ontpopten als familiemannen, niet correct”, zegt King.
De onderzoekers baseerden zich onder meer op correspondentie tussen vaders en hun kinderen tijdens de beide wereldoorlogen, interviews in kranten met vaders zoals Errol Flynn, Burt Lancaster en beroemde sportsterren tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw, en oude geluidopnames.
(IPS)
