Filosofe Alicja Gescinska: ‘Hoe je jezelf noemt, is niet belangrijk, wel hoe je leeft’

Alicja Gescinska (40) is geboren in de Poolse hoofdstad Warschau. Op zevenjarige leeftijd belandde ze met haar ouders en zussen in België. Ze is doctor in de wijsbegeerte en schrijft naast essays ook romans en gedichten. Dit najaar stelt ze twee nieuwe boeken voor.

Ik laat mijn kinderen bewust opgroeien in een veilige bubbel. Met een kleine school, een bos in de nabijheid en eekhoorns in de tuin ervaren ze stilte en harmonie. Tegelijk wijs ik hen erop dat anderen het met veel minder moeten stellen. Mijn man en ik verzwijgen niet dat er oorlog is in de wereld en dat er kinderen sterven aan honger en ontbering. We vertellen over de klimaatverandering, leggen uit waarom we nauwelijks vlees eten en we voor de bijen en vlinders bepaalde bloemen planten. We betrekken hen bij onze denkwereld.

Over heel de wereld is het slecht gesteld met de sociale mobiliteit. Mijn ouders zijn Polen ontvlucht voor het verstikkende communisme. Met dat verleden en een moeilijke schoolcarrière was het niet evident om te komen waar ik nu ben. Ik heb het geluk gehad dat de juiste mensen mijn pad kruisten. Uiteraard heb ik hard gewerkt, maar mijn moeder heeft ook hard gewerkt. Ze is even intelligent als ik en toch moest zij zich hier tevredenstellen met een job als poetsvrouw. Vaak hoor je mensen die uit een achtergesteld gezin komen en carrière maken verklaren dat iedereen kan bereiken wat zij konden. Dat zul je mij niet horen zeggen.

‘Het is niet voldoende om te zeggen dat je wereldvrede wilt, je moet er ook iets concreets voor willen doen. Ik ben de salonsocialisten zo beu’

Ik heb mijn vader te weinig liefde gegeven. Ik had graag vroeger beseft hoe moedig ik hem vond. Als ik nu als volwassen vrouw aan hem terugdenk, voel ik een grote bewondering voor zijn beslissing om Polen te verlaten. Mijn vader was geen makkelijk man, omdat hij worstelde met zijn demonen van vroeger en gefrustreerd was. In mijn jonge jaren toonde ik daar niet zo veel begrip voor. Dat betreur ik. Het gevolg is dat ik vandaag tot vervelens toe tegen mijn familie en mijn vrienden zeg hoe graag ik hen zie. Ik wil voortdurend uiten wat ik mooi en bewonderenswaardig aan hen vind.

Niets aan het toeval overlaten is een deel van mijn identiteit geworden. Door mijn achtergrond heb ik nog altijd het gevoel dat ik geen steken mag laten vallen. Als ik een manuscript inlever, moet dat tot in de puntjes in orde zijn. Zie ik een kans, dan grijp ik die. En hoe meer ik bereik, hoe meer ik wil teruggeven aan de maatschappij. Mensen waarschuwen me soms voor het moment dat ik zal crashen. Ik zal me daar pas zorgen over maken als dat effectief gebeurt, sorry.

Politiek betrokken zijn, houdt in dat je om anderen geeft. Ik volg mijn collega-filosofen niet die van mening zijn dat de politiek, de academische wereld en de literatuur gescheiden moeten blijven. Ik laat me niet in een vakje duwen en ook dat heeft met mijn migratieachtergrond te maken. Ik word zeer onrustig van etiketten. Beoordeel me op mijn daden als mens en niet op de sticker die ik of anderen op me kleven. Hoe je jezelf noemt, is niet belangrijk, wel hoe je leeft. Het is niet voldoende om te zeggen dat je wereldvrede wilt, je moet er ook iets concreets voor willen doen. Ik ben de salonsocialisten in het Westen zo beu.

We zijn de vaardigheid verleerd om met andersdenkenden te praten. Terwijl het net gezond is om te luisteren naar iemand die anders in het leven staat. Het is enkel door een constructieve dialoog te voeren dat we kunnen samenleven en vooruitgang zullen boeken. De betreurde conservatieve denker Roger Scruton was een van mijn beste vrienden. Het fundament van onze vriendschap was een lieve onenigheid. We deelden een bezorgdheid om de mensheid en de planeet, maar vonden het heerlijk om onderwerpen vanuit andere invalshoeken te benaderen. Ik vind dat we onszelf ontzettend verarmen door mensen die er andere ideeën op nahouden uit de weg te gaan.

Een roze bril dragen en verwachten dat het altijd feest moet zijn, is een vorm van arrogantie. Het leven is een berg beklimmen met nu en dan een mooi uitzicht. Erkennen dat de planeet een droevige plek is en dat je wonden je doen groeien als mens, is net zo goed een manier om het leven te omarmen. Hollywood en Instagram maken dat mensen die zich ellendig voelen en existentiële angsten hebben het idee krijgen dat er iets mis is met hen. Nee, net die geluksindustrie is fout en een grote vloek voor ons welzijn.

De dichtbundel Trojaanse gedachten (20,99 euro) is nu uit bij De Bezige Bij, het interviewboek Denkers van vandaag voor de wereld van morgen (24,99 euro) verschijnt op 24 november bij het Davidsfonds. gescinska.com

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content