Nieuw kantoorconcept Fosbury & Sons: ‘We moeten beseffen dat werk niet boven plezier staat’

In het najaar van 2016 zwaait Fosbury & Sons de deuren open. Deze innovatieve nieuwe werkplek zal zich huisvesten in de Antwerpse WATT-toren. De bedoeling van de oprichters is om een werkplek te creëren die aanvoelt als een thuis of een hotel: want een kantoor hoeft niet saai of vervelend te zijn.

Wij zaten aan tafel met Stijn Geeraerts van Fosbury & Sons en Michiel en Anaïs van Going East.

Het soort kantoorconcept waar jullie op mikken met Fosbury & Sons kent tot nu toe enkel voorbeelden in het buitenland. Door welke werkplaatsen lieten jullie je inspireren.

Stijn Geeraets: Steden zoals Londen, New York en Tel Aviv zijn goede barometers om te zien wat er beweegt qua trends. In New York heb je Neuehouse en in Londen Soho House. Toen we in deze gebouwen binnenwandelden, stapten we een nieuwe wereld binnen. In een Belgisch kantoor heb je ook echt het gevoel dat je je bevindt in een kantoor. In de voorbeelden die ik aanhaalde, lijkt het meer alsof je in een hotel bent. Zowel Neuehouse als Soho House hebben intussen kantoren in verschillende steden en organiseren interessante evenementen en bieden zelfs vakantiewoningen aan. Deze concepten heel populair in grootsteden. Mensen zijn er op een andere, nieuwe manier bezig met hun job.

NeueHouse from NeueHouse on Vimeo.

Is België klaar voor dit soort werkconcept?

Stijn Geeraets: Ik denk dat België er klaar voor is. Je ziet dat ook in de cijfers. In Vlaanderen alleen al zijn er 132.000 freelancers. In België is er in totaal een stijging van 53% op gebied van freelancers ten opzichte van 3 jaar geleden. Deze cijfers tonen aan dat werknemers neigen naar autonomie. Ze willen hun dag kunnen indelen en zich organiseren zoals ze zelf willen. Ook thuiswerken zit in de lift, steeds meer werkgevers laten toe dat werknemers thuis hun job uitoefenen. Dat komt omdat werknemers nood hebben aan flexibiliteit. Als je een gezin hebt en zowel jij als je partner fulltime werken, moet je naast je werk ook nog eens je gezinsleven in goede banen leiden. Zo krijg je in sommige gevallen een dubbele managersfunctie: zowel op het werk als thuis.

Werknemers willen hun dag kunnen indelen en zich organiseren zoals ze zelf willen.

Alles komt neer op de kostbaarheid van tijd. Je moet als mens je tijd waardevol kunnen indelen. Mensen van de nieuwe generatie vinden tijd vaak waardevoller dan veel geld. Ze zijn opgegroeid in een welvaartstaat, ze hebben niet moeten knokken om te overleven. Ook ik behoor tot die generatie en wil dat verderzetten in mijn professionele leven. We willen iedere dag doen wat we graag doen en iets waardevols afleveren. Onze grootouders en soms ook ouders hebben die welvaart moeten opbouwen en keken dus anders tegen werken aan.

Maar werken we ook niet harder dan ooit tevoren?

Stijn Geeraets: Ja, dat sluit elkaar niet uit. Het nieuwe werken betekent niet noodzakelijk minder werken. De generatie van onze ouders zag werken en leven meer als aparte gegevens. Onze generatie ziet dat niet zo. Leven en werken lopen door elkaar. Ik wil niet naar mijn werk gaan en stoppen met leven. Ik zie dat bij veel van mijn generatiegenoten. We zijn geen robotten die met een prikklok beginnen te werken en niks anders meer doen dan dat tot de acht uren erop zitten.

Werken is waarde creëren voor jezelf en voor de maatschappij.

Werken is waarde creëren voor jezelf en voor de maatschappij. In het hele pensioenendebat lijkt me dat ook interessant: als we ons werk graag doen en flexibel kunnen indelen, hoeven we ook niet op pensioen te gaan. Mijn vrijheid zit niet in mijn pensioen en uitkijken naar dat pensioen, maar in elke dag doen wat ik graag doen en mijn tijd waardevol en flexibel invullen.

Geldt dat dan vooral voor mensen met creatieve jobs?

