Getest: als nieuwbakken nudiste naar de expo ‘Hyperrealism Sculpture’ in Brussel

In adamskostuum een museum bezoeken stond niet meteen op de bucketlist van journalist Mare Hotterbeekx. Maar de drang naar post-coronakicks wint het van de preutsheid wanneer de uitnodiging in haar mailbox valt. De hamvraag: waarom willen mensen naakt een museum bezoeken?

‘Naakt bezoek aan ‘Hyperrealism Sculpture’.’ In mijn mailbox kamperen zo’n slordige 2.000 ongelezen e-mails, maar dit bericht trekt uiteraard meteen de aandacht. Wat blijkt? De Federatie van Belgisch Naturisme heeft het op een akkoordje gegooid met Tour & Taxis, waar momenteel de expo ‘Hyperrealism Sculpture, ceci n’est pas un corps’ loopt. De tentoonstelling daagt onze kijk op het menselijk lichaam uit met grote, levensechte en vaak naakte beelden van mensen. Gedurende een avond ontvangt het majestueuze Gare Maritime in Brussel zo’n 300 bezoekers die liever zonder dan met kleren naar kunst kijken. De expo loopt nog tot 7 november, maar de kaartjes voor dit event vlogen in een rotvaart de deur uit.

Ik zou me als VIP uitverkoren moeten voelen. Voorlopig voel ik me vooral ongemakkelijk. Er is een grote discrepantie tussen wie ik wil zijn – een zelfzekere journalist die alle taboes rond naaktheid jaren geleden van zich afschudde – en wie ik echt ben: een nerveus giechelende dertigjarige die klaarblijkelijk vergeten is hoe zich professioneel te gedragen. Als morele steun heb ik een Tinder-date opgetrommeld. Dat maakt de situatie echter niet beter, wel complexer.

Uit de comfortzone

Voor we binnengaan spreek ik mijn gezelschap kordaat toe: geen puberale grappen, geen affectie en bij het eerste sprankeltje zichtbare opwinding scheiden onze wegen op de expo onherroepelijk. Ik zie aan zijn gezicht dat ik overdrijf. Ik vermoed dat ik met deze regels probeer om de controle op de een of andere manier terug te krijgen. Waarover, dat weet ik niet precies. Na anderhalf jaar krampachtig kamperen in mijn eigen comfortzone schort er klaarblijkelijk iets aan mijn vermogen om me ongegeneerd over te geven aan onbekend avontuur.

We melden ons aan de balie, waar we meteen voor de leeuwen gegooid worden. Kleedhokjes zijn er niet, er staan wel bankjes en kapstokken waar je je kleren – en in mijn geval je gêne – kan achterlaten. ‘Na vijf minuten ben je vergeten dat je geen kleren draagt’, stelt Koen Meulemans me gerust. Als voorzitter van de Belgische Federatie van Naturisme heeft hij steun verleend aan dit event. ‘Deze expo leent zich perfect tot een naaktbezoek’, vertelt hij. ‘De beelden zijn levensecht, alles draait hier om het menselijk lichaam. Zonder kleren is het veel gemakkelijker om op een dieper niveau met deze kunst te connecteren.’

Intieme ervaring

Terwijl ik gebiologeerd staar naar de grote, levensechte sculpturen besef ik dat hij wellicht gelijk heeft. Het verhoogde zelfbewustzijn maakt het inderdaad gemakkelijker om me met de beelden te identificeren. Onze gedeelde naaktheid geeft de ervaring iets intiems. ‘Ik voel me vrijer op deze manier’, beaamt de 26-jarige kunststudent Katoo, die als nieuwbakken nudist de expo samen met haar vriend bezoekt. ‘Er is minder afstand tussen de bezoekers, ook omdat je je smartphone nu niet bij hebt. Dat is een verademing.’ Nochtans is het niet zozeer de kunst, maar het naaktgegeven dat haar wist te overtuigen. ‘Ik denk dat dit soort events perfect is om eens een ander publiek naar kunst te lokken.’

Door het thuiswerken zijn mensen veel minder geneigd om zich op te dirken voor sociale gelegenheden

De gezellige drukte geeft haar gelijk. Volgens de 50-jarige fotograaf Klazina Hensen zit nudisme sinds de coronacrisis in de lift. ‘Door het thuiswerken zijn mensen veel minder geneigd om zich op te dirken voor sociale gelegenheden. Oorspronkelijk was kleding bedoeld om ons te beschermen tegen de koude, niet om jezelf te verstoppen of als statussymbool. Op een gelegenheid als dit zie je ook meteen hoe de sfeer omslaat zodra kleding achterwege blijft: er is veel meer gelijkheid. Je ziet niet wie rijk is en wie niet. Toevallige gesprekken gaan niet over waar je werkt, maar over wie je bent.’ Zelf is de van oorsprong Rotterdamse Klazina al zo’n twee jaar nudist en voelt ze zich naakt minder bekeken dan met kleren aan. Toch is ze ook kritisch tegenover dit concept. ‘Hier werkt het goed omdat de beelden zelf zo realistisch zijn. De naaktheid voegt een extra laagje toe. Voor een expo van pakweg Magritte zie ik de meerwaarde niet.’

Ik neem afscheid van Klazina en begeef ik me opnieuw naar het geïmproviseerde ‘kleedhok’. Ik concludeer dat mijn ongemakkelijkheid hardnekkiger is dan die van de gemiddelde bezoeker. Ook na een uur ben ik me nog altijd hyperbewust van mijn eigen lichamelijkheid – en niet op een verlichte, boeddhistische manier. En in tegenstelling tot wat de rest beweert, vind ik sociale of culturele belevenissen toch net iets fijner wanneer ik bedekt ben onder een laagje zorgvuldig uitgekozen kledij, zelfs als ik daardoor op een minder metafysisch niveau met de kunst kan connecteren. Dat is jammer, bedenk ik ietwat jaloers als ik kijk naar de serene gezichten van mijn collega-nudisten.