Villa Okay: Guy Mortreu redde atypische Knokse villa van afbraak

Ze zijn uitzonderlijk, de villa’s die niet aan de Knokse bouwvoorschriften voldoen. Guy Mortreu wist er één te redden van de afbraak.

Huizen die stilistisch afwijken van de typische cottagestijl zijn zeldzaam in Knokke. De gemeente is kieskeurig als het op moderne architectuur aankomt en dat was in de jaren zestig niet anders. Voor de ene een vloek, voor de ander een zegen. De voormalige modeondernemer Guy Mortreu – die met zijn Mortreu Fashion Group de Belgische merken Giovane en Julia June in de markt zette – mag zich tot de laatste groep rekenen. Hij wist twee jaar geleden een uitzonderlijke villa te redden uit de handen van projectontwikkelaars. ‘Er waren plannen om het gebouw af te breken en te vervangen door een nieuwbouw. Je hebt geen idee hoeveel mensen me achteraf lieten weten hoe blij ze waren dat de villa bewaard zou blijven’, vertelt hij. Al is bewaren bijzonder licht uitgedrukt. Samen met zijn zoon Louis spaarde hij kosten noch moeite om Villa O.K. terug te brengen naar de oorspronkelijke visie van haar ontwerper.

Slechts één compromis

De doordachtheid waarmee hij aan de slag ging, wijt Louis aan zijn vaders passie voor oldtimers. ‘Wanneer je een wagen of motorfiets restaureert, is de eerste stap altijd de volledige ontmanteling. Dat is de enige manier om de ware staat van het vehikel precies te achterhalen. Daarna begint de zoektocht naar nog bestaande vervangstukken. Wat je niet kunt vinden laat je namaken volgens de oorspronkelijke plannen, zonder de tijdgeest uit het oog te verliezen. De materialen en technieken die je aanwendt moeten kloppen.’ De Mortreus schakelden een team in van vijftien doorgewinterde vakmannen die volgens deze principes de restauratie van het rieten onderdak, het teakhouten parket en de broze vloerstenen voor hun rekening namen.

Het geschiedkundig onderzoek van Guy leverde ook foto’s op van de oorspronkelijke ruwbouw en de originele plannen die architect De Clerck met aquarel inkleurde. ‘Het werd meteen duidelijk dat er niet alleen doorheen de jaren zaken waren toegevoegd, ook tijdens de bouw was er al afgeweken van zijn plannen.’ Zo was de half verzonken verdieping naast de keuken nooit bedoeld als kelder, maar als tv-kamer of bibliotheek, waar je verkoeling kon vinden tijdens de zomermaanden. Over de glazen aanbouw werd een compromis gesloten. ‘De architect zag een andere uitvoering, die er nooit is gekomen. Maar omdat hij als oranjerie een grote meerwaarde creëert in de winter hebben we hem behouden’, bekent Louis. ‘Al hebben we het logge houtwerk vervangen door een fijne gietijzeren structuur.’

Alles uit de sixties

Iedere ingreep werd nauwkeurig bijgehouden in een logboek, waarin ook een gedetailleerde lijst van ieder meubelstuk steekt. Alles werd gekozen in functie van het bouwjaar van de villa: voornamelijk stukken uit de jaren zestig die vader en zoon vonden terwijl ze samen designmarkten en vintagebeurzen in de vier uithoeken van Europa afschuimden. Een zeldzame PK31-tweezit en twee PK22’s van Poul Kjaerholm, een Butterfly van Pierre Paulin, lampen van Louis Poulsen, zetels van Arne Jacobsen naast Charles en Ray Eames. En een LC2, die Le Corbusier met Perriand en Jeanneret weliswaar in 1929 ontwierp, maar die vooral halfweg de sixties geproduceerd werd voor de ruimere consumentenmarkt. ‘Het mag op zo’n beurs nog zo vol en rommelig zijn, ons oog valt bijna altijd op hetzelfde. Mijn andere kinderen hebben ook oog voor wat mooi is. Maar hoe wij erin slagen om net die dingen te spotten, is uniek’, voegt vader Mortreu er nog aan toe. Ook Belgisch design uit die periode kreeg een podium, dat bewijzen de wandlampen van Jules Wabbes en het tapijt op de bovenverdieping. Het werd speciaal uit de archieven van BIC Carpets opgevist en eenmalig geproduceerd voor de woning.

Omdat de woning een onmiskenbare Californische mid-century vibe uitstraalt, besloten Guy en Louis om die over het terras in breukstenen heen door te trekken naar de tuin. Geen rododendrons of notelaars, maar agaves, yucca’s en waaierpalmen werden naast de mediterrane naaldbomen aangeplant. Dankzij de Mortreus is Knokke nu misschien een nieuwbouw in typische stijl armer, maar wel een stuk architecturale eigenzinnigheid aan het Zwin rijker.