Stijn Geeraets: Niet per se. Denk maar aan de Ferrarifabriek. Die wordt gezien als de leukste plek ter wereld om te werken. Dat heeft niet alleen te maken met de bolides die daar staan, maar vooral met de aangename omgeving. Zo staan er bijvoorbeeld bomen in de fabriek, het is een soort park.

Het geheim schuilt dus in een aangename werkplek?

Stijn Geeraets: Een leuke, inspirerende omgeving voorzien voor je werknemers is super belangrijk. Dat is wat wij, in samenwerking met Going East, willen bereiken. Het begint allemaal bij een werkomgeving waar je graag naartoe komt.

Waarom zien kantoren er altijd uit zoals ze eruitzien? Waarom zijn ze zo zielloos? Dat hoeft toch niet. Om de talenten van generation Y aan te trekken en vooral, om ze te houden, moet je meer bieden dan enkel een enveloppe geld. Daar willen we bedrijven ook mee helpen.

Waarom zijn kantoren zo zielloos? Dat hoeft toch niet.

Michiel Mertens: Ik denk dat dat te maken heeft met de komst van de computer. Dat bakje waar iedereen voor zit en zich op concentreert. Je ziet dat heel goed in de serie Mad Men. In het begin van de serie vergaderen en brainstormen de reclamemakers in zaaltjes en in zetels. Het zag er best modern uit eigenlijk en lijkt sterk op wat we nu terug verlangen van een bureau.

Anaïs Torfs: Ze brainstormden toen nog met fysieke moodboards, in plaats van Pinterest. Ze maakten het visueel heel aantrekkelijk en tastbaar.

Michiel Mertens:Maar toen kwam de computer, en daar zit alles in wat je nodig hebt. Je focust je dus op dat ene ding. Je kan zelfs praten met je collega’s via die machine. En zo staar je al snel acht uur lang naar een scherm. Tegenwoordig willen mensen terug naar hoe het aan het begin van de Mad Men-periode was.

Stijn Geeraets: Het is een heel menselijk gegeven dat we menselijk contact zoeken met elkaar. Denk maar aan de studenten die samen gaan studeren in bibliotheken. Ik heb mijn beste vrienden overgehouden aan mijn studententijd, vanwege dat menselijk contact. Je helpt elkaar, je deelt notities uit en je hebt de vrijheid om te doen en laten wat je wil.

Dat was een openbaring voor mij na mijn middelbare schooltijd. In het middelbaar moet je op een bepaald uur op een bepaalde locatie zijn en luisteren naar de leraren. Je krijgt af en toe een korte pauze, maar verder heb je weinig eigen inbreng. Als je gaat studeren, is dat plots heel anders. Je kiest hoe je je tijd indeelt en bent zelf verantwoordelijk voor je slagen of falen. Na die studies ga je werken en zit je terug in de situatie van de middelbare school. Voor mij voelde dat aan als een gevangenis.

Maar sommige werknemers hebben daar geen problemen mee en hebben die structuur misschien zelfs nodig. Anderen zitten dan misschien even graag thuis als op een kantoor zoals Fosbury & Sons?

Stijn Geeraets: Akkoord, maar dat is aan het veranderen, aan het evolueren. Dat zie je aan de stijgende cijfers van zelfstandigen en mensen die van thuis uit mogen werken. Waarom zijn er zoveel burn-outs? Dat komt door een gebrek aan autonomie. Ik denk dat we dat al in een vroeger stadium moeten beginnen trainen, al op jongere leeftijd. In plaats van strikt te moeten volgen in klasverband, moeten we leren zelfstandige beslissingen te nemen. We worden momenteel opgeleid om in een vast stramien te werken.

En waarom dan in een kantoor zoals Fosbury & Sons en niet gewoon thuis?

Stijn Geeraets:Je krijgt al snel last van het pyjama-effect. Als je alleen thuis zit en je niet aankleedt om te werken en onder de mensen te komen, word je niet gestimuleerd.

Anaïs Torfs: Samen werken in een kantoor kan helpen om je te concentreren op je werk, sommige mensen hebben nood aan die peer pressure.

Gaan jullie je ook richten op (jonge) ouders?

Stijn Geeraets: We willen diensten en omkadering bieden die het inderdaad gemakkelijker maken om je familiaal leven te combineren met je werk. Daarvoor baseren we ons op de noden die ons ter ore komen. Als er veel vraag is naar kinderopvang, dan zullen we proberen daarin te voorzien.

