Het Duitse designlabel Walter Knoll viert dit jaar zijn honderdvijftigste verjaardag. Hoog tijd dus om ons even te verdiepen in de verhalen van het merk.
Walter Knoll heeft wat met zeppelins, het is een bijzonder verhaal. De Duitse designproducent is dit jaar ruim 150 jaar actief en heeft ooit -bijna niemand weet dat- unieke aluminium meubels gebouwd voor zeppelins.
‘Misschien is dat inderdaad wel een heel belangrijk feit’, erkent ceo Markus Benz, ‘want het zeppelinverhaal maakt de essentie uit van hun bedrijfspolitiek.’ Technologische innovatie én design worden hoog in het vaandel gedragen. Veel designproducenten draaien dit net om, al hun aandacht gaat naar vormgeving terwijl het technologische aspect een beetje verdoezeld wordt. Bij zitmeubels is comfort echter de sleutel tot succes. Een leuke zetel waarin je moeilijk uitrust, wordt in het beste geval een eyecatcher, maar geen meubel waar je je met plezier in nestelt.
Net als Vuitton
Even de geschiedenis van Walter Knoll induiken, één van de oudste en meest gereputeerde designfabrikanten van Europa. In 1865 startte Wilhelm Knoll, oervader van de dynastie, in Herrenberg, nabij Stuttgart, waar ze nog steeds actief zijn. Hij legde zich toe op allerlei lederwaren en maakte, net als Louis Vuitton, die negen jaar eerder opstartte, sierlijke lederwaren, maroquinerie, en mooie koffers. Knoll trok trouwens naar Parijs om er op de grote industriële tentoonstellingen te exposeren, samen met de beroemde Maisons Bernard, Vuitton, Moynat en Goyard. Zij maakten eveneens dure reiskoffers en tassen en leverden die aan gekroonde hoofden.
Omstreeks 1900 pakte Wilhelm uit met lederen zitmeubels. Zijn zonen Willy en Walter namen het bedrijf vervolgens over. Walter trok al in 1897 en 1901 naar de Verenigde Staten, waar heel wat technologische vernieuwingen ontdekt werden. Dit gaf een boost: het bedrijf ging experimenteren met nieuwe technieken om meubels te stofferen, wat resulteerde in elegante en dunne meubels met een moderne lijn. Bovendien huwde Walter een jonge rijke dame en kwam hierdoor terecht in het artistieke avant-garde milieu van Stuttgart, rond 1920 één van de kloppende harten van de culturele wereld.
Walter Knoll leerde schrijvers, musici en architecten kennen en besefte dat hij resoluut de weg van het moderne design moest kiezen, aldus Markus Benz. Dat was vroeg: het Bauhaus was pas opgestart en overal in Duitsland en Nederland borrelde die nieuwe vormgeving op. Walter Knoll richtte zijn eigen bedrijf op en gooide zich op avant-garde design. Hij was in de tweede helft van de jaren twintig één van de eersten die metalen buismeubelen produceerde. Walter Knoll kreeg bovendien de unieke kans om vederlichte aluminium buisstoelen te produceren voor zeppelins. Jammer genoeg bleven er geen exemplaren van bewaard, enkel tekeningen en foto’s.
Mies, Corbu en Gropius: het Weissenhofsiedlung
Daar bleef het niet bij, Walter Knoll produceerde in 1927 eveneens meubels voor het beroemde – en nog steeds te bezoeken- Stuttgarter Weissenhof. Dit blijft een van de meest befaamde icoonprojecten van de moderne architectuur, een destijds hypermoderne woonwijk ontworpen door het kruim van de modernisten: Mies van der Rohe, Le Corbusier, Walter Gropius, J.J.P. Oud, Mart Stam, Taut en Victor Bourgeois. Knoll werd een begrip.
Eerst kwam de moderne meubellijn Prodomo op de markt. In 1937 trok de zoon van Walter, Hans Knoll, ook naar de VS en richtte er samen met zijn vrouw Florence “Knoll International” op. Er kwamen weer nieuwe designcollecties uit, zoals de Vostra die dan na de oorlog een kaskraker werd en nog steeds, in een nieuwe versie, deel uitmaakt van het huidige aanbod van de Walter Knoll-collectie.
In de jaren ’50 evolueerde Knoll naar een organische vormgeving met schelpvormige fauteuils, zoals de 369, die nu weer heel actueel is. In die tijd ging het bedrijf ook samenwerken met designers als Arno Votteler, Herbert Hirche en Herta Maria Witzmann en ontwierp schitterende meubels voor luchthavens en televisiehuizen. Zo kwam de beroemde FK tot stand, ontworpen door Preben Fabricius en Jurgen Kastholm. Uit die vloedgolf aan opdrachten in de jaren ’60 en ’70 kwamen heel wat zitmeubels, zoals de Berlin Chair van Meinhard von Gerkan, die uitgroeiden tot internationale design klassiekers.
Benz en Foster
In 1993 verwierf de familie Rolf Benz het bedrijf. Ondertussen wordt het geleid door zijn zoon Markus Benz die het een nieuwe boost geeft en samenwerkt met internationaal gereputeerde designers als de Brit Norman Foster, EOOS uit Oostenrijk, Ben van Berkel uit Nederland, Kengo Kuma uit Japan en Claudio Bellini uit Italië.
Het bedrijf is wereldwijd actief, realiseert meer dan de helft van zijn zakencijfer buiten Europa, maar blijft qua productie kleinschalig: in de ateliers wordt het handwerk gekoesterd. Elk stuk krijgt zijn afwerking en er is geen sprake van serieproductie. En leder blijft doorheen de hele collectie de toon aangeven. Zo leeft ook Wilhelm Knoll voort.
Piet Swimberghe
Info: www.walterknoll.de
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier