‘Mijn grootste ontgoocheling was toen ik doorhad dat sommige lui mensen en dieren als dingen zien’

‘Soms heb je het gevoel dat de afwezigheid van gevoelens zich hand over hand uitbreidt’, schrijft Jean-Paul Mulders in zijn column.

In mijn straat zitten kittens die in nood zijn. Ze lopen met mij mee onder de geparkeerde auto’s. Soms vang ik een glimp op van een schichtig tijgerpatroon. De dieren zijn gedumpt door een baasje dat op reis moest. Hij (m/v, hoewel m in zulke gevallen nog altijd waarschijnlijker blijft) dacht: oh, die katjes! Het leukste is er stilaan af nu. Ik schud ze uit in de goot als peuken uit een asbak.

De zoekopdracht kat + gedumpt levert een keur aan treffers op in Google. ‘Kat gedumpt in dichtgetapete doos.’ ‘Katten in kooi gedumpt bij grofvuil.’ ‘Barende kat in de regen gedumpt bij Bath.’ Iemand heeft zelfs vier poezen gekieperd over het hek van een terrein waar honderd honden liepen. Van een van de vier is een stukje poot teruggevonden.

Wat voor mensen doen dat toch? Je blijft het je afvragen, zelfs als je al honderd documentaires over de Sonderkommando’s gezien hebt. Hetzelfde soort mens wellicht, dat zich per helikopter drie jonge meisjes per dag laat serveren op zijn eiland. Roofdieren zonder scrupules, die zich als mensen vermommen met oppervlakkige charme.

Dat zijn de gevallen die in het oog springen. Maar je hebt ook de klootzakken zonder eilanden of helikopters, die hun boosaardigheid botvieren op katten. De samenleving zit vol stille psychopaten, volgens deskundigen een op de twintig. Veruit de grootste ontgoocheling in mijn leven was toen ik erachter kwam dat er lui rondlopen die mensen en dieren als dingen zien. Ze geven niets om een ander – en worden daar vaak heel succesvol mee. Wie dat nog niet heeft begrepen, moet dringend Snakes in Suits van Robert Hare, De lessen van de psychopaat van Kevin Dutton of Destructieve relaties op de schop van Jan Storms lezen: ‘Voor een normaal persoon is psychopathie nauwelijks te vatten. Je kunt iets wat er niet is (geweten) niet begrijpen.’

Soms heb je het gevoel dat de afwezigheid van gevoelens zich hand over hand uitbreidt. Op mijn smartphone passeert een filmpje van een kerel die staat te plassen tegen het Gravensteen. Een boogscheut verderop filmen omstanders het lichaam van een man die van het Belfort is gesprongen. Je krijgt de indruk dat iemand iets in het drinkwater heeft gedaan uit een flesje waarop staat: ploerterigheid.

Gelukkig zijn er ook verhalen die de kwaadaardigheid counteren, zoals de man zonder benen in Maleisië. Hij kroop uit zijn rolstoel om een kitten, die in rioolwater dreigde te vallen, te redden van verdrinking. Hoe het dier in die benarde situatie kon terechtkomen, maakt het viraal gaande filmpje niet duidelijk. Nu nog hopen dat de man het niet zelf in scène heeft gezet, denkt de scepticus in mij. Voor de likes op social media.

‘Geluk is de oogst van hart-werk.’ ‘Grote mensen houden hun ego klein.’ ‘Verbeter de wereld begin bij jezelf.’ Soms voel ik heimwee naar het kadertje naast het schoolbord, waar de onderwijzer maandelijks een nieuwe kwinkslag van de Bond zonder Naam in schoof.

“Moeilijk te begrijpen dat tienduizenden mensen tijd en ruimte maakten om die kaartjes in de keuken op te hangen”, zegt Rick de Leeuw. “Maar die op zich wollige spreuken vormden wel een wereld die mildheid, mededogen, generositeit in zich droeg. En dat missen we nu.”