We willen oplossingen zoeken om de werk-leven balans makkelijker te maken. We zijn ook op zoek naar manieren om boodschappen doen gemakkelijker te maken. We kunnen voedselpakketten laten leveren op locatie of ter plekke een markt organiseren. Zo kan je je kinderen ’s avonds een vers bereide maaltijd geven, zonder tijd te verliezen tijdens het winkelen.

Wat voor diensten bieden jullie nog aan?

Anaïs Torfs: Een erg interessante dienst, is die omtrent administratie. Daar hebben wij in het begin van ons bedrijf erg mee geworsteld.

Stijn Geeraets: De juridische omkadering, waar je als kleiner bedrijf naar moet zoeken, zou makkelijker bereikbaar moeten zijn. We willen de drempel verlagen om juridisch advies of tips over administratie te vragen aan experts. Dat zijn dingen die jonge ondernemers vaak moeilijk vinden en waar ze veel tijd mee verliezen. Wij willen ervoor zorgen dat dit soort mensen aanwezig zijn en dat mensen elkaar makkelijker vinden.

Michiel Mertens: In het ontwerp hebben we daar ook rekening mee gehouden. Er zijn veel open ruimtes met veel glas. Er is ook half transparant glas, zodat de privacy nog wel aanwezig is, maar dat mensen niet het gevoel hebben allemaal alleen te zitten achter een gesloten deur.

Stijn Geeraets: Wat Going East ook bedacht heeft, is dat er geen water bidons verspreid staan over alle ruimtes, maar dat er een centrale bar is, waar je je koffie en je water kan komen halen. Daar ontstaan gesprekken.

Anaïs Torfs: Daarbij dachten we aan het hotelgevoel, waar mensen elkaar ook tegenkomen in de lobby en in gesprek geraken met elkaar.

De meest interessante gesprekken gebeuren aan de bar.

Stijn Geeraets: De meest interessante gesprekken gebeuren aan de bar. Dat is wat ik bedoel met de vergelijking met notities uitdelen in de studentenperiode. Wij willen mensen linken met elkaar, zo bespaar je tijd. Op Facebook doen mensen dat ook, maar het is interessanter om in het echt even te spreken aan de bar met experts.

Michiel Mertens: De drempel om binnen te wandelen mag niet te groot zijn. Je moet bij elkaar durven aankloppen en een meeting organiseren.

Stijn Geeraets: Fosbury & Sons moet geen design- of tech-getto worden. Creativiteit is het verbinden van zaken die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Dan ontstaat innovatie. Daarom verwelkomen we bedrijven uit allerlei sectoren. Wij zijn van mening dat de muren tussen bedrijven veel meer doorbroken kunnen worden. Het is vaak interessant om te brainstormen met mensen die in eerste instantie niks met jouw bedrijf te maken hebben, maar wel frisse inzichten kunnen geven.

Creativiteit is het verbinden van zaken die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben.

Wij bieden de ideale setting om die muren te doorbreken. In Fosbury & Sons is ruimte voor brainstorms, test pannels, het testen van prototypes, maar even goed voor poëten die voor een testpubliek willen optreden. Het wordt een toren vol creatieve, kritische geesten die ingezet kunnen worden om te groeien als bedrijf.

En dat wordt doorgetrokken in het ontwerp?

Michiel Mertens: Dat klopt, we zijn voor het concept van de circulatieruimte uitgegaan van een soort stadsplan, waar je doorwandelt. Het is geen gang met links en rechts kantoren, maar je krijgt eerder het gevoel van de drukte van een grootstad. Je komt telkens terecht op andere locaties, het gaat heel organisch zijn. Dat bevordert communicatie omdat je overal langs moet wandelen.

Stel dat je een dag echt niet gestoord wil worden, onder geen enkel beding. Kan dat?

Stijn Geeraets: Ja, daarvoor hebben we de focus booths ontwikkeld. Dat zijn kleinere, stille ruimtes waar je je kan afzonderen en rustig kan werken en bellen. Ruimtes om je af te zonderen zijn natuurlijk nodig. Als je daar zit, geef je het signaal dat je niet gestoord wil worden.

Is er ook ruimte voor groen in het ontwerp?

