‘Oorverdovende stilte of niet, dit is niet het moment om je dansbenen op te bergen’

Knack Weekend-redacteur Wim Denolf denkt met weemoed terug aan het nu verstomde nachtleven.

Een overbevolkte dansvloer, zondagsdrinkers die lang voor middernacht al ver heen zijn, de wachtrij aan de toiletten: ik had vroeger altijd wel een reden om op oudejaarsavond vooral geen discotheek op te zoeken. Tot griep me enkele jaren geleden sowieso thuishield, en ik me op de sofa te buiten ging aan zakdoeken en zelfbeklag. Thuis naar het liveverslag van het vuurwerk in Antwerpen kijken: zieliger wordt het niet, dacht ik.

Sindsdien heb ik er samen met mijn lief een gewoonte van gemaakt om naar een stad te trekken met een stevige clubscene en de eerste ochtend van het nieuwe jaar niet in bed te duiken voor zonsopgang. Tot wanhoop van het hotelpersoneel, dat er vorig jaar in Berlijn de grootste moeite mee had om ons uit de kamer te krijgen.

Klagen dat uitgaan en me suf dansen ook dit jaar niet zal lukken, zou misplaatst zijn. Toch denk ik soms met weemoed terug aan het nu verstomde nachtleven en de euforische momenten die ik er beleefde. Café d’Anvers, La Rocca en de Fuse, de RoXY en de iT in Amsterdam, de Queen op de Champs-Élysées, de al even legendarische Xenon in Madrid: je kreeg me er vroeger met geen stokken buiten, en nu denk ik helemaal dat je elk excuus om te feesten moet aangrijpen. Zoals Friedrich Nietzsche ooit schreef: ‘Een dag niet gedanst, is een dag niet geleefd.’

Dansfeesten creëren een gevoel van gelijkwaardigheid, zegt dj Jef Eagl, en dat is ook wat uitgaan voor mij betekent: opgaan in een groter geheel waarin het geen belang heeft wie je bent of waar je vandaan komt. Zo anders en onzeker als ik me soms voelde als tiener, zo onoverwinnelijk waande ik me op de dansvloer. Om maar te zwijgen van al die keren dat een dj me van een gebroken hart en andere groeipijnen redde.

Psychologen roemen het nachtleven als uitlaatklep voor de prestatiedruk in onze samenleving en om zijn verbindende rol voor mensen en gemeenschappen. Toch wordt de sector zelden met complimenten overladen. Vooral discotheken brengen we maar al te vaak in verband met buurtoverlast en alcohol- en drugsmisbruik. De clubscene ís ook niet zonder zorgen: het aantal weekendongevallen met jongeren daalt al jaren, maar echte inclusiviteit lijkt nog ver weg. Zelfs zogenaamd progressieve dansplekken, als De School in Amsterdam, kwamen dit jaar in opspraak wegens te wit en allesbehalve een safe space voor mensen van kleur. Een ander hardnekkig probleem op de dansvloer is seksueel grensoverschrijdend gedrag. Toen Rotterdam in 2018 zijn uitgaanspubliek bevroeg, zei driekwart van de vrouwen dat ze ermee te maken kregen.

Nu velen zich herinneren dat het nachtleven en de bijbehorende vrijheid allesbehalve vanzelfsprekend zijn, gaan binnen de clubscene dan ook stemmen op om de verplichte time-out te gebruiken om orde op zaken te stellen en het straks over een andere boeg te gooien. Met minder vipformules en gastenlijsten bijvoorbeeld, maar ook meer samenwerking en oog voor de veiligheid van iedereen. ‘Elke crisis brengt ook iets goeds met zich mee’, zei dj Dardenne vorige maand in BRUZZ. ‘Ik denk dat het nachtleven naar een nieuwe ethiek zal evolueren. Respectvoller, gezonder, en met een grotere gelijkheid.’ Oorverdovende stilte of niet, dit is niet het moment om je dansbenen op te bergen.