Tijdelijke architectuur huisvest slachtoffers aardbevingen

In Japan ziet een mobiele concerthal het levenslicht, in Nieuw-Zeeland een kathedraal uit karton.

Zware aardbevingen teisterden de afgelopen maanden zowel Japan als Nieuw-Zeeland. Voor beide regio’s ontwerpen enkele toparchitecten momenteel tijdelijke structuren. Zo smeedt Shigeru Ban Architects momenteel plannen voor een kathedraal in karton voor het Nieuw-Zeelandse Christchurch en werken Anish Kapoor en Arata Isozaki samen aan een mobiele concerthal voor het Japanse Tohoku.

Op de jongste meubelbeurs van Milaan bouwde Shigeru Ban het paviljoen voor Hermès, dat er zijn eerste collectie met hedendaags design presenteerde. Door te bouwen met kartonnen buizen kan het modehuis het paviljoen overal ter wereld inzetten voor zijn evenementen. Met dezelfde techniek bouwt Shigeru Ban Architects, dat meewerkte aan het Centre Pompidou Metz, een kathedraal voor de slachtoffers van de aardbeving in Christchurch.

De structuur bestaat uit een grote A, die snel opgetrokken kan worden uit kartonnen buizen. Daarboven komt een soort dak uit policarbonaat, dat rust op fundamenten die opgebouwd zijn uit scheepscontainers. De materialen zijn zowel water- als vuurbestendig en moeten ongeveer vijftien jaar meegaan.

De monumentale voorgevel zal opgebouwd worden uit een serie van smallere driehoeken, die opgevuld zijn met glas in loodramen van lokale kunstenaars. Het volume kan zowel ingezet worden als kerk dan als evenementen- en concerthal voor zo’n 700 personen. De structuur moet in februari 2012 klaar zijn. Aangezien er niet veel ervaring nodig is om met de materialen te bouwen, kan de bouw, die zo’n drie maand in beslag zal nemen, grotendeels door vrijwilligers gerealiseerd worden.

Kartonnen huisjes

Eerder dit jaar werd het kartonnen systeem om ruimtes op te delen van Shigeru Ban al ingezet om ‘huisjes’ te maken in de Japanse sporthallen. Die moesten de slachtoffers van de aardbeving toch wat meer privacy gunnen.

Oorspronkelijk ontwikkelde het architectenbureau die ‘huisjes’ naar aanleiding van de aardbeving in Niigata in 2004. Kartonnen buizen doen dienst als stutbalken, die via multiplex gewrichten en touwen aan elkaar vastgemaakt worden. Voor de muren worden witte doeken gebruikt. Elke module meet 180 vierkante centimeter. Door een uitgekiende plaatsing van de witte doeken ontstaan verschillende soorten kamers.

Opblaasbare schil Voor diezelfde inwoners van de getroffen Tohoku-regio werken de Indiase kunstenaar Anish Kapoor en de Japanse architect Arata Isozaki momenteel het project ‘Ark Nova’ uit. Op initiatief van het Lucerne Festival en Kajimoto Music moet die transporteerbare concerthal een hoopvolle, beloftevolle toekomst brengen voor de slachtoffers van de aardbeving en de tsunami.

Isozaki is verantwoordelijk voor de structuur, Kapoor voor de opblaasbare schil. Die bestaat uit een elastisch materiaal, dat ideaal is voor een snelle opbouw en ontmanteling. De concertzaal zal zo’n 500 à 700 mensen kunnen huisvesten. De programmatie, die zowel jazz, multimedia als interdisciplinaire projecten zal omvatten, is in handen van leden van het Lucerne Festival.

Elien Haentjens

anish kapoor + arata isozaki: ark nova mobile concert hall from designboom on Vimeo.