Stijn Geeraets: Absoluut, we willen buiten naar binnen halen. Ik was heel blij toen ik de eerste schetsen zag, en ontdekte dat Going East veel aandacht had besteed aan het groene aspect. Ik word oprecht heel blij van planten.

Michiel Mertens: Er zijn zelfs meubels voorzien, om het groen in de kijker te zetten.

Anaïs Torfs: Als je gewoon potten zet met planten in, werkt dat niet hetzelfde. Die kan je verschuiven of zelfs weghalen. Wij hebben thuis ook veel planten en dat zorgt voor rust. We nemen ook soms stekjes en delen die uit aan vrienden. Als je er veel mee bezig bent, kunnen planten een soort van therapie zijn.

Af en toe van plaats wisselen, of zelfs rechtstaand werken, willen we ook aanbieden.

Op basis waarvan kiezen jullie de meubels voor Fosbury & Sons?

Stijn Geeraets: De meubels mogen er niet uitzien alsof je een soort showroom binnenstapt. Dat is ook niet zo in een woning.

Michiel Mertens: We kunnen variëren, naargelang de ruimte en de functie. Aan de bar kiezen we voor stoelen die eerder het gevoel geven van een café. In de gemeenschappelijke ruimtes plaatsen we sofa’s, waar je kan ontspannen. Maar aan de bureaus zullen natuurlijk degelijke stoelen staan, waar je een ganse dag goed op kan zitten.

Stijn Geeraets: De magie zit in het variëren van omgeving, naargelang je activiteit. Een hele dag zitten is niet goed. Ze zeggen wel eens dat zitten het nieuwe roken is. Af en toe van plaats wisselen, of zelfs rechtstaand werken, is dus zeker een goed idee en dat willen we ook aanbieden. Ik werk al wel eens liggend zelfs. Dat moet kunnen.

Over fysieke ongemakjes gesproken, zal er ook aandacht worden besteed aan ruimte voor beweging?

Stijn Geeraets: Dat wordt deel van de omkadering. We zoeken partners die ervoor zorgen dat de Fosbury members kunnen werken aan hun fysieke en mentale gezondheid. In samenwerking met een bewegingscoach voorzien we ook zogenaamde ‘Movement Snacks’: subtiele attributen in de ruimte die korte lichaamsoefeningen mogelijk maken, zoals een bokszak. Er is ook een park tegenover het gebouw, waar we kunnen voetballen of een hoogspringwedstrijd organiseren. Samen sporten brengt mensen samen. We voorzien ook douches om na de sportsessie terug fris aan de slag te gaan.

Gezonde voeding is ook heel belangrijk. we zoeken daarom naar partners om dagelijks lekkere en gezonde voeding te serveren. Maar je kan evengoed zelf eten meenemen en beroep doen op de koelkasten en microgolfovens.

Gaan de Fosbury members nog naar huis willen aan het eind van de dag?

Stijn Geeraets: (lacht) Daarvoor rekenen we op gezonde discipline. Maar de grens tussen werk en leven kan je doorbreken. Je gezin is ook welkom bij Fosbury & Sons. We spelen met het idee om avonden te organiseren, waarbij we allemaal aanschuiven aan een lange tafel voor een georganiseerd etentje met of zonder gezin. Dat doet me denken aan het citaat ‘Happiness is only real when shared’ van de film ‘Into the Wild’. Als je op je eentje op de mooiste berg ter wereld staat, mis je ook dat je die ervaring niet kan delen.

Een mens is meer dan zijn of haar werk.

Het is voor kinderen ook super leuk als ze mogen komen kijken waar hun ouders werken. En ook voor partners is dat leuk, om deel uit te kunnen uitmaken van de werksfeer. Zo leren de members elkaar bovendien beter kennen. In China gaan ze daar heel anders mee om dan hier. Als je zaken doet met Chinezen, moet je eerst vertellen over je familiale leven. Als je dat niet doet, vinden ze je behoorlijk onbeleefd. Een mens is meer dan zijn of haar werk.

Ze zeggen wel eens ‘Business above pleasure’, maar dat vind ik onzin. Werk staat niet boven plezier. Dat is iets wat we misschien allemaal terug moeten leren beseffen. Als je je familiale en sociale leven moet laten voor je werk, dan ga je vroeg of laat genekt zijn. Veel mensen worstelen met dat vast stramien. Je kan je veel beter en vrijer voelen, als je dat los kan laten. (LP)