Grafisch ontwerpster Barbara Duriau: ‘Met niks meer dan het hoogstnoodzakelijke leven geeft rust’

De Belgische Barbara Duriau (49) is grafisch ontwerpster en woont sinds 2018 in Amsterdam. Ze lanceert deze maand het tweede boek rond View from my window, de Facebookgroep die ze in maart 2020 lanceerde en die tijdens de pandemie miljoenen mensen over de hele wereld inspireerde om het uitzicht vanuit hun raam te delen.

Ik heb me altijd afgevraagd hoe het leven elders was. Ik ben opgegroeid in een rustig dorpje bij Binche en had een zorgeloze jeugd zonder grote drama’s of stommiteiten – gewoner kon haast niet. Van de weeromstuit heb ik op mijn 26ste een jaar rond de wereld gereisd, zodat ik eindelijk iets kon meemaken. (lacht) Niet langs toeristische trekpleisters, maar naar afgelegen plekken waar ik het dagelijkse leven van mensen echt kon leren kennen. Vandaag bepaalt die reis nog altijd wie ik ben en wat ik doe. Zonder wereldreis was ook View from my window er niet gekomen.

‘Met niks meer dan het hoogstnoodzakelijke leven geeft rust’

Verveling is het begin van een einde. Voor ik naar Amsterdam verhuisde, werkte ik zeventien jaar in Brussel bij Moulinsart (het bedrijf dat de nalatenschap van Hergé beheert, red.). Een comfortabele job, maar grafisch ook heel beperkend en weinig uitdagend. In 2015 mocht ik een Airbus A320 aankleden met een Kuifje-ontwerp en in Tsjechië de productie begeleiden, maar achteraf veranderde er niet echt iets – alsof het leven dat ik echt wilde zomaar aan me voorbijging. Ontslag nemen en verhuizen was een bevrijding. Uit geldnood heb ik in Amsterdam nog pannenkoeken gebakken en in een Frans restaurant fondue savoyarde geserveerd, maar ik was gelukkig. Leven is het heft in handen nemen en zelf je weg uitstippelen, niet geleefd worden.

Thuis heb ik een fysieke connectie met de buitenwereld nodig. Ik woon liever in een flat met een balkon waar ik het leven op straat kan zien dan in een riant pand met een volledig ommuurde tuin. Veel spullen vergaren doe ik toch niet. Met het hoogstnoodzakelijke leven geeft rust en na een studio van 27 m2 heb ik er nu eentje van veertig – ik heb geen plaats om van alles te kopen.

Bruine kroegen vol mensen en rumoer geven me het gevoel dat ik leef. Een groot deel van het schrijfwerk voor het tweede View from my window-boek heb ik in Amsterdamse cafés gedaan, maar ook in Brussel of Londen zoek ik graag typische kroegen op. Vorige maand belandde ik in Oostende nog in een volkscafé waar mensen de polonaise dansten. Ik hoor weleens dat ik een koele eerste indruk maak, maar ik denk dat reizen en naar Nederland verhuizen me veranderd hebben.

Je hoeft niet ver te gaan om in een andere wereld te belanden. Amsterdam is een heel diverse en ruimdenkende stad met topmusea, maar het is ook een dorp waar mensen elkaar bij het borreluur op de stoep treffen en waar een buurvrouw tijdens de lockdown elke dag in de grachten ging zwemmen. In Brussel is dat gewoon ondenkbaar. De Nederlandse directheid en het avondeten om zes uur wennen niet, maar na een reis ben ik altijd blij om thuis te komen. Het gevoel van vrijheid in Amsterdam is onbetaalbaar.

Het zou handiger geweest zijn als ik mijn ware aard vroeger ontdekt had. Als ik homoseksuele vrienden hoor vertellen over hun jeugd en eerste liefdes… dat had ik zelf ook graag meegemaakt. Toch heb ik nergens spijt van, ook niet van mijn relaties met mannen. Ik had tijd nodig om erachter te komen wat ik wilde en mezelf op te bouwen, en vandaag ben ik wie ik moet zijn.

Veel mensen schrijven me dat View from my window hen door de lockdowns hielp. Afgesneden worden van anderen: voor sociale wezens zoals wij is dat een ramp. Andere berichten gaan over vriendschappen die in de groep ontstaan zijn, over ontmoetingen die plaatsvonden of door afstand gescheiden oude bekenden die elkaar terugvonden. Carrière maken zegt me niets, maar dan heb ik voor mezelf iets bereikt.

Er is geen school die me had kunnen voorbereiden op wat ik nu doe. Een groep modereren, omgaan met de druk van de leden en kritiek, interviews geven, boeken uitgeven, een eenmansbedrijf runnen: al die dingen heb ik al doende geleerd. Anders had ik het wel anders aangepakt. Dan had ik grenzen gesteld en me bijvoorbeeld sneller met anderen omringd in plaats van 24/7 te werken. Tegelijk zou ik gek zijn om dit moment niet te grijpen of terug te deinzen voor de risico’s. View from my window is van een spontaan idee razendsnel een maatschappelijk fenomeen en een tijdsdocument geworden – als het leven je dat in de schoot werpt, moet je er iets mee doen.