Hoop op eerste vrouwelijke VN-secretaris-generaal

© BELGA

De VN zijn van bij hun ontstaan een voornamelijk door mannen gedomineerde instelling geweest. Toch zou de volgende secretaris-generaal, die later dit jaar wordt verkozen, wel eens een vrouw kunnen zijn: drie van de zeven officiële kandidaten zijn vrouwen.

“Het is gemakkelijker voor een kameel om door het oog van een naald te kruipen, dan voor een vrouw om VN-secretaris-generaal te worden”, zo parafraseerde een Aziatische diplomaat een beroemd bijbelcitaat toen eind 2006 de enige vrouwelijke kandidaat naast het hoogste ambt bij de Verenigde Naties greep.

Niet de Letse president Vaira Vike-Freiberga haalde het toen, maar wel de huidige baas Ban Ki-moon. De zes andere kandidaten waren allemaal mannen.

Tijd voor een vrouw

Anno 2016 is de situatie anders. Voor het eerst in de geschiedenis van de VN heeft van de voorzitter van Algemene Vergadering, de Deen Mogens Lykketoft gepleit voor een “open en transparant proces” voor de aanstelling van de volgende secretaris-generaal. Alle lidstaten hebben kandidaten kunnen voorstellen. Sinds vorige week zijn er zeven officiële kandidaten geselecteerd, vier mannen en drie vrouwen.

Jessica Neuwirth van de organisatie Equality Now denkt dat de tijd voor een vrouw aan het hoofd van de VN eindelijk gekomen is. “Ban Ki-moon heeft al gezegd dat hij graag een opvolgster wil, bepaalde lidstaten hebben zich al formeel achter dat idee geschaard, en er zijn deze keer een aantal vrouwen die echt campagne voeren voor deze functie.”

“Deze keer moet volgens mij het geslacht, en niet de regio waaruit de kandidaat afkomstig is, de doorslag geven”, stelt Neuwirth. Ze wijst erop dat Equality Now in 1995 voor het eerst een pleidooi hield voor een vrouwelijke secretaris-generaal, tijdens de Vierde Wereldvrouwenconferentie van de VN.

Nood aan diversiteit

Charlotte Bunch, directeur van het Center for Women’s Global Leadership en hoogleraar aan de Rutgers-universiteit verklaart: “We zijn dichter dan ooit bij de mogelijkheid van een vrouw als de volgende secretaris-generaal.” Ze leidt dat af uit het feit dat er een groeiende erkenning is voor de nood aan diversiteit aan de top, zowel op het vlak van gender als geografie.

Maar het is natuurlijk uiterst belangrijk welke vrouw, want een slechte keuze zou het in de toekomst nog moeilijker kunnen maken voor vrouwen. “Haar geslacht zou een pluspunt moeten zijn, niet haar voornaamste troef”, vindt Bunch. Net zo belangrijk zijn haar visie op de toekomst van de Verenigde Naties in deze moeilijke tijden, haar communicatievaardigheden en organisatorisch talent om dat in de praktijk te brengen, en haar gehechtheid aan de VN-waarden (mensenrechten, vrede, ontwikkeling en gendergelijkheid), aldus Bunch.

De voorzitter van de Algemene Vergadering houdt informele gesprekken met de kandidaten van 12 tot 14 april. De 193 lidstaten mogen de kandidaten op de rooster leggen. Elk van de kandidaten krijgt een vergadering van twee uur de tijd voor individuele presentaties.

Veiligheidsraad

Intussen voert een groep van ngo’s campagne onder de noemer “1 voor 7 miljard”. Ze eist een open verkiezingsproces. De groep hekelt de manier waarop de secretaris-generaal in het verleden steeds werd verkozen “door een handvol machtige landen achter gesloten deuren”.

Vorig jaar zocht de Colombiaanse ambassadrice Maria Emma Mejia in een brief steun voor een vrouwelijke secretaris-generaal. Aanvankelijk schaarden minstens 44 regeringen zich achter het initiatief. Maar geen van de vijf permanentie leden van de Veiligheidsraad was daarbij, en zij hebben altijd het laatste woord gehad in de selectie voor het VN-hoofd.

Rusland heeft al laten verstaan dat de functie naar de meest competente persoon moet gaan, ongeacht het geslacht. Het supportert voor een Oost-Europeaan op basis van geografische rotatie, omdat de laatste acht VN-bazen uit West-Europa (3), Azië (2), Afrika (2) en Latijns-Amerika (1) kwamen.

Een Amerikaanse journaliste denkt niet dat Washington hier erg van wakker ligt, gezien het tumult bij de voorverkiezingen momenteel. “En de Russische nominatie van een vrouw uit Moldavië lijkt eerder bedoeld om dwars te liggen. Mijn instinct zegt dat de keuze voor een vrouw wel eens erg beperkt kan zijn, want er zijn geen vanzelfsprekende kandidates”, besluit ze.

(Thalif Deen / IPS